Children with type 1 diabetes (T1DM) are the high-risk group of accelerated atherosclerosis. Real-time continuous glucose monitoring (RT-CGM) provides possibilities for the detection of glycaemic variability, newly recognized cardiovascular risk factor. The aim of the study was to assess the usefulness of RT-CGM as an educational tool to find and reduce glycaemic variability in order to improve endothelial function in T1DM adolescents. Forty patients aged 14.6 years were recruited. The study was based on one-month CGM sensors use. Parameters of glycaemic variability were analyzed during first and last sensor use, together with brachial artery flow-mediated dilatation (FMD) to assess endothelial function. In the whole group, FMD improvement was found (10.9% to 16.6%, p < 0.005), together with decrease in all studied glycaemic variability parameters. In patients with HbA1c improvement compared to the group without HbA1c improvement, we found greater increase of FMD (12% to 19%, p < 0.005 versus 8.2% to 11.3%, p = 0.080) and greater improvement of glucose variability. RT-CGM can be considered as an additional tool that offers T1DM adolescents the quick reaction to decrease glycaemic variability in short time observation. Whether such approach might influence improvement in endothelial function and reduction of the risk of future cardiovascular disease remains to be elucidated.

Cel badania: wykazanie zmian morfologicznych okołotarczowej grubości warstwy włókien nerwowych siatkówki oraz kompleksu komórek zwojowych siatkówki u chorych na stwardnienie rozsiane. Materiał i metody: do badania włączono 73 oczu (37 pacjentów), w tym 34 oczu (17 chorych na stwardnienie rozsiane) oraz 39 oczu (20 zdrowych osób stanowiących grupę kontrolną). Chorych na stwardnienie rozsiane podzielono dodatkowo na dwie grupy w zależności od przebycia epizodu pozagałkowego zapalenia nerwu wzrokowego. U wszystkich chorych wykonano: badanie ostrości wzroku, badanie dna oka, optyczną koherentną tomografię z pomiarem okołotarczowej grubości warstwy włókien nerwowych oraz okołotarczowej grubości kompleksu komórek zwojowych. Wyniki: grubość okołotarczowej warstwy włókien nerwowych u chorych na stwardnienie rozsiane była obniżona w porównaniu z parametrami u osób z grupy kontrolnej (87,21 ± 12,1 vs. 107,23 ± 10,31 µm, p<0,001). Redukcja była silniej wyrażona w oczach z przebytym pozagałkowym zapaleniem nerwu wzrokowego (79,65 ± 10,95 vs. 91,89 ± 10,48 vs. 107,23 ± 10,32, p = 0,002691). Podobnie grubość kompleksu komórek zwojowych siatkówki była obniżona u chorych na stwardnienie rozsiane w porównaniu z wynikami u osób z grupy kontrolnej (127,04 ± 13,85 vs. 150,67 ± 12,40 µm, p = 0,00093), a redukcja silniej wyrażona w oczach po przebytym zapaleniu (117,85 ± 12,85 vs. 132,74 ± 11,34, p<0,001). Wykazano korelację między grubością okołotarczowej warstwy włókien nerwowych siatkówki i kompleksu komórek zwojowych siatkówki w grupie badanej. Wnioski: okołotarczowa grubość warstwy włókien nerwowych siatkówki i kompleksu komórek zwojowych są obniżone u chorych na stwardnienie rozsiane. Redukcja występuje również u chorych, którzy nie przebyli epizodu pozagałkowego zapalenia nerwu wzrokowego, jest jednak silniej wyrażona u chorych po przebytym zapaleniu. Optyczna koherentna tomografia może pełnić istotną rolę w diagnostyce i monitorowaniu chorych na stwardnienie rozsiane. Słowa kluczowe: kompleks komórek zwojowych (GCC), warstwa włókien nerwowych siatkówki (RNFL), stwardnienie rozsiane (MS), pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego (ON), optyczna koherentna tomografia (OCT).