ÖZETAmaç: Cerrahi ve anestezi otonom, nöroendokrin ve metabolik değişikliklere neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı laparoskopik hiatal herni girişimlerinde peroperatif ve postoperatif dönemde kullanılan intravenöz veya epidural analjezi yöntemlerinin stres hormonlarına etkisini karşılaştırmaktır.Gereç ve Yöntem: Laparoskopik hiatal herni cerrahisi planlanan 20-60 yaş arası (ASA I-II) 32 hasta çalışmaya dahil edildi ve randomize iki gruba ayrıldı. Grup GA'da; Genel anestezi ve intravenöz analjezi, Grup EA'da; Genel anestezi ve epidural analjezi uygulandı. Anestezi indüksiyonu 1 μg kg -1 fentanil, 2 mg kg -1 propofol, 0,5 mg kg -1 atraküryum ile idame ise sevofluran ve oksijen ile sağlandı. Grup GA da intraoperatif dönemde aralıklarla fentanil uygulandı, postoperatif analjezi için derlenmede tramadol, serviste NSAE ve parasetamol kullanıldı. Grup EA ya anestezi öncesinde T 8 -T 10 aralığından takılan epidural kateterden 4 mL bupivakain ve 1 mg morfin, 10 mL serum fizyolojik karışımı bolus olarak uygulandı. Postoperatif dönem için 80 mL % 0.09 NaCl ve 20 mL % 0,5 bupivakain +10 mg morfin karışımı hazırlanmış; bazal infüzyon 4 mL saat -1 , bolus 2 mL, 30 dk. kilit süresi ile epidural infüzyon yapıldı. Çalışmada, kortizol, ADH, insulin, glukoz ve IL-6 düzeylerine cerrahiden önce ve sonrası 30. dk, 6. ve 24. saatlerde alınan kan örneklerinden bakıldı.Bulgular: İki grup arasında 6. saatteki glukoz düzeyleri dışında (p=0.021), cerrahi öncesi ve sonrasında stres hormon düzeylerin-de anlamlı fark bulunmadı. Grupların kendi aralarında, Grup GA ve Grup EA da değişik zamanlarda cerrahi strese bağlı değişiklikler olduğu saptandı.Sonuç: Laparoskopik hiatal herni cerrahisinde uygulanan torakal epidural analjezi ve intravenöz fentanilin stres hormonlar üzerinde benzer etkilerinin olduğu ve epidural analjezi yöntemi ile laparoskopide oluşan ağrılı uyaranların blokajının yetersiz olduğu kanısına varıldı.Anahtar kelimeler: Epidural analjezi, genel anestezi, stres cevap, laparoskopi SUMMARY Comparison of the Effects of Epidural and Intravenous Analgesia on Stress Response in Laparoscopic Hiatal Hernia SurgeryObjective: Surgery and anesthesia cause otonomic, neuroendocrine and metabolic changes. The aim of this study is to compare the effects of epidural and intravenous analgesia on stress hormone responses during postoperative and perioperative periods of laparoscopic hiatal hernia operations.Material and Methods: 32 patients (ASA I-II) with ages ranging from 20 to 60 years undergoing laparoscopic hiatal hernia surgery were included in the study and the patients were randomly divided into two groups as Group GA, general anesthesia combined with intravenous analgesia; Group EA; General anesthesia combined with epidural analgesia. Anesthesia was induced with1 μg kg , and general anesthesia was maintained with sevoflurane and air-oxygen mixture. In the Group GA, fentanyl was administered intermittently during intraoperative period. Postoperative analgesia was provided with tramadol in the recovery room, and with NSAI drugs and parace...