No abstract

Bu çalışmanın amacı, 5 yaş grubu çocuklara sunulan görsel sanat eğitimini, etkinlik türü, araç gereç çeşitliliği, öğretmenin sanatsal yönelimi ve çocukların etkinliklere gösterdikleri ilgi boyutlarında incelemektir. Bu amaçla 45 sınıf dört saat süre ile gözlemlenmiştir. Bulgular, sınıflarda en fazla kâğıt, boyama, üç boyutlu ve çizim/resim çalışmalarına yer verildiğini ancak çocukların en fazla bütünleştirilmiş çalışmalara ilgi duyduklarını göstermektedir. Araç gereç olarak en fazla boya ve kâğıdın kullanıldığı ancak artık materyal ve yoğurma maddesinin bir arada kullanıldığı etkinliklere çocukların daha fazla ilgi gösterdikleri bulunmuştur. Son olarak, öğretmenlerin çoğunlukla ürün odaklı yönelim sergiledikleri ama çocukların yapılandırılmamış yönelime sahip öğretmenlerin etkinliklerine daha fazla ilgi gösterdikleri gözlemlenmiştir.

Kültürel farkındalık; kişinin yaşadığı toplumun kültürünü ve farklı kültürleri algılayarak bunların ayırımında olması olarak tanımlanmaktadır. Kültürel farkındalık bileşeninde; çeşitli kültürleri anlama ve değerlendirme, insanlar arasındaki ilişkiyi tanıma ve farklı kültürlerde yaşayan bireyler için sevgi, saygı ve eşduyum geliştirme etkinliklerine odaklanılmaktadır. Bu çalışmada, 2015 yılı içinde birinci basımı yapılan okulöncesi dönem resimli çocuk kitaplarındaki metinlerde ve görsellerde "kültürel farkındalığa" dönük anlatımların ve görsellerin olup olmadığının açığa çıkarılması amaçlanmıştır. 2015 yılında öykü türünde yayımlanan resimli çocuk kitaplarından ölçüt örneklem ve sistematik örneklem yöntemiyle 40 kitap seçilmiştir. Bu çalışmada yazılı birer araç olan kitaplar çözümlendiği için değerlendirmede, bir nitel araştırma yöntemi olan içerik çözümlemesi kullanılmıştır. Çalışmada Montessori'nin barış eğitimi bileşenlerinden "Kültürel Farkındalık" bileşeni alt kategori olarak belirlenmiştir. Kültürel farkındalık alt kategorisi "çokkültürlülük", "dini inançlar", "harita", "coğrafi yaşam koşulları", "dil ve yazı çeşitliliği", "beslenme ve yemek farklılığı", "giyim farklılığı", "dini bayramlar", "şenlikler", "kültürel önyargılardan kaçınma" ve "yerel sanatlar" olarak kodlanmıştır. İncelemeler sonucu kitapların metinlerinde kültürel farkındalık alt kategori kapsamında en çok "harita", en az ise "kültürel önyargılardan kaçınma" ile "beslenme ve yemek farklılığı" bileşenlerine ilişkin anlatımların olduğu belirlenmiştir. Diğer yandan kitapların dilsel metinlerinde "giyim farklılığı", "dini inançlar", "dini bayramlar", "şenlikler", "çokkültürlülük" ve "yerel sanatlar" bileşenlerine yönelik anlatımlara yer verilmediği sonucuna varılmıştır. Kitapların görsellerinde ise en çok "coğrafi yaşam koşulu" en az ise "giyim farklılığı" ve "dini inanç sembolleri"ne yer verilmiştir. Kitaplarda "dini bayramlar", "çokkültürlülük", "şenlikler" ve "yerel sanatlar"a ilişkin görsellere yer verilmediği görülmüştür. Çalışma sonucunda resimli çocuk kitaplarında "kültürel farkındalığa" yönelik anlatımların ve görsellerin çok az yer verildiği söylenebilir. Çalışmanın sonucuna göre yazarların ve çizerlerin okulöncesi çocuklarına yönelik barış eğitimi bileşenlerinden "kültürel farkındalık" bileşenini duyumsatan içerikleri daha çok konu edinen yazınsal nitelikli yapıtlar hazırlamaları önerilmektedir. Anahtar sözcükler: Kültürel farkındalık, resimli çocuk kitapları, okulöncesi eğitimi, barış eğitimi bileşenleri.

No abstract