Küresel ısınma, günümüzde tüm dünyanın gündemini meşgul eden ve gereken önlemlerin zamanında alınmaması durumunda gelecek yıllarda çeşitli felaketlerin kaynağı olarak gösterilecek ciddi bir çevre sorunu olarak ifade edilebilir. Küresel ısınmanın temel kaynağı, gelişen şartlarla birlikte insanların yeryüzündeki kaynaklardan olabildiğince fazla yararlanmak istemesi ve tamamen kendi çıkarları uğruna çevreyi şekillendirme çabaları gösterilebilir. Türkiye'de, küresel ısınma alanında gerçekleştirilmiş lisansüstü tezlerin meta sentez yöntemi kullanılarak analizinin amaçlandığı bu araştırmada, "Türkiye'de, küresel ısınma ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerde nasıl bir eğilim vardır?" şeklindeki temel soruya ve çeşitli değişkenlere göre sekiz alt soruya yanıt aranmıştır. Nitel bir araştırma olan bu çalışmada literatür tarama ve meta sentez yöntemi kullanılmıştır. Araştırma örneklemini, ölçüt örnekleme yöntemi dikkate alınarak "Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanında" eğitim alanda yapılan ve tez başlığında açık bir şekilde "küresel ısınma" teriminin yer aldığı 18 lisansüstü tez oluşturmaktadır. Değerlendirmenin değerlendirmesi olarak tanımlanan meta sentez yöntemiyle bu tezler belli ölçütler doğrultusunda sınıflandırılarak değerlendirilmiştir. Çalışma sonuçlarına bakıldığında, araştırma konusuna ilişkin dikkat çekici sonuçlara ulaşıldığı söylenebilir.

Çevre kirliliği küresel bir sorundur. Bu sorun hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde ortaktır ve uzun vadeli ciddi sonuçları nedeniyle insanların dikkatini çekmektedir. Çevre kirliliği ekosistemin istikrarına yaptığı olumsuz etkileri sebebiyle son yıllarda odak merkezi haline gelmiş; geri dönüşüm her zamankinden çok daha fazla önem kazanmıştır. Bu araştırma ortaokul öğrencilerinin “geri dönüşüm” kavramına yönelik olarak sahip oldukları metaforik algıları belirlemek ve “geri dönüşüme” ilişkin farkındalıklarını çizimler aracılığıyla ortaya koymayı amaçlamıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırmada nitel araştırma modellerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Adıyaman’daki bir ortaokulda öğrenimlerine devam eden 116 sekizinci sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Çalışmada heuristik yaklaşım bağlamında yoğunluk örneklemesi türü kullanılmıştır. Çalışma verileri, araştırmacılar tarafından geliştirilen standartlaştırılmış formlar aracılığıyla toplanmış; elde edilen nitel veri kaynakları içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırma sonunda çalışma grubunu oluşturan öğrencilerin birbirinden farklı metaforik algılara sahip oldukları belirlenmiştir. Bu kapsamda 9 kategori geliştirilmiş, bu kategoriler arasında da en fazla “tabiat algısı olarak geri dönüşüm” kategorisinde metafor üretilmiştir. Geri dönüşüme bırakılan ürünler dikkate alındığında ise erkek öğrencilerin geri dönüşüm kutularını kız öğrencilerden daha aktif kullandıkları tespit edilmiştir.

Madde bağımlılığı, sağlığı zararlı şekillerde etkileyebilecek miktarda uyuşturucu veya madde kullanımıdır. Madde bağımlılığının fiziksel ve psikolojik kapsamının yanında bir süreci içermesi, soyut niteliğe de sahip olması bu kavramı anlamlandırmayı güçleştirmektedir. Bu araştırma, yüksekokul öğrencilerinin “madde bağımlılığı” kavramını ne şekilde algılayıp, nasıl betimlemeye çalıştıklarını ortaya koymayı amaçlamıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2021-2022 eğitim öğretim yılında Yozgat Bozok Üniversitesi Sorgun Meslek Yüksekokulu Mülkiyet Koruma ve Güvenlik Bölümü 1. ve 2. sınıf; Şefaatli Meslek Yüksekokulu Mülkiyet Koruma ve Güvenlik Bölümü ile Veteriner Bölümü 1. ve 2. sınıfta öğrenimine devam eden 130 yüksek okul öğrencisi oluşturmuştur. Nitel araştırma desenlerinden fenomenolojik model kullanılarak tasarlanan araştırmada veri toplama aracı olarak yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Toplanan verilerin çözümlenmesinde nitel araştırma tekniklerinden içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonunda katılımcıların “madde bağımlılığı” kavramına ilişkin ürettikleri metaforik algılar incelendiğinde erkek öğrencilerin 73, kız öğrencilerin ise 57 olmak üzere toplam 130 adet metaforik algı ürettikleri tespit edilmiştir. Üretilen 130 metafordan benzer olanları ayıklandığında 80 adet farklı metaforik algının geliştirilmiş olduğu görülmüştür. Bu doğrultuda katılımcıların en fazla ürettikleri metaforların çiçek, aşk ve ağaç olduğu belirlenmiştir. Araştırmada öğrencilerin “madde bağımlılığı” kavramına ilişkin geliştirdikleri metaforik temsilleri 9 farklı kategori altında incelenmiştir. Bütün kategorilerde her iki cinsiyet grubu tarafından metaforlar üretildiği ayrıca “Gıda Algısı Olarak Madde Bağımlılığı” ve “Materyal Algısı Olarak Madde Bağımlılığı” kategorilerinde kız öğrencilerin sayısal olarak daha üstün oldukları, diğer bütün kategorilerde ise sayısal anlamda üstünlüğün erkek öğrencilere ait olduğu belirlenmiştir.