This paper describes three basic models of frequent flyer programs offered by airlines. Based on the definitions of these models an analysis of airline loyalty programs offered by European carriers was performed. The paper contains conclusions regarding the evolution of frequent flyer programs in Europe. The development process was assessed and prospective advances were identified.

Strategic partnership based on cooperation, as part of strategic alliances and other cooperation agreements, has its history in the aviation sector. The processes of cooperation and consolidation decide about the competitiveness of entities from this sector in the global aviation market. This applies not only to airlines, but also airports constituting the infrastructure entities of this sector. The article points to new trends in the construction of partnerships, blurring relations in alliances and wider cooperation of airlines based on joint venture agreements. The development of joint ventures in aviation changes the structure of the aviation market, the conditions of competition, and also changes the strength and depth of existing cooperation within alliances. It re-evaluates their importance in obtaining competitive advantages on the market.

Airport charges that make up airports’ aeronautical revenue generate more than fifty per cent of total airport revenue. At most airports runway charges are the second largest source of aeronautical revenue making them an important tool for airport managers. Although there are some general rules in force that set out the principles according to which these charges should be set airport managers are given a lot of freedom in terms of particular solutions. In this paper we present various potential applications of runway charges as means of achieving operational and strategic management goals. By analyzing charging schemes of more than 50 airports in EEA countries conclusions were drawn regarding the extent to which this type of airport charge is used as an operations and strategic management tool.

No abstract

streszczeNIeRynek lotniczy w Europie podlega rozległym regulacjom. Szczególnie trudne zadanie powierzone jest regulatorowi, który musi stale monitorować zmiany na rynku zarów-no wewnętrznym, jak i zewnętrznym, i odpowiednio ukierunkowywać działania, tak aby umożliwić jego optymalny rozwój. Ogłoszenie przez Komisję Europejską Europejskiej strategii w dziedzinie lotnictwa to z pewnością niezwykle istotne wydarzenie na rynku lotniczym w Europie, które wskazuje kierunki polityki regulacyjnej organów Unii na najbliższe lata. W artykule podjęto próbę oceny skutków zapisów tej strategii dla funkcjonowania i konkurencyjności podmiotów rynku lotniczego w Unii Europejskiej. W ocenie autorów zbudowanie spójnej strategii regulacyjnej jest niezbędnym warunkiem wdrażania właściwych i adekwatnych regulacji stymulujących rozwój rynku, a jednocześnie zabezpieczających wszystkich jego uczestników przed działaniami mogącymi prowadzić do nieoptymalnej alokacji zasobów.słOWa kLuczOWe transport lotniczy, regulacje, europejska strategia lotnictwa WprOWaDzeNIeRynek lotniczy w Europie podlega dynamicznym zmianom, a jego uczestnicy stale konfrontowani są z nowymi zagrożeniami, wyzwaniami, ale też i możliwościami, zarówno w wymiarze lokalnym, paneuropejskim, jak i globalnym. Te wyzwania i możliwości wynikają między innymi z bardzo dynamicznego rozwoju rynku lotniczego, zwłaszcza w tak zwanych nowych krajach członkowskich Unii Euroepjskiej, gdzie dynamika wzrostu rynku jest bardzo duża. Na przykład w Polsce w latach 2004-2015 liczba pasażerów zwiększyła się z niespełna 9 do ponad 30 mln rocznie, co oznacza, że średnie roczne tempo wzrostu liczby pasażerów obsłużonych w krajowych portach lotniczych wyniosło blisko 12%.