PORÓWNANIE WYBRANYCH WŁAŚCIWOŚCI BIOLOGICZNYCH CZOSNKU (ALLIUM SATIVUM L.) POCHODZĄCEGO Z POLSKI I CHIN
S t r e s z c z e n i eMimo licznych publikacji naukowych potwierdzających korzystne dla zdrowia działanie czosnku i jego preparatów, w literaturze niewiele jest danych dotyczących właściwości tego surowca w zależności od kraju pochodzenia. W niniejszej pracy porównano wybrane właściwości wodnych ekstraktów czosnku pochodzącego z Polski (odmiana 'Harnaś') oraz z Chin (odmiana nieznana), ze względu na powszechne występowanie chińskiego czosnku na polskim rynku. Wodny ekstrakt z czosnku chińskiego charakteryzował się wyższą zdolnością do neutralizacji wolnego rodnika DPPH•, kationorodnika ABTS•+ i chelatowania jonów miedzi(II) niż ekstrakt z czosnku polskiego. Natomiast substancje zawarte w wodnym ekstrakcie z czosnku polskiego znacznie skuteczniej chelatowały jony żelaza(II). W ocenie właściwości przeciwgrzybiczych w stosunku do drożdży Saccharomyces cerevisiae wykazano, że wodny ekstrakt z czosnku chińskiego znacznie silniej hamował wzrost drożdży niż ekstrakt z odmiany polskiej. Podsumowując można stwierdzić, że oceniane próbki czosnku charakteryzowały się zróżnicowanym działaniem przeciwutlenuiającym i przeciwgrzybiczym.
Słowa kluczowe: czosnek, Saccharomyces cerevisiae, antyoksydanty, chelatowanie jonów
WprowadzenieCzosnek pospolity (Allium sativum L.) jest jedną z najstarszych roślin uprawianych przez człowieka, popularną ze względu na właściwości przyprawowe, jak i szerokie spektrum właściwości prozdrowotnych [15]. Czosnek działa silnie bakteriobój-czo na liczne drobnoustroje Gram-dodatnie i Gram-ujemne, łącznie ze szczepami antybiotykoopornymi. W literaturze szeroko opisano antywirusowe, przeciwgrzybicze Mgr M. Matysiak, prof. dr hab. J. Gmiński, Katedra Zdrowia Publicznego, Dietetyki i Chorób Cywilizacyjnych, dr K. Rybczyńska, Katedra Kosmetologii, S. Surma, Wydz. Medyczny, ul. Sucharskiego 2,
PORÓWNANIE WYBRANYCH WŁAŚCIWOŚCI BIOLOGICZNYCH CZOSNKU (ALLIUM SATIVUM L.)…
161oraz przeciwpasożytnicze właściwości czosnku i jego preparatów. Ponadto wzmacnia on odporność organizmu, stymuluje układ immunologiczny oraz wykazuje silne wła-ściwości przeciwutleniające [16]. Wzrosło zainteresowanie działaniem przeciwnowotworowym tego cennego surowca. Powszechnie znany jest także dobroczynny wpływ czosnku na układ sercowo-naczyniowy, m.in. poprzez utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu i lipidów we krwi, działanie fibrynolitycznie i zmniejszające agregację płytek krwi [10].Świeże ząbki czosnku składają się głównie z wody, węglowodanów i białek, zawierają także witaminy, wśród których najwięcej jest witaminy C oraz witamin z grupy B. Spośród licznych składników mineralnych na uwagę zasługuje zawartość potasu, fosforu, żelaza, selenu i manganu. W skład ząbków czosnku wchodzą ponadto związki przeciwutleniające, jak flawonoidy i kwasy fenolowe, a przede wszystkim organiczne związki siarki, takie jak allicyna [21], nadająca ząbkom charakterystyczny, ostry zapach i decydująca o większości jego prozdrowotnych właściw...
