GRAFICZNA FORMA KWESTIONARIUSZA W BADANIACH AHP/ANPAHP, czyli Analityczny Proces Hierarchiczny oraz jej rozszerzenie ANP, czyli Analityczny Proces Sieciowy to jedne z najbardziej znanych w świecie wielokryterialnych metod wspomagania decyzji. Gromadzenie danych w metodach AHP/ANP polega na dokonaniu przez eksperta porównań parami między sobą wszystkich elementów modelu hierarchicznego bądź sieciowego. Celem artykułu jest weryfikacja tezy, Ŝe wysoka wartość współczynnika CR (ang. Consistency Ratio) w badaniach AHP/ANP, wskazującego na brak logiczności (zgodności) wyników, jest związana z brakiem symetrii osądów wynikającego z niewłaściwie zaprojektowanego kwestionariusza. Zaprojektowano eksperyment, którego celem było sprawdzenie, czy frakcja odpowiedzi powyŜej i poniŜej wartości środkowej jest probabilistycznie jednakowa, a jeśli nie, to czy miało to wpływ na wysoką wartość współczynnika CR. Postawiona hipoteza stanowi, Ŝe frakcja, obliczana jako iloraz odpowiedzi powyŜej wartości środkowej do odpowiedzi leŜących powyŜej i poniŜej wartości środkowej, powinna wynosić w przybliŜeniu ½. Do weryfikacji hipotezy o symetrycznym rozkładzie odpowiedzi wykorzystano test serii. W kilku badaniach, w których przeprowadzono w sumie 8434 porównań, wzięło udział ponad 400 respondentów poproszonych o ocenę róŜnych obiektów. Kolejność porównywanych obiektów oraz liczba kryteriów oceny była róŜna i ułoŜona losowo. Do eksperymentu wykorzystano 9-stopniową, dwubiegunową skalę werbalną w formie pionowej tabelarycznej. W prawie kaŜdym przypadku uzyskano wynik wskazujący, Ŝe symetria odpowiedzi została zachowana. Stąd teŜ moŜna uznać, Ŝe ankieta została zaprojektowana w sposób właściwy, a źródła wysokiego poziomu niezgodności na-leŜy szukać gdzie indziej. Przedstawiony sposób weryfikacji kwestionariusza ankiety nie dotyczy tylko metody AHP/ANP, a zaniechanie sprawdzenia "jakości" kwestionariusza moŜe prowadzić do sytuacji, w której uzyskane wyniki będą obarczone błędami.Słowa kluczowe: analityczny proces hierarchiczny i sieciowy, AHP, ANP, zgodność, kwestionariusz, ankieta WSTĘPMetody AHP, czyli Analityczny Proces Hierarchiczny (ang. Analytic Hierarchy Process), oraz jej rozszerzenie ANP, czyli Analityczny Proces Sieciowy (ang. Analytic Network Process) to jedne z najbardziej znanych w świecie wielokryterialnych metod wspomagania decyzji (ang. MCDA, Multiple Criteria Decision Analysis). Zostały stworzone w latach 70 XX w. przez T.L. Saaty'ego, amerykańskiego profesora matematyki. Przykładem innych metod i technik wspomagających podejmowanie decyzji są na przy-