Öz Ġki değiĢken arasındaki iliĢki, yalnızca bireyin bu iki değiĢkene iliĢkin durumuna bağlı olabileceği gibi, bu değiĢkenleri etkileyen farklı değiĢkenlerden de kaynaklanıyor olabilir. Buradan yola çıkılarak, üniversite ve öğretmenlikle iliĢkili değiĢkenler arasındaki iliĢkilerin yalnızca bu değiĢkenlerden mi yoksa bu değiĢkenlerle iliĢkili farklı değiĢkenlerden mi kaynaklanıyor olduğunun belirlenmesi öğrenci baĢarısının arttırılmasına yönelik atılacak adımlar için önemlidir. Bu çalıĢmanın amacı üniversite ve öğretmenlikle iliĢkili değiĢkenler arasındaki iliĢkiler ile aracı ve düzenleyici etkilerin belirlenmesidir. AraĢtırmanın çalıĢma grubunu bir eğitim fakültesinin farklı bölümlerinde ve sınıf düzeylerindeki 268 öğretmen adayı oluĢturmaktadır. ÇalıĢma kapsamında veri toplama aracı olarak araĢtırmacılar tarafından oluĢturulan anket ile Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği, Okula Yönelik Tutum Ölçeği, Mesleki Kaygı Ölçeği, Üniversite YaĢamı Ölçeği ve Genel Erteleme Ölçeği kullanılmıĢtır. ÇalıĢma grubundan elde edilen verilerle yapılan analizler doğrultusunda; mesleki kaygı, öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ile üniversite yaĢamı arasındaki iliĢkide kısmen aracıdır. Okula yönelik tutum, öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ile üniversite yaĢamı arasındaki iliĢkide kısmen aracıdır. Genel erteleme, öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ile üniversite yaĢamı arasındaki iliĢkide kısmen aracıdır. Öğrencilerin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile üniversite yaĢamları arasındaki iliĢkide genel not ortalamasının düzenleyici etkisi vardır. Öğrencilerin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile üniversite yaĢamları arasındaki iliĢkide mesleği isteyerek seçmenin düzenleyici etkisi vardır.

ABSTRACT:In social sciences, usability of findings obtained by administration of a scale, accuracy and coherence of decisions made are closely related to psychometric properties of a scale. This study aims to investigate whether psychometric properties and attitudes of respondents differ on the number of response category, verbal or numerical rating and item distribution. To this end, related properties of a scale were changed and different versions of the same scale were used. According to the results of the study, attitudes of respondents did not significantly differ on the original, positive and negative forms of the scale, but significantly differed on the verbal and numerical forms of the scale. Gathering all the items, which are either positive or negative, under the same scale did not cause any response setting. The Cronbach alpha reliability coefficients of each version of the same scale were compared and it was found out that the increase in the number of response category caused increase in reliability of the scale. But, this increase was not statistically significant.Keywords: Rating differences, Likert-type scales, item order, number of response categories, response setting Extended AbstractPurpose and Significance: In social sciences, usability of findings obtained by administration of a scale, accuracy and coherence of decisions made are closely related to psychometric properties of a scale. In this study, the factors that affect the reliability and validity of Likert scales were investigated. These factors can be dealt with under four headings: 1) Response set (number of categories, the numerical or verbal expression of ratings, extremity of response, etc.), 2) Carelessness, 3) Social desirability, 4) The wording of items (trueness, clearness, simplicity and clarity, moderate expressions, positive-negative balance, the layout of items, common stem, etc.) (Oskamp, 1977;Tezbaşaran, 1997;Tavşancıl, 2010). This study aims to investigate whether psychometric properties and attitudes of respondents differ on the number of response category, verbal or numerical rating and item distribution. To this end, related properties of a scale were changed and different versions of the same scale were used.

Temel araştırma niteliğindeki bu çalışmada, araştırmacılara açımlayıcı faktör analizinde tekrar edilebilirlik kavramının ve analizinin tanıtılması ve söz konusu analize yönelik bir örnek uygulamanın yapılması amaçlanmıştır. Kullanım sıklığıyla orantılı olarak, açımlayıcı faktör analizi, alanyazındaki tartışmalı analizlerden biridir. Analiz, araştırmacıların inisiyatifleri doğrultusunda farklı şekillerde ilerledikleri birçok aşama içerdiğinden, aynı veri setiyle farklı araştırmacılar tarafından yapılan analizlerde kimi zaman farklı faktör yapılarının belirlenmesi dahi mümkün olabilmektedir. Bu durum da beraberinde sonuçların genellenebilirliği sorununu getirmektedir. Tekrar edilebilirlik analizi, hem bizzat ölçeği geliştiren araştırmacılar tarafından, hem de sonrasında farklı araştırmacıların söz konusu ölçeği kullandıkları çalışmalarda elde edilebilecekleri ileri geçerlik kanıtlarından biridir. Bu sayede araştırmadan araştırmaya farklılık gösteren yapılar yerine, ölçeklere ilişkin daha güçlü ve tutarlı faktör yapıları ortaya koymak söz konusu olacaktır.

It is necessary to examine the measurement invariance (MI) among groups in studies where different groups are compared by using a measurement instrument. Most of the studies, measurement invariance is tested with multiple group confirmatory factor analysis. This model applies many model adjustments based on the modification indexes. Therefore, it is not practical due to too many large modification indexes while testing MI over many groups. Besides scalar model is a poor model fit when comparing many groups and so does not hold MI. In this study, the aim is to explain the basic concepts and processes of the alignment method which is offered as a new method for testing MI and illustrate an application on the real data set. In this study, measurement invariance among 56 countries including Turkey is tested with alignment method in order to set an example for researchers. For this purpose, the Instrumental Motivation Scale data, which is one of the psychological measurement instruments used in PISA 2015, was used. As a result of MG-CFA, it was found that configural invariance was ensured. The fit indexes of CFI and TLI were calculated as 0.982 and 0.946 respectively in this stage. After that, metric invariance was tested by considering the difference of fit indices obtained for the two stages. It was found that the metric invariance could not be provided. Alignment results show which countries hold MI and which do not. Besides it provides information which items have the most invariants for groups that hold MI.

This article may be used for research, teaching, and private study purposes.Any substantial or systematic reproduction, redistribution, reselling, loan, sub-licensing, systematic supply, or distribution in any form to anyone is expressly forbidden.