Fibromiyalji sendromlu hastalarda gevşeme odaklı bilişsel davranışçı grup psikoterapisinin karma yöntemle değerlendirilmesiA mixed method evaluation of cognitive-behavioral group psychotherapy-based relaxation in patients diagnosed with fibromyalgia syndrome Ayla HOCAOĞLU UZUNKAYA, 1 Esin TEMELOĞLU ŞEN 2

According to Lazarus and Folkman's Transactional Stress and Coping Model, chronic pain is defined as a source of stress. The model emphasizes the interaction between the person and the environment and focuses on primary (pain severity and/or frequency) and secondary appraisals (pain and/or discomfort from pain) when examining the effects of a stressor on a person's life. In this study, chronic pain was defined as a type of stress and pain stress was measured in three different ways: unidimensional pain stress (primary appraisal only), multidimensional pain stress (sum of both primary and secondary appraisals), and transactional pain stress (product of both primary and secondary appraisals). The aim of the study was to examine the relationships between the three different pain stress measures and the outcome variables of pain-related disability, negative mood and daily activity level. The study was conducted with 167 individuals with different types of chronic pain. Sociodemographic Characteristics and Pain Information Form, Visual Analog Scale, West Haven Yale Multidimensional Pain Inventory and Life Changes Questionnaire were used as data collection tools. The results of the study showed that there were significant relationships between unidimensional pain stress and disability and negative mood (r(1,167) = 0.33; 0.36, respectively); multidimensional pain stress and disability and negative mood (r(1,167) = 0.51; 0.38, respectively); transactional pain stress and disability, negative mood (r(1,167) = 0.43; 0.37, respectively) and daily activity (r(1,167) = -0.24). The results indicate the significance of new measures in the assessment of pain experience.

Ortoreksiya Nervoza, sağlıklı yemeye ilişkin patolojik bir saplantıyı ifade eden ve sağlığa verilen aşırı önemden dolayı yeme davranışında kısıtlamaların ortaya çıkması hali olarak ifade edilebilir. Sergilenen belirtiler açısından, pek çok psikolojik rahatsızlıkla benzerlikler ve farklılıklar içeren ON, henüz herhangi bir tanısal sınıflandırma içerisinde yer almamaktadır. Ortoreksiya Nervoza’ya yönelik yürütülen çalışmalar şu an çok yeni olmakla birlikte, araştırmacılar tarafından artan bir ilgi mevcuttur. Kanıt temelli psikoterapi yaklaşımlarından birisi olan Şema Terapi, bireylerin yaşamında karşılaştığı psikolojik sorunların temelinde, yaşamlarının erken dönemlerinde karşılanmayan temel duygusal gereksinimlerim olduğu ifade eden bir psikoterapi modelidir. Şema Terapi modeli, özellikle kronik yaşam sorunları ve örüntülerine odaklanmaktadır. Bu çalışmada, Ortoreksiya Nervoza’ya ilişkin güncel literatürde yer alan çalışmaların derlenmesi ve Şema Terapi çerçevesinden Ortoreksiya Nervoza’ya yönelik değerlendirmek yapmak amaçlanmıştır. Yapılan çalışmalar, Ortoreksiya Nervoza’nın diğer psikolojik rahatsızlıklardan ayrılan temel noktalarının var olduğunu ve ayrı bir psikolojik rahatsızlık olarak değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Şema Terapi modeli çerçevesinde Ortoreksiya Nervoza’ya yönelik yürütülecek çalışmalar, ON için etkili bir psikoterapi sürecinin yürütülmesi açısından oldukça önemli olacaktır.