Onderzoek en wetenschap InleidingFibromyalgie is een gecompliceerd syndroom zonder aanwijsbare etiologie dat wordt gekenmerkt door uitgebreide diff use, chronische musculoskelettale pijn die vaak samengaat met vermoeidheid, geheugenproblemen, stemmingsproblemen en slaapstoornissen. Patiënten met fi bromyalgie hebben vaak eerder chronische pijn ervaren. Veelvoorkomende problemen zijn hoofdpijn, dysmenorroe (menstruatiepijn), pijn door temporomandibulaire disfunctie, endometriose (slijmvlies van de uterus dat zich buiten de uterus nestelt) en gastro-intestinale problemen. Aanvankelijk is fi bromyalgie ook wel aangeduid als fi brositis, waarmee werd aangegeven dat men dacht aan spierpijn volgend op ontsteking. Tegenwoordig beschouwt men fi bromyalgie als een reumatische ziekte, onder andere omdat bij een substantieel aantal reumapatiënten ook fi bromyalgie kan worden gediagnosticeerd (Phillips en Clauw, 2013). In Turkije werd bijvoorbeeld fi bromyalgie vastgesteld bij een grote groep patiënten met reumatische ziekten als reumatoïde artritis, osteo-artritis, systemische lupus erythematosus, ziekte van Bechterew (ankyloserende spondylitis), familiaire mediterrane koorts, ziekte van Behçet, syndroom van Sjögren, vasculitis, polymyalgia reumatica en polymyositis. De frequenties van fi bromyalgie varieerden van 6,6% bij reumatoïde artritis tot 25% bij vasculitis (Haliloglu et al, Wat weten we?Fibromyalgie is een gecompliceerd syndroom zonder aanwijsbare etiologie dat wordt gekenmerkt door uitgebreide diff use, chronische musculoskelettale pijn die vaak samengaat met vermoeidheid, geheugenproblemen, stemmingsproblemen en slaapstoornissen. Wat is nieuw?De belangrijkste manifestaties van fi bromyalgie in het orofaciale systeem en het occlusiesysteem zijn temporomandibulaire disfunctie, hoofdpijn, xerostomie/hyposialie, mondbranden en dysgeusie. Vermoedelijk is de relatie tussen pijn door fi bromyalgie, hoofdpijn en pijn in de regio's van de tempo romandibulaire gewrichten gebaseerd op gelijkwaardige centraal gegenereerde mechanismen. PraktijktoepassingOm de (mogelijke) relaties tussen fi bromyalgie en het orofaciale en het occlusiesysteem te bepalen, is goed wetenschappelijk onderzoek nodig. Vooralsnog kunnen geen verbanden worden gelegd. 2014). Sommige deskundigen beweren echter dat de aandoening niet als aparte entiteit bestaat en dat de symptomen en klachten simpel moeten worden gediagnosticeerd als chronische pijn in diverse delen van het lichaam met wellicht somatisering van psychosociale problemen (Ehrlich, 2003;Gordon, 2003;Hadler, 2003).Onderscheid wordt gemaakt tussen primaire, concomitante en posttraumatische fi bromyalgie. Van primaire fibromyalgie is sprake als er geen medische diagnose is die verklarend kan zijn voor of bijdraagt aan de ervaren pijn. Concomitant is fi bromyalgie als bijvoorbeeld een andere reumatische ziekte of hypothyreoïdie een bijdrage levert aan de ervaren pijn of vermoeidheid. Posttraumatische fibromyalgie is gerelateerd aan een doorgemaakt fysiek trauma (Clauw, 2014;Rahman et al, 2014; ...