Dramatik yazarlık eğitimi, lisans düzeyinde yirminci yüzyılın başında verilmeye başlanmıştır. İlk olarak 1905'te Harvard Üniversitesi'nde, daha sonra 1925'te Yale Üniversitesi'nde dersler açılmış ve eğitim planlanmış, zamanla farklı ülkelerde lisans ve yüksek lisans düzeylerinde dramatik yazarlık bağlamında eğitimler verilmiştir. Türkiye'de dramatik yazarlık eğitimi ile ilgili ilk çalışmalar 1964'te Ankara Üniversitesi Tiyatro Kürsüsü'nde başlamıştır. Bugün yedi üniversitede aktif olarak sürdürülmekte, ayrıca henüz öğrenci kabul edemeyen dört üniversitede de dramatik yazarlık eğitimi planlanmıştır. Bu araştırmanın amacı, Türkiye'de aktif olarak sürdürülen lisans düzeyindeki dramatik yazarlık eğitimi programlarının karşılaştırılmalı olarak incelenmesidir. Araştırmanın kapsamı Türkiye'de aktif olarak ilgili eğitimi sürdüren programlarla, bu programların 2018-2019 sömestri ile sınırlandırılmış, lisans düzeyi dışındaki çeşitli sertifika programları, yaratıcı yazarlık atölye ya da kursları kapsam dışında bırakılmıştır. Araştırma modeli, profil çıkarma çalışmasıdır. Dramatik yazarlık programları bir nitel araştırma yöntemi olan doküman inceleme ile ele alınmış, kontenjan, giriş ve mezuniyet koşulları, zorunlu ve seçmeli dersleri ile içerikleri, ders kredileri bağlamında karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.

The process of transition of Turkish theater from traditional (text-free) theater to Western (written) theater was not carried out by itself but by official republican ideology. The aim of this article is to investigate the idealization function of theatrical texts in this period. For this purpose, theoretical studies about 1923-1946 and theater plays written in this period were searched. Significant similarities were found in the dramatic structures of the plays. The reason for this similarity is that the state encouraged and controlled the theater during this period. In order to idealize the Republic in the period, the value of the Ottoman Empire was negated and the necessity of protecting national values was emphasized. Ideal men and women are also designed accordingly. Thus, the characteristics of the ideal woman are those who protect the national culture of Anatolia and are ready to sacrifice everything for her country and family. The characteristics of an ideal man are defined as vigorous, hardworking and courageous. This was a new era for writers, too; the dramatic texts they wrote were a new genre. Therefore, it is not surprising that they are stuck between the concepts of National Struggle, Republic, Western values and national values. On the other hand, writers who wrote on other topics were excluded. There was inevitably a status quo bias for the authors. For these reasons, current and reallife issues such as the effects of the revolutions on the people and the problems of the groups that mutually label each other have been ignored. The aim was not to discuss what exists; it was to show what the ideal be. From today's point of view, it is necessary to say that Turkish theater is still not interested enough in the foundation years of the Republic and the stories here are not over.

Oyun yazarlığı 2500 yılık bir tarihe sahiptir, fakat ilgili akademik eğitimin tarihi ancak 100 yıllıktır. Lisans düzeyindeki ilk dramatik yazarlık dersleri 1905’te Harvard Üniversitesi’nde, 1925’te Yale Üniversitesi’nde verilmiştir. Ardından farklı üniversitelerde çeşitli kademelerde dramatik yazarlık eğitimi yaygınlaşmıştır. Türkiye’de ise ilk oyun yazarlığı eğitimi 1964’te Ankara Üniversitesi’nde, 1976’da Ege Üniversitesi’nde başlamış, bugün yedi üniversitede sürdürülmektedir. Türkiye’de dramatik yazarlık eğitimi programlarının değerlendirilmesi ve geliştirilmesi için öneriler üretilmesi bağlamında bir çalışma bulunmamaktadır. Bununla birlikte yurt içi ile yurt dışındaki eğitim programlarını karşılaştırılmalı olarak ele alan bir araştırmaya da alan yazın taraması sonucunda rastlanmamıştır. Bir bilim alanında yürütülen eğitim programlarının geliştirilebilmesi için farklı programların kapsamlarını incelemek, tartışmaya açmak önemli ve gereklidir. Bu yönüyle araştırmamızın alan yazına katkı sağlayacağına inanılmaktadır. Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de ve ABD’de sürdürülen dramatik yazarlık/oyun yazarlığı eğitim programlarının karşılaştırılmalı olarak incelenmesidir. Araştırmanın kapsamını, Türkiye’de ve ABD’de dramatik yazarlık eğitimini aktif olarak sürdüren üniversitelerin 2018-2019 eğitim/öğretim yılı verileri oluşturmaktadır. ABD, dramatik yazarlık eğitiminin lisans düzeyinde verilmeye başlandığı ilk ülke olduğu için seçilmiştir. Bu çalışma bir profil çıkarma çalışmasıdır ve yöntem olarak karşılaştırmalı eğitim araştırmalarında kullanılan yatay yaklaşım benimsenmiş, nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme uygulanmış, farklılıklar program seviyesi, kontenjanları, giriş ve mezuniyet koşulları, zorunlu ve seçmeli dersler bağlamında sunulmuştur

Öz. Dramatik yazarlık, sahne sanatları eğitiminin oyunculuk ve sahne tasarımı ile birlikte temel taşlarından biridir. Günümüzde bu eğitim, tiyatro estetiğinin değişim ve dönüşümüne paralel olarak sürdürülmektedir. Türkiye'de 1964'te başlayan lisans düzeyindeki tiyatro eğitiminin içinde dramatik yazarlık alanı da bulunmakta, bugün de lisans düzeyinde Ankara Üniversitesi, Atatürk Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Kocaeli Üniversitesi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Uludağ Üniversitesi ve Yüzüncü Yıl Üniversitesi olmak üzere sekiz üniversitede sürdürülmektedir. Eğitimin iyileştirilme ve güncellenmeye ihtiyaç duyan doğası, bir tartışma zemini oluşturulması için var olan koşulların bilinmesini zorunlu kılar. Desteğe ihtiyaç duyulan ya da güçlü alanların keşfedilmesi bu anlamda önemlidir. Bu çalışma Türkiye'deki Dramatik Yazarlık Eğitiminin halihazırdaki koşullarını incelemek ve temel demografiyi oluşturmak, muhtemel bir tartışmaya zemin sunmak amacını taşımaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi, durum çalışması deseninde kullanılmıştır. Araştırmaya Dramatik Yazarlık Eğitimini aktif olarak sürdüren yedi üniversite katılmıştır. Derinlemesine yarı yapılandırılmış görüşmeler ile toplanan veriler hazırlık, çözümleme ve kodlama olmak üzere üç aşamada çözümlenmiştir. Bulgular araştırma soruları bağlamında birimlerin kuruluşları ile kadro, kontenjan, mekân yeterlilikleri bağlamında örneklenerek sunulmuştur. Araştırmanın sonuçları, Dramatik Yazarlık Eğitiminde ders mekanlarının sayısal ve işlevsel olarak ihtiyacı karşılamadığını, ilgili birimlere tahsis edilmiş kadroların yetersiz olduğunu, öğrenci kontenjanlarının az ya fazla olmasının eğitimi doğrudan etkilediğini göstermiştir. Ayrıca birimlerin, staj ve pratik çalışma faaliyetlerini öğrencilerin kariyer gelişimleri açısından başat bir öge olarak gördükleri de anlaşılmaktadır.

Tiyatro, hayatı sahnede yansılayan bir sanattır. Kişiler, olaylar, toplumsal yapı, yazarın bakış açısına göre kurgulanarak, bir söylem oluşturmak üzere yeniden yaratılır. Tiyatro sanatı Antik’ten günümüze, mesajını kimi bireysel ve toplumsal değerleri idealleştirip kimilerini de olumsuzlayarak verir. Temel dramatik türler tragedya, komedya ve melodram da idealizasyona hizmet eder. Türk oyun yazarlığına bakıldığında her dönemde oyun yazarlarının birey ve toplum hakkında ortak ideallere sahip olduğu görülür. Bu idealler çoğunlukla siyasal ve toplumsal ortamdan etkilenmiştir. Bu çalışmanın amacı, 2000 sonrası oyun yazarlığının çizdiği ideal birey ve toplum yapılarını, ortak temalar üzerinden çözümlemektir. Çalışmada kullanılacak yöntem nitel araştırma yöntemidir. Bu yöntemden oyun metinlerinin analizinde faydalanılmıştır. Dolayısıyla konunun niçin, hangi mesajı vermek için seçildiği, oyun kahramanının yargılarının ve eylemlerinin nasıl oluştuğu; oyun yazarlarının idealize ettiği birey ve toplum araştırılacak ve benzer temaya, mesaja sahip oyun metinlerinin kıyaslaması yapılacaktır. Araştırmanın kapsamı 2000 sonrası üretime başlayan yazarların, sahnelenmiş eserleriyle sınırlandırılmıştır.