Özet: Bu çalışmanın amacı, iklim değişikliklerinin hayvancılık sektörüne ve hayvancılığın da iklim değişiklikleri üzerine etkilerinin araştırılmasıdır. Çalışmanın materyalini Türkiye'de 2018 yılı itibariyle sığır, manda, koyun, keçi ve kanatlılardan (broiler, yumurta tavuğu ve hindi) elde edilen hayvansal üretim miktarlarına ait (kırmızı et, süt, kanatlı eti ve yumurta) resmi veriler oluşturmuştur. Çalışmada çeşitli hayvansal üretim faaliyetleri sonucunda atmosfere salınan sera gazı miktarları karbondioksit eşdeğeri (CO 2e ) şeklinde hesaplanmıştır. Araştırma bulgularına göre, Türkiye'de hayvancılık kaynaklı 47,8 milyon ton CO 2e sera gazı salınımının olduğu belirlenmiştir. Bu değer, Türkiye'deki toplam sera gazı salınımının %9'unu oluşturmaktadır. Sonuç olarak; hayvancılığın yeryüzünde değişen iklimlerden en fazla etkilenecek sektörlerin başında geldiği, Türkiye gibi kırsal ekonomik yapısı ağır basan bir ülkede de hayvancılığın ve bu işle uğraşan üretici kesimin olumsuz etkileneceği aşikârdır. Bir taraftan bu olumsuzluğun giderilmeye çalışılması, diğer taraftan hayvancılık kaynaklı sera gazı salınımının azaltılması yönünde politika tedbirlerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Anahtar kelimeler: Hayvancılık, iklim değişikliği, metan gazı, sera etkisi Does Climate Effecting the Livestock or Livestock Effecting the Climate? Summary: The aim of this study was to investigate the effects of climate changes on livestock sector and livestock on climate changes. The material of study was official data of animal production quantities (red meat, milk, poultry meat and eggs) obtained from cattle, buffalo, sheep, goats and poultry (broilers, laying hens and turkeys) for the year 2018. In the study, the amount of greenhouse gas emitted into the atmosphere as a result of various animal production activities has been calculated as carbon dioxide equivalent (CO 2e ). According to the results, 47.8 million tons CO 2e of animal origin greenhouse gas emissions was determined in Turkey. This value constitutes 9% of the total greenhouse gas emissions in Turkey. In conclusion, livestock is one of the sectors that will be most affected by the changing climates on earth, it is obvious that livestock and the producers who are engaged in this field will be adversely affected in a country like Turkey which is rural structure outweighs. On one hand, it is necessary to eliminate this negativity and on the other hand, develop policy measures to reduce greenhouse gas emissions sourced livestock.

Öz: Bu çalışmanın amacı, Anadolu mandalarında subklinik mastitis prevalansının ve sütte meydana getirdiği değişikliklerin belirlenmesi ile hastalığın oluşturduğu finansal kayıpların hesaplanmasıdır. Araştırmanın materyalini Kayseri'de yetiştirilen toplam 24 baş dişi Anadolu mandasına ait 96 meme lobundan elde edilen süt örnekleri oluşturmuştur. Süt örnekleri Mart 2021'de dört işletmeden temin edilmiş olup, sütlerin enfeksiyon durumu Kaliforniya Mastitis Test (CMT) ve somatik hücre sayısı (SHS) incelenerek değerlendirilmiştir. Araştırma bulgularına göre, 5 manda (%20.8) ve 8 meme lobunun (%8.3) enfekte olduğu ve ortalama SHS değerinin 182500 hücre/ml olduğu tespit edilmiştir. Enfekte hayvanların süt yağının %27.4 oranında (P<0.05) ve süt veriminin %12.6 oranında azaldığı, hastalığın tedavi edilmemesi halinde bir laktasyonda 1140 TL (138 $) kayıp oluşacağı, tedavi edilmesi halinde ise bu kaybın 951.5 TL (115 $) azaltılabileceği hesaplanmıştır. Sonuç olarak, Kayseri'de yetiştirilen Anadolu mandalarında subklinik mastitis prevalansının yüksek olduğu (%20.8), enfeksiyonun özellikle kalite açısından süt yağını önemli oranda azalttığı, üreticilerin hastalıklar konusunda eğitilmesi ve hijyene daha fazla dikkat etmesi gerektiği, aksi halde subklinik mastitisin işletmelerde önemli ekonomik kayıplara yol açarak karlılıklarını azalttığı ortaya çıkmıştır.

Zaman serisi analizi, ekonometride geleceğe yönelik tahminleme yapmada sıkça kullanılan bir istatistik analiz yöntemdir. Bu çalışmada, Türkiye'de 2010-2018 yıllarına ait kırmızı et ve süt üretici fiyatları zaman serisi analizi ile çözümlenerek, aynı ürünlerin fiyatlarının 2019-2021 yılları için tahmin edilmesi amaçlanmıştır. Çalışma materyalini; Dünya Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Ulusal Kırmızı Et Konseyi (UKON) ve Ulusal Süt Konseyi (USK)'nden elde edilen 2010-2018 yıllarına ait resmi kırmızı et ve süt üretici fiyatları oluşturmuştur. Bu veriler yardımıyla 2019-2021 yılları için kırmızı et fiyatları ARIMA (1.1.0) modeli ve süt fiyatları ARIMA (2.1.2) modeli kullanılarak tahmin edilmiştir. Çalışma sonucunda, 2021 yılı sonunda kırmızı et fiyatlarının (karkas) dogrusal artış ile ortalama 31,4 TL/kg, süt fiyatlarının ise 1,96 TL/lt olacağı tahmin edilmiştir. Sonuç olarak, zaman serisi analizinin geleceğe yönelik olarak hayvansal ürün fiyatlarının tahmininde kullanılabileceği ancak devamlı olarak güncellenmesi gerektiği ve hem üretici hem de tüketicilerin geleceğe yönelik yapacağı planlamalarda yol gösterici olabileceği kanısına varılmıştır.

Cystic echinococcosis (CE), is a neglected zoonotic parasitic disease among livestock diseases, that causes low productivity (meat, milk, fecundity), pro tability and signi cant economic losses in water buffalo farms and serious public health problem all over the world. This study aimed at estimating the direct (condemned offal) and indirect (meat, milk, and fecundity losses) production losses due to cystic echinococcosis (CE) in water buffaloes in Turkey. A spreadsheet loss model was constructed, and the mean prevalence rate of CE was accepted as 16.4% (3.8% in males and 21.7% in females) in water buffaloes in Turkey. The annual nancial losses were estimated with o cial and previously published data under expected (mean value), optimistic (lowered by 10%), and pessimistic (increased by 10%) scenarios with the prices current in 2020. The production losses in an infected male and female water buffalo were estimated at $54.3 and 105.3, respectively. The nation-wide losses due to CE were estimated at $1.7 million (1.4-2.1) for water buffaloes annually. In conclusion, farmers, policymakers, and the public need to be informed about the risks and nancial impact of CE, and control/eradication programs should be included in policies of government at the national level after a cost/bene t analysis.

Cystic echinococcosis (CE), is a neglected zoonotic parasitic disease among livestock diseases, that causes low productivity (meat, milk, fecundity), profitability and significant economic losses in water buffalo farms and serious public health problem all over the world. This study aimed at estimating the direct (condemned offal) and indirect (meat, milk, and fecundity losses) production losses due to cystic echinococcosis (CE) in water buffaloes in Turkey. A spreadsheet loss model was constructed, and the mean prevalence rate of CE was accepted as 16.4% (3.8% in males and 21.7% in females) in water buffaloes in Turkey. The annual financial losses were estimated with official and previously published data under expected (mean value), optimistic (lowered by 10%), and pessimistic (increased by 10%) scenarios with the prices current in 2020. The production losses in an infected male and female water buffalo were estimated at $54.3 and 105.3, respectively. The nation-wide losses due to CE were estimated at $1.7 million (1.4-2.1) for water buffaloes annually. In conclusion, farmers, policymakers, and the public need to be informed about the risks and financial impact of CE, and control/eradication programs should be included in policies of government at the national level after a cost/benefit analysis.