Günümüzde insanların istek/gereksinimlerinin farklılaşması, sürdürülebilir kalkınmanın gerekliliğinin artması sonucunda sürdürülebilir mimari ve esnek mimari yaklaşımları hızla önem kazanmaktadır. Bu çalışmada, insanların istek/gereksinimlerine cevap verebilmek ve dünyanın geleceğini korumak amacıyla, sürdürülebilir mimari ve esnek mimari yaklaşımları genel bir çerçeve içerisinde ele alınmıştır. Sürdürülebilir mimari ve esnek mimari, tarihsel süreci içerisinde incelenmiştir. Sürdürülebilirlik ile ilgili düzenlenen konferans ve toplantılara değinilmiştir. Çalışma ile hedeflenen, sürdürülebilir mimarinin ve esnek mimarinin sürdürülebilirlik için önemli bir bileşen olduklarını vurgulamaktır. Bu anlamda, “gelecek nesiller için çevre ve insan istek / gereksinimlerine cevap verebilme” anlayışı içerisinde literatüre katkı sağlamak hedeflenmiştir.

Tarsus kenti; çeşitli toplumların hâkimiyet kurduğu bir bölge olduğundan yerleşimin oldukça tarihi bir dokusu bulunmaktadır. Ancak birçok nitelikli yapı, zamanla çeşitli müdahaleler yaşamış ve bu yapıların cephe elemanları yenilenmiştir. Bu çalışmanın amacı müdahaleler sonrasında yenilenen tarihi yapı cephelerinin görsel algılanabilirliklerini Gestalt İlkeleri bağlamında değerlendirmektir. Öncelikle araştırmaya konu olan 10 adet tarihi yapı yerinde incelenmiş ardından cephelerin görsel algılanabilirliklerini değerlendirmek için cephe yüzeysel analizleri yapılmıştır. Yapılan çalışmalar ile Yeni Hamam’ın, güney cephesindeki kesme taşların geçirdiği müdahaleler neticesinde kapatılarak boyandığı ve bu durumun cephenin özgünlüğünü yitirmesine yol açtığından görsel algıyı zedelediği; diğer yapıların ise görsel algılanabilirliklerinin güçlü olduğu sonucuna varılmıştır. Dolayısıyla ilerleyen süreçlerde bu yapıların cephelerinde meydana gelecek herhangi bir tahribat yapıların görsel algılanmalarına zarar vereceğinden tek yapı ölçeğinde ziyade bütüncül bir koruma yaklaşımının gözetildiği kültürel rota önerisi geliştirilmiştir. Rota kapsamında yer alan Yeni Hamam’ın kapatılan kesme taşları tekrardan gün yüzüne çıkarılıp görsel algılanabilirliği devam ettirilmelidir. Öteki yapılarda ise belirli periyodlarla bakım-onarım faaliyetleri yapılmalıdır. Bu sayede yapıların hem sistemli bir biçimde ziyaret edileceğinden daha az bozulacağı hem de bakım-onarım faaliyetleri ile cephelerdeki bozulmalarının önleneceği böylelikle görsel algının sürdürülebileceği öngörülmektedir.

Habitable housing and a healthy environment are a fundamental human right. In ensuring that existing housing stocks are re-acquired with artificial intelligence support, in making them healthy and sustainable, the development of a support intelligent system is the main topic of this study. The improvement of what is present provides a holistic benefit that has a return in economic, social, cultural and environmental contexts. It is increasingly important to take advantage of technology to make predictions and assessments with effective policies as well as effective strategies, algorithms, software development, and simulation in improvement projects. The goal is to preserve the resources and energy we have, reduce waste production to zero, reduce carbon footprint, and use the smart model supported by artificial intelligence in this study. Demolition and rebuilding should only be considered as the last resort, as the growth of environmental, cultural, waste areas, and waste resources and energy waste. Improving robust and functional buildings without demolishing them, adapting structures with cultural value to current technology, ensuring sustainability with a smart system can be achieved. In this study, it is aimed at achieving a ‘Smart Model’, which is supported by artificial intelligence, which is designed in light of examples around the world to evolve existing housing stocks with high environmental impact and resource utilization, into buildings with technology-appropriate equipment that have sustainable properties for resource use.