The aim of this study was to assess the dental status and oral health behaviors of selected 45–74-year-old men from northeastern Poland. A total of 419 men were included. A questionnaire on demographic data, socioeconomic status and oral health behaviors was conducted. Dental caries experience (DMFT index), oral hygiene (AP index) and a number of edentulous subjects were evaluated clinically. More than half of the respondents (53.2%) brushed their teeth once a day. Nearly half of respondents (45.6%) reported for check-up visits more rarely than once in two years. Active nicotinism affected 26.7% of males. The prevalence of decay, the mean DMFT, the mean API and the prevalence of edentulism were, respectively, 100%, 21.4 ± 5.5, 77% and 10.3%. Increased DMFT values and MT were significantly correlated with older age (p < 0.001). Subjects of high educational status showed significantly lower values of DMFT and MT (p < 0.001). An increase in per capita family income was accompanied by a significant decrease in the API (p = 0.024), and an increase in DMFT (p = 0.031). This study demonstrated low health awareness and unsatisfactory dental status among the examined males. Dental and oral hygiene status were associated with sociodemographic and behavioral determinants. The poor oral health condition of the study population indicates the need to intensify pro-health education among seniors about oral care.

Wprowadzenie. W wyniku procesu starzenia się społeczeństwa wrasta odsetek osób w podeszłym wieku, użytkujących ruchome uzupełnienia protetyczne. Protezy akrylowe sprzyjają powstaniu rozrostów zapalno-włóknistych błony śluzowej jamy ustnej, wśród których najczęściej spotykany jest ziarniniak szczelinowaty. Cel pracy. W pracy przedstawiono etiologię oraz zasady leczenia i profilaktyki ziarniniaka szczelinowatego w obrębie jamy ustnej na podstawie przeglądu piśmiennictwa. Materiał i metody. W celu zebrania piśmiennictwa przeszukano bazy danych PBL i Medline. Znaleziono 979 rekordów, które zawężono do przedziału lat publikacji 2000-2019. Ostatecznie zakwalifikowano 18 artykułów, których treści zawierały istotne, oryginalne i niepowtarzające się informacje dotyczące przedstawionej problematyki. Skrócony opis stanu wiedzy. Głównym czynnikiem etiologicznym ziarniniaka szczelinowatego jest uraz mechaniczny, który powstaje w wyniku użytkowania niestabilnych, pozbawionych retencji protez ruchomych przy zbyt długim ich użytkowaniu. Należy właściwie przeprowadzić edukację pacjenta w zakresie użytkowania ruchomych uzupełnień protetycznych oraz przestrzegania zasad higieny jamy ustnej i protez. Pacjent powinien być poinformowany o konieczności wymiany uzupełnień protetycznych co 3-5 lat. Okresowe kontrole stomatologiczne pacjentów użytkujących protezy ruchome są niezwykle istotne w profilaktyce ziarniniaka szczelinowatego i nowotworowej. W przypadku usunięcia rozrostów zapalno-włóknistych błony śluzowej jamy ustnej konieczne jest przeprowadzenie ich badania histopatologicznego. Podsumowanie. W przypadku wykrycia ziarniniaka szczelinowatego na błonie śluzowej jamy ustnej konieczne jest wdrożenie leczenia zespołowego, chirurgiczno-protetycznego.

Wprowadzenie. Zanik podłoża protetycznego może wpływać na utratę retencji oraz stabilizacji użytkowanych ruchomych uzupełnień protetycznych. W wyniku długotrwałego urazu mechanicznego, wywołanego obrzeżem ruchomego uzupełnienia protetycznego, może dojść do powstania zmiany rozrostowej zapalno-włóknistej, ziarniniaka szczelinowatego (granuloma fissuratum). Cel pracy. W pracy opisano ziarniniaka szczelinowatego u pacjentki użytkującej ruchome uzupełnienia protetyczne oraz postępowanie leczniczo-rehabilitacyjne. Dyskusja. Ziarniniak szczelinowaty występuje u 5-14% użytkowników protez ruchomych. Większość przypadków wykrywana jest u kobiet. Wraz z wydłużaniem się okresu użytkowania tych samych protez oraz ich całodobowego użytkowania wzrasta ryzyko rozwoju ziarniniaka szczelinowatego. W początkowym okresie nowe uzupełnienie protetyczne może wywoływać odruch wymiotny. Długotrwający nasilony odruch wymiotny pro-Ziarniniak szczelinowaty u użytkownika ruchomych uzupełnień protetycznych-opis przypadku. Postępowanie leczniczo-rehabilitacyjne Granuloma fissuratum in a user of removable prosthetic restorations-case report. Medical and rehabilitation procedures