GİRİŞİslâm dini Arap Yarımadası'nda yayılmadan önce bölgede aile hukuku ile ilgili bir takım uygulamalar, örf ve âdetler mevcuttur. İslâmiyet ile bu geleneklerin pek çoğu yürürlükten kaldırılmış ya da yeni düzenlemeler ile kabul edilmiştir 1 .İslâm dini insanın, kendi irade ve çabasıyla amacına ulaşabil-mesinin yanında, çevresindeki kişilerle da dayanışma ve yardımlaş-maya ihtiyacı olduğunu ortaya koymuştur. Bu dayanışma ve yardımlaşma islâm'a göre -merkezden uzağa doğru-aile, komşu, millet (kavim), ümmet (İslâm kaimleri, milletleri) ve insanlık daireleri içinde gerçekleşecektir 2 . Yani İslâm'a göre aile toplumun en küçük birimini oluşturan dinî ve sosyal bir kurumdur. Eşler, cinsin korunması, neslin devamı ve insanın mutluluğu için nikâh akdiyle bir araya gelirler. Çocuğun uzun süre anne ve babasının bakımına muhtaç olup, küçük yaştan itibaren eğitilmesi gerekliliği aileyi zorunlu kılan en önemli unsurlardan biridir. İslâm dininde ailenin oluşumunda miras ve mülkiyet görüşlerinin özendirici bir rolü yok-

ÖZ Osmanlı Devletinde, kimsesiz çocukların korunması amacı ile bir aile yanına yerleştirilmesi uygulaması, İslâm Hukukuna benzer bir şekilde biçimlendirilmiştir. Bunun dışında, devlet içinde, ihtiyacı olan çocukları korumaya yönelik farklı uygulamalar da mevcuttur. Mümeyyiz olmayan çocukların "koruyucu aile" olarak evlât edinilmesi, mümeyyiz olan çocukların "besleme" olarak aile yanında çalıştırılıp, meslek öğrenmelerinin ve korunmalarının sağlanması bu uygulamalardandır. Her iki durumda da çocuğun nafakası, yanına yerleştirilen aile tarafından karşılanmış ama aile ile çocuk arasında nesep bağı doğmamıştır. Kimsesiz çocukların korunması düşüncesi "evlât edinme" kavramı ile ilk defa yasal olarak kendini 1926 tarihli Medeni Kanunda göstermiş; yürürlükteki Kanunla da varlığını bazı değişikliklere uğrayarak devam ettirmiştir. Böylece evlât edinme kurumu Türk Hukuku içinde yerini almıştır. Birden fazla sayıda evlât edinme şeklinin olması evlâtlığın haklarının, özellikle de miras haklarının, farklılaşmasına neden olmuştur. Evlâtlıklar, farklı kanunlara göre farklı miras haklarına sahiptir.