Amaç: Araştırma, ebeveynlerin sağlık okuryazarlığı düzeyinin çocukluk dönemi aşılarına yönelik tutum ve davranışlarıyla ilişkisini belirlemek amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte yapılan araştırma Kırıkkale ili merkez ilçesinde 0-12 aylık yaş grubunda çocuğu olan 279 ebeveynle yürütüldü. Örnekleminde lot kalite tekniği kullanıldı. Yazılı izin ve etik kurul onayı alındı. Araştırmanın verileri Tanımlayıcı Soru Formu ve Avrupa Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği Türkçe Uyarlaması kullanılarak öz-bildirime dayalı toplandı. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler ve ki-kare kullanıldı. Bulgular: Ebeveynlerin ortanca yaşının 30 (25-34) olduğu, annelerin %45.1'inin, babaların %47.4'ünün üniversite ve sonrası eğitim düzeyine sahip olduğu belirlendi. Ebeveynlerin sağlık okuryazarlık puan ortalamasının 30.57±8.30 olduğu, %62.8'inin genel sağlık okuryazarlık düzeyinin yetersiz ve sorunlu-sınırlı olduğu belirlendi.Ölçek puan ortalaması ile anne-baba olma durumu ve en uzun yaşanan yer arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p<0.05). Ebeveynlerin %98.6'sının çocuklarına aşı yaptırdığı belirlendi. Sonuç: Ebeveynlerin sağlık okuryazarlık düzeyinin çocukluk dönemi aşılarına yönelik tutum ve davranışlarıyla ilişkisi olmadığı belirlendi.

ÖzetAraştırma bir vakıf üniversitesi öğrencilerinin genel afete hazırlık inancını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı tipte yapılan araştırma Ankara ilinde bir vakıf üniversitesi sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencileriyle 20-30 Mayıs 2019 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmanın evrenini yüksekokulda öğrenim gören toplam 748 öğrenci oluştururken, örneklem seçimine gidilmemiş olup araştırmanın yapıldığı tarihlerde okulda bulunan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 400(evrenin %53'ü) öğrenci ile araştırma tamamlanmıştır. Veri toplama araçları, öğrencilerin tanımlayıcı özellikleri ve genel afete hazırlık inancını etkileyen faktörleri belirlemek için kullanılan anket formu ve genel afete hazırlık inanç ölçeğidir (cronbach alpha: 0.81). Verilerin istatistiksel analizinde sayı, ortalama, yüzde, standart sapma, kolmogorov smirnov normallik testi, bağımsız örneklem t ve one-way ANOVA testi kullanılmıştır. Araştırmanın yapılması için gerekli izinler ve etik onay alınmıştır. Araştırma öz bildirime dayalıdır. Katılımcılardan yazılı onam alınmıştır. Öğrencilerin %74'ünün kadın olduğu, %88.8'inin 17-22 yaş grubunda ve %34.5'inin İlk ve Acil Yardım bölümünde olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin genel afete hazırlık inanç ölçeği toplam puan ortalaması 111.57±12.36 olarak tespit edilmiştir. Öğrencilerin genel afete hazırlık inanç ölçeği toplam puan ortalaması ile daha önce afetlerle ilgili eğitim alma, okulda acil durum/afet planı hakkında bilgi sahibi olma, acil durum/afetlere hazırlıklı olma ve okulda acil durum/afet durumunda toplanma noktasını bilme durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir (p<0.05).Öğrencilerin genel afete hazırlıklı olma inanç düzeyi puanının ortalamanın üzerinde olduğu ve kız öğrencilerin erkek öğrencilerden daha yüksek olduğu görülmüştür. Afetlerle ilgili eğitim alan öğrencilerin afete hazırlıklı olma inancının afet eğitimi almayanlara göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Bu açıdan üniversitelerde acil durum ve afet yönetimi ile ilgili bilgilendirici ve bilinçlendirici eğitim programlarının düzenlenmesi, ders müfredatına konulması, görsel afişlerin, simülatörlerin kullanılması ve afete hazırlık amaçlı tatbikatların yapılması önerilmektedir.

Günümüzde Tıp, Diş Hekimliği ve Sağlık Bilimleri Fakülteleri ile Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokullarının müfredat programlarında yer alan dersler, çekirdek eğitim programının varlığı, temel mesleki becerilerin uygulandığı fiziki alanlar, maketler, simülatörler ve eğiticilerin bu konudaki nitelikleri önemini korumaya devam etmektedir. Farklı ülkelerdeki aynı meslek gruplarına özgü eğitim ve uygulamalardaki yöntem, ortam, süre ve unvanlardaki değişimin de aynı şekilde önemini koruduğu görülmektedir. İlk ve Acil Yardım programı mezunları ambulanslarda, hastanelerin acil servislerinde ve farklı kurumlarda çalışacakları için okul süresince temel becerileri kazanması beklenmektedir. Bu derlemede farklı ülkelerin paramedik durumunun incelenerek ülkemizdeki İlk ve Acil Yardım Teknikerliği ön lisans programlarında yer alan dersler, temel beceriler, mesleki beceri laboratuvarının fiziki alanı, bulunması gerekli maketler, eğitimler, eğiticilerin niteliği ile simülasyon ünitesinin önemi vurgulanmaktadır. Bu derleme ile paramedik eğitiminde mesleki becerilerin kazanımında aşılması gereken süreçler ve akreditasyon sürecine ait önerilerin ortaya konulması amaçlanmaktadır.