Turkish sucuk and pastırma are traditional meat products commonly consumed in Turkey. These products are generally known as dry fermented meat products (FMP), fermented and ripened naturally. Curing is a preparation method for FMPs used for prolonging shelf life. As well as additives such as nitrate and nitrite are used to obtain the desired colour and flavour, also inhibit the mentioned bacteria. Despite the advantages of the curing agents, FMPs may pose a risk for human health via uncontrolled (out of limits) usage. The present study was conducted to investigate the incidence of Salmonella spp., Listeria monocytogenes and Escherichia coli O157 and nitrate-nitrite contents in 132 sucuk and 66 pastırma samples collected from producers and retailers in Istanbul, Adapazari, Afyon and Kayseri. Salmonella spp. and L. monocytogenes were detected 2.52% and 2.02% in all samples, respectively. All samples were negative for E. coli O157. The nitrate level of sucuk and pastırma samples were found was in the acceptable range. Only, 5 of sucuk samples exceeded the nitrite limit value. The results indicate that meat products may be contaminated with pathogens and nitrosamines can be present in meat products. Furthermore, the essential precautions should be taken to apply sanitation procedure and improve the quality of production technology. Keywords

Amaç: Kardiyovasküler hastalıkların risk faktörlerini azaltmak için bireylerin sağlıklı yaşam davranışlarını kazanmaları gerekmektedir. Bu araştırma, koroner arter hastalık tanısı almış bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı tipte kesitsel olarak yapılmıştır. Yöntem: Araştırmanın evrenini 1 Ocak-31 Mart 2017 tarihleri arasında, bir araştırma hastanesinin kardiyoloji polikliniklerinde takip edilen, koroner arter hastalık tanısı almış, yaş ortalaması 57.1± 13.2 yıl (minimum 18-maksimum 80) olan hastalar oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemine araştırmaya katılmayı kabul eden ve rastgele örneklem yöntemi ile seçilen 351 hasta alınmıştır. Veriler, hastaların sosyo-demografik özelliklerine ilişkin "Tanıtıcı Bilgi Formu" ve "Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II" kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde aritmetik ortalama, standart sapma, minimum, maksimum ve yüzde parametreleri kullanılmıştır. Verilerin normal dağılıma uygunluğu Kolmogorov Smirnov testiyle yapılmıştır, anlamlılık değerleri >0.05 olduğundan ileri düzey çözümlemelerde parametrik olan testler kullanılmıştır. Parametrik olan testlerden iki bağımsız değişken için bağımsız örneklem t testi, ikiden fazla bağımsız değişken için One-Way ANOVA testi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmadan elde edilen bulgulara göre "Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II" ölçeği toplam puan ortalaması 132.75± 3.37'dir. Cinsiyete göre ölçeğin alt boyutlarının puan ortalamaları karşılaştırıldığında, erkeklerin manevi gelişim, kişiler arası ilişkiler, stres yönetimi puan ortalamalarının daha yüksek, beslenme puan ortalamasının daha düşük olduğu (p<0.05) belirlenmiştir. Fiziksel aktivite ve manevi gelişim puan ortalamalarının yaş arttıkça azaldığı (p<0.05), fiziksel aktivite puan ortalamasının eğitim düzeyi yükseldikçe arttığı saptanmıştır (p<0.05). Sonuç: Bu çalışmada, katılımcıların en düşük ve en yüksek puan ortalamalarını aldıkları alt boyutlar sırasıyla, fiziksel aktivite ve kişiler arası ilişkilerdir. Fiziksel aktivite alt boyutu ortalama puanının yaş ile ters, eğitim düzeyi ile doğru orantılı olarak arttığı belirlenmiştir.