Çalışma kapsamında, İsa'nın doğumu, tarihsel süreçteki benzer doğum örnekleri ile ikonografik-üslup açısından incelenmiş, doğum tasvirinin görüldüğü Kappadokia kiliseleri, Anadolu'daki bazı kiliselerdeki duvar resimleri, Avrupa örnekleri ve çeşitli müzelerdeki madeni ve taş-mermer eserler, konu benzerliği, üslup, teknik ve kompozisyon açısından değerlendirilmiştir.Çalışma kapsamında İsa'nın doğumu, apokrif ve kanonik kaynaklar ışığında zaman, mekan ve yer belirtilerek incelenmiş, kompozisyonlardaki figür çoğunluğu ve figürlerin sahne içindeki konumları kronolojik olarak incelenmiştir.

BURSA KUMYAKA BAġMELEKLER (ARCHANGELOI) KĠLĠSESĠ DUVAR RESĠMLERĠ BURSA KUMYAKA ARCHANGELS CHURCH WALL PAINTINGS Öz Çalışmanın konusu Bursa'nın 36,6 km kuzeybatısında, Mudanya ilçesinin 6,5 km batısında, Tirilye'nin 5 km doğusunda, Kumyaka Beldesi sınırları içerisinde yer alan Kumyaka (Sige), Başmelekler (Archangeloi) Kilisesi'nin duvar resimleridir. Kumyaka Beldesi'nin batısında kayalık bir alan üzerinde, denizden yaklaşık 50 m yükseklikte bulunan yapıdan günümüze naos, narteks, A Mekanı (Eksonarteks), B Mekanı (Anargyri / İyileştirme Hücresi), C Mekanı (Aziz Haralambos Şapeli), D Mekanı (Kuzeydoğu Mekan), E ve F Mekanları (Kayaya Oyulmuş Mekanlar), G Mekanı (Aziz Nikolaos Şapeli) ve H Mekanı (Giriş Mekanı) olmak üzere on bölüm gelebilmiştir. Kiborion plan tipini yansıtan Başmelekler (Archangeloi) Kilisesi ana yapısı 8. yüzyılda inşa edilmiş, çeşitli onarım ve eklemelerle birlikte 1923/1924 yıllarına kadar kullanılmıştır. Çalışmanın amacı yapıdaki duvar resimlerinin günümüzdeki hallerini belgeleyip tasvirlerini yapmak, duvar resimlerini Bithynia örnekleri arasında değerlendirmek ve incelemektir. Bu bağlamda yapıdaki duvar resimleriyle ilgili daha önce yapılan yayınlar incelenmiş, duvar resimlerinin zaman içindeki değişimi belirlenmiş, fotoğraflanması, çizimleri ve tasvirleri yapılmış, analojik açıdan karşılaştırılarak tarihlendirme önerileri sunulmuştur. İkonografik ve üslup özellikleri incelenen duvar resimlerinin malzeme analizleri sonucunda resimlerde kullanılan malzeme ve boyalar belirlenmiştir. Yapılan araştırmalar sonucunda apsis, bema, kubbe kasnağı, pandantifler ile kemer yüzeyleri, narteks kubbe kasnağı, pandantifler ve kuzey duvarda günümüze ulaşan tasvirler incelendiğinde, yapıdaki duvar resimlerinde 8. yüzyılın ilk yarısı ile 9. yüzyılın başları, 14. yüzyılın ilk çeyreği 1448-1818 yılları arası ve 1818 ile 1923/1924 yılları arası olmak üzere dört farklı evre tespit edilmiştir.

The late antique, early Byzantine settlement area locates at 12 km. distance to southwest of Karabuk Central District, on a sloping land with an altitude of 700 meters piedmont of Keltepe mountain. This settlement area, called as Zora, Zara, Zopran, Sora, Sopran or some other similar names by the researchers, locates within the boundaries of Akören (Kaleköy) and Zopran today. This area is one of the five central eparchies bounded to Paphlagonia district of Gangra (Çankırı).Various column headers, inscriptions, sculptures, Hellenistic sepulchres and architectural ruins belonging to Roman age are identified there. The settlement area called as Sora since the 4th century is observed by Doublet (1889), Mendel (1901), Gökoğlu (1952), Marek (1993Marek ( , 2003, Belke (1996) and Umar (2007), and they found out that it used to be called Zobran in the records of 16th century Ottoman archive.Within the scope of this research, Sora is observed in details for the periods of Roman, Byzantine and Ottoman. The life of St. Autonomous, who had came there in the 4th century to proselytize Christianity and became a martyre, their sepulchre constructions, the bishops of the city, architectural plastic works and scriptures are all researched. Moreover, the problem of naming the area which was confusing for many years is tried to be solved by this research beside documenting the present condition of the architectural ruin on their original places.

Öz Bu araştırma, Anadolu kültüründe yer alan nazar inancı ve bu inancın somut bir yansıması olan nazarlıklarla ilgili günümüze ulaşan bazı örnekleri incelemektedir. Araştırma kapsamında, günümüzde Safranbolu’da bulunan sivil ve dini mimaride, özellikle su yapılarında görülen nazarlık çeşitleri, teknik, tür ve çeşitlilik açısından incelenmiş ve fotoğraflarla belgelenmiştir. Safranbolu’nun Bağlarbaşı, Kıranköy (Atatürk Mahallesi), Gümüş, Hacı Halil, Baba Sultan, Çeşme, Karaali, Çavuş Mahalleleri’ndeki mimari eserlerde bulunan nazarlıklar, araştırma konumuzun kaynağını oluşturmaktadır. Araştırmada önce nazar inancı ile ilgili yaklaşımlar ve bu inancın tarihi kökenleri incelenmiştir. Daha sonra nazara inanan insanların, kötü niyetli insanların bakışlarıyla yaydıkları olumsuz enerjiyi başka alanlara yönlendirebilmek amacıyla kullanmış oldukları nazarlıklar incelenmiştir. Kullanılan nazarlık çeşitleri sınıflandırılarak benzer uygulamalar aynı başlık altında incelenmiştir. Araştırmanın son kısmında ise bu nazarlıkların özelliklerini gösteren bir tablo ile birlikte kullanılan malzeme ve teknikler hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca, araştırma evreninde yer alan nazarlıklara ait bazı fotoğraflar araştırma sonuna eklenmiştir. Abstract This article examines the belief in evil eye in Anatolian culture and its concrete reflection, using amulets to defend oneself against it. The aim of this essay is to investigate and to certificate the types of amulets in civil and religious architecture, especially in water structures, in Safranbolu. In the study, the amulets existing in Baglarbasi, Kirankoy, Gumus, Haci Halil, Baba Sultan, Cesme, Karaali, and Cavus districts of Safranbolu is handled. The first part of the article examines the belief in evil eye and the historical basis of this belief. The second part examines the amulets used by the people who believe that bad energy coming from evil eyes could be prevented by them. In the last part, the technique and materials used in production process of amulets is analyzed. Additionally, some photographs taken in research universe showing some amulet models attached to the article.

No abstract