Przedawkowanie opioidów powikłane niewydolnością wielonarządową u pacjenta z zaawansowanym rakiem gruczołowym płuca Opioid overdose complicated by multi-organ failure in a patient with advanced lung adenocarcinoma Streszczenie Coraz częstsze stosowanie analgetyków opioidowych w leczeniu bólu wymaga, aby osoby przepisujące opioidy były świadome sposobu ich dawkowania i własności farmakokinetycznych. W ostatnich latach stwierdzono wzrost liczby zgonów i hospitalizacji z powodu przedawkowania opioidów, co często wynika z niewłaściwego stosowania leku lub błędów personelu medycznego. Przedawkowanie opioidów może prowadzić do zagrażających życiu objawów toksycznych i niewydolności wielonarządowej. Szczególnej ostrożności wymaga stosowanie opioidów u osób starszych. Współistniejące choroby i częsta polipragmazja zwiększają ryzyko interakcji lekowych i zdarzeń niepożądanych. Powolne miareczkowanie dawki opioidu zmniejsza ryzyko wystąpienia zdarzeń niepożądanych. Objawy przedawkowania opioidów obejmują sedację, otępienie, zwężenie źrenic, bezdech i niewydolność oddechową. W pracy opisano 77-letniego chorego z rozpoznaniem raka gruczołowego płuca. Z powodu bólu o natężeniu 8 w skali Numerical Rating Scale (NRS) włączono leczenie morfiną o powolnym uwalnianiu drogą doustną. W wyniku błędu recepturowego pacjent był leczony morfiną w dawce 400 mg/dobę, zamiast zaleconej przez onkologa dawki leku 40 mg/dobę. W wyniku przedawkowania morfiny doszło do niewydolności wielonarządowej. Pacjent był hospitalizowany z objawami odwodnienia, niewydolności oddechowej, niedotlenienia i kwasicy. Stężenie morfiny w moczu wynosiło 8184 ng/ml (norma ≤ 300 ng/ml). Zastosowano leczenie wielokierunkowe: nalokson, odstawienie morfiny, tlenoterapię, nawodnienie, leczenie bólu (analgetyki nieopioidowe, następnie oksykodon z naloksonem), sedację propofolem, antybiotykoterapię, rehabilitację, a także leczenie chorób współistniejących -cukrzycy, nadciśnienia tętniczego i niewydolności nerek. Pacjenta wypisano do domu w stanie ogólnym dość dobrym w 13. dobie pobytu. Odpowiedni dobór pacjentów, prewencyjne leczenie objawów niepożądanych i edukacja mogą poprawić skuteczność leczenia i zmniejszyć ryzyko wystąpienia poważnych działań niepożądanych opioidów.
Palliat Med Pract 2019; 13, 1: 39-47Słowa kluczowe: przedawkowanie opioidów, toksyczność morfiny, ból u chorych na nowotwory, pacjenci w podeszłym wieku
AbstractThe increasing use of opioid analgesics for pain management by healthcare practitioners requires that those prescribing opioids be aware of dosing and pharmacokinetic properties. Recently, increase in overdose death rates and overdose-related hospitalization have been recorded, many of which are related to medication misuse or medical staff error. Opioid analgesic overdose can have life-threatening toxic effects in multiple organ systems. Special considerations are needed for treating the elderly. Comorbidities and polypharmacy increase the possibility of drug interactions and adverse events. Slow dose titration helps to minimize the incidence o...
