Ruhsal hastalıklar üzerindeki damgalamanın psikiyatrik hastalar ve ailelerinin yaşamları üzerinde önemli etkileri vardır. Ruhsal hastalık damgası genellikle psikiyatrik hastalıkların tedavisinde önemli bir engel teşkil eder. Toplumsal damga, psikiyatrik hastalığı olan bireyin sosyal olarak kabul edilemez olduğuna ilişkin toplum tarafından taşınan yargıdır. Damgalanmış hastalar algıladıkları önyargıları içselleştirerek kendi kendilerini de damgalayabilir; kendileri hakkında olumsuz duygular geliştirebilirler. Bu derlemede, yazarlar Türk toplumunda yapılmış psikiyatrik hastalıklarda damgalama konusunda çalışmalar için veri tabanlarını taramış ve sonuçları özetlemişlerdir. Damgalamanın tanımı, psikiyatrik hastalıklarda damgalamanın tarihçesi, toplumsal damgalama ve kendi kendini damgalama ve damgalama karşıtı çalışmaların sonuçları sunulmuştur.

Sunflower (Helianthus annuus L.) is the main raw material used to produce oil for consumption and oilseed in Turkey; however, its production is not sufficient, even for only domestic consumption. Therefore, studies were needed to determine how to increase both the production area and yield in Turkey. The aim of the study was to evaluate the possible effects of climate changes on future sunflower yield. A total of 29 provinces with intense sunflower cultivation during years of 1985-2014 were evaluated. Sunflower production values and meteorological data, which belong to years of 1985-2014, on climate projections, based on HadGEM2-ES Global Climate Model and RCP8.5 scenario that cover period of 2016-2099, were used as material. In the first part of the study, linear regression analyses were conducted between the observation and production data using the least squares method. In the second part, the possible effects of climate changes on sunflower yield for 2016-2040, 2041-2070, and 2071-2099 were determined using regression equations and climate projection data. Projections indicate that decreases in yield are expected, especially in the second half of this century. In Tekirdag and Konya provinces, where there is intensive sunflower cultivation, severe decreases in yield are expected for all studied periods.

No abstract

Bitkisel verimliliği etkileyen birçok faktör vardır. Tohum genetik yapısı, toprak yapısı, uygulanan tarım metotlarının yanında verimi etkileyen en önemli faktörlerden biri iklim parametreleridir. Günümüzde etkisi giderek daha fazla hissedilmeye başlanan iklim değişikliği sonucu artan sıcaklıklar, yağış rejimindeki değişiklikler ve her geçen yıl artış gösteren meteorolojik afetler insanoğlunun tüm hayati faaliyetlerini etkilemektedir. Tarım sektörü iklim değişikliğinden en fazla etkilenen sektörlerin başında gelmektedir. Bu çalışmada, Türkiye'de tarımsal üretimde önemli payı olan ayçiçeği ve pamuk verimi üzerine iklim değişikliğinin etkileri ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Çalışma 2006-2016 yılları arası dönemi kapsamaktadır. Materyal olarak, Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından geliştirilen Kuraklık İzleme Sistemi (KİS) il-bitki vejetasyon dönemi bazlı 9 aylık kuraklık analizleri, aylık maksimum sıcaklık ve aylık maksimum yağış meteorolojik parametreleri ele alınmıştır. Elde edilen sonuçlara göre değişen iklim koşullarının, Türkiye genelinde ayçiçeği (yağlık) veriminde % 20, pamuk (kütlü) veriminde ise % 14'e varan oranlardaki azalışlarda etkili olduğu belirlenmiştir.

Bu çalışmanın amacı, herbisitlerin retrotranspozon aktiviteleri üzerindeki etkilerini IRAP (Retrotranspozonarası çoğaltılmış polimorfizm) tekniği kullanarak araştırmaktı. Bu amaçla buğday tohumlarına çimlenme aşamasında artan dozlarda (0, 0,1, 0,2, 0,3, 0,4 ve 0,5 ppm) 2,4-D Isooctylester uygulanmıştır. IRAP analizleri için altı primer kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, 2,4-D Isooctylester uygulamasında retrotranspozon polimorfizminin yüksek olduğu (%15.38-%53.84) gözlemlenmiştir. Doz artışına bağlı olarak DNA hasarı sonucu GTS (Genomik Kararlılık Sabitliği) oranının (%84.62 ve %46.16) azaldığı görülmüştür. Sonuçlar bize stres faktörlerinin retrotranspozon hareketliliğine etkisinin incelenmesinde IRAP yönteminin etkin bir şekilde kullanılabileceğini göstermiştir.