In this article, we present an anti-capitalist argument for basic income based on its predicted effects on the wage share dynamics and its relation with the working class’ bargaining power. Our considerations are located in the Marxist tradition and based mainly on contributions to the Marxist analytical framework made by Rosa Luxemburg and Michał Kalecki. We argue that basic income should lead to a rise of the share of wages in the GDP, by significantly improving workers’ bargaining position in various ways: through increasing the effective demand and investments by redistributing income to the advantage of the poorer groups of the society; through guaranteeing the realisation of basic needs outside the labour market; through positive influence on the collective bargaining power, especially during a strike; and through enhancing engagement in alternative relations of production as well as in political struggle for a better situation of working people. We also distinguish some necessary conditions in a realistic historical scenario where the positive, anti-capitalist dynamic launched by basic income could be set into motion.

No abstract

No abstract

Debaty między zwolennikami bezwarunkowego dochodu podstawowego (BDP) i gwarancji zatrudnienia (GZ) zbyt często przypominają dialog głuchych. W bezpośrednich dyskusjach jedni mówią o kwestiach etycznych i problemach systemów zabezpieczenia społecznego, a drudzy o skutkach makroekonomicznych 1 . Obie strony zbyt często wybierają sobie również przeciwników, z którymi łatwiej im polemizować. Guy Standing (2017) w przetłumaczonym w tym numerze rozdziale swojej książki odwołuje się do wysuwanego przez Nową Partię Pracy (z czasów Gordona Browna) programu nominalnie nazywającego się gwarancją zatrudnienia. Program ten jest jednak daleki od tego, co za GZ uznaliby kluczowi zwolennicy tej koncepcji. Z drugiej strony Pavlina Tcherneva w wygodny dla siebie sposób zakłada, że "rdzeniem propozycji dochodu podstawowego jest to, że ma on być neutralny dla budżetu" (Tcherneva 2017, 133), choć jest to element zupełnie przygodny i niekonieczny. Zbyt często też przedstawiciele obu stron dowolnie dobierają wyłącznie słabsze elementy różnych, niespójnych 1 Dobrym przykładem takiej "wymiany opinii" jest numer Basic Income Studies 7(2), w którym Guy Standing i Pavlina Tcherneva pozornie pisząc o tym samym (porównanie BDP z GZ w kontekście prawa do pracy), piszą "obok siebie". Brytyjski ekonomista opisuje głównie problemy związane z opresyjnością systemów workfare (do których zalicza GZ), stosowaniem kryterium dochodowego i testów behawioralnych, a także kwestie administracyjne. Skupia się zatem na zarzutach etycznych i praktycznych. Tcherneva zaś odpowiada koncentrując się na konsekwencjach makroekonomicznych (Standing 2013, Tcherneva 2013.

No abstract