W artykule przedstawiono sprzeczności rozwojowe związane z procesem metropolizacji. Polegają one na tym, że zjawiskom rozwoju społeczno-gospodarczego w obszarze metropolitalnym towarzyszą negatywne skutki związane z suburbanizacją. Wiąże się z tym dążność do wypracowania narzędzi równoważenia procesu rozwoju w skali miejskiego obszaru funkcjonalnego. Na podstawie zmian w podejściu do polityki regionalnej przedstawiono nowe, oparte na dialogu społecznym, narzędzia zarządzania terytorialnego, będące jednocześnie-w warunkach niskiego kapitału społecznego w Polsce-trudnymi wyzwaniami. We wnioskach zarysowano rekomendacje dla samorządu krakowskiego w sferze uwzględniania wymiaru metropolitalnego w polityce rozwoju lokalnego.

The discussion about 15-minute cities (also referred to as cities of short distances) has gained considerable momentum in the last decade. Thanks to the optimal spatial layout of these urban areas, their residents can meet most or all of their day-to-day needs within a short walk or a bicycle ride from their place of residence. This is especially important in the context of problems currently faced by most large agglomerations worldwide, the negative externalities caused by predominantly motorised transport and inappropriate spatial planning policies that entail substantial environmental and technical infrastructure outlays. The concept of spatial proximity to services played a key role in the empirical part of the present study, where Krakow’s layout was analysed in detail from the perspective of a 15-minute city. Krakow is a resident-friendly, inclusive city created primarily with local communities in mind. However, certain design flaws in terms of spatial proximity to services prompted us to reconsider how its specific spatial components operate. To achieve the study’s goal—a comprehensive assessment of Krakow as a 15-minute city—we proposed several solutions that can be made universally adaptable for other urban areas striving to meet the short distance criteria.

No abstract