Bu çalışma çöğür anacı olarak kullanılan Kaman-1 ve Serr çeşitleri ile Keles genotipi üzerine aşılı ‘Chandler’ çeşidinin fenolojik, verim ve pomolojik özellikler yönünden incelenmesi amacıyla 2019-2021 yılları arasında yapılmıştır. Ağaçlarda fenolojik özellik olarak tomurcuk kabarması, tomurcuk patlaması, yapraklanma, erkek ve dişi çiçeklerde reseptiflik tarihleri kaydedilmiştir. . Meyvelerde pomolojik özellik olarak ise meyve ağırlığı, meyve büyüklüğü, randıman ve çürük-büzük oranı değerlendirilmiştir. Çalışmada Keles üzerine aşılı ağaçlarda yapraklanma, erkek ve dişi çiçek oluşumu diğer anaçlara aşılı ağaçlara göre daha geç gerçekleşmiştir. Chandler çeşidinde anaçların etkisi önemli bulunmuş ve Kaman-1 ile Serr anacına aşılı ağaçlardan daha yüksek değerler elde edilmiştir. Anaçların meyve kalite özelliklerinden iç ağırlığı, randıman oranı, kabuk kalınlığı ve çürük meyve oranı üzerine etkisi olduğu tespit edilmiştir. Özellikle sert kabuklu meyvelerde ekonomik yönden önemli parametreler olarak kabul edilen yüksek randıman oranı ve düşük çürük meyve oranı yönünden Serr ve Keles anaçlarının daha iyi sonuçlar verdiği tespit edilmiştir. Çalışma sonuçları genel olarak değerlendirildiğinde verim ve meyve kalite parametreleri yönünden Serr anacının performansının araştırmada kullanılan diğer anaçlara göre daha iyi olduğu sonucuna varılmıştır.

Çalışma, basık şeftali ve basık nektarin çeşitlerinin performanslarını değerlendirmek amacıyla 2016-2018 yılları arasında Bursa-Görükle koşullarında yürütülmüştür. Çalışmada GF 677 anacı üzerine aşılı Plane Ring, Plane Summer, Plane Gem, Plane Sun, Plane Delicious, Plane Silver, Plane Gold, Plane Super, Plane Star, Plane 222, Plane Top basık şeftali çeşitleri; Platerina 110 ve Platerina 264 basık nektarin çeşitleri yer almıştır. Basık çeşitlerin fenolojik gelişim aşamaları, yaprak kıvırcıklığı yaygınlık oranı ve pomolojik özellikleri incelenmiştir. Tam çiçeklenme en erken Plane Ring ve Plane Summer çeşitlerinde, en geç ise Plane Gold ve Plane Silver çeşitlerinde meydana gelmiştir. Plane Ring (14 Haziran) ve Plane Summer (25 Haziran) çeşitleri en erken, Plane Top ve Platerina 264 (19 Ağustos) ise en geç hasat edilen çeşitler olmuştur. Yaprak kıvırcıklığı yaygınlık oranı % 25.00 (Plane Gold) ile %76.70 (Platerina 264) arasında değişmiştir. Meyve ağırlığı, meyve boyutu ve et/çekirdek oranı yönünden Plane Sun çeşidi daha yüksek değerler verirken, Platerina 110 çeşidi daha düşük değerler vermiştir. Meyve eti sertliği değerleri 2,94-5,52 kg cm-2 arasında değişmiş, Plane Super (5.52 kg cm-2) ve Plane Gold (5.51 kg cm-2) çeşitlerinden daha yüksek değerler elde edilmiştir. Çeşitlerin suda çözünebilir kuru madde miktarı (SÇKM) %13.37 -%18.12; titre edilebilir asit içeriği 0.20 g 100-1 ml -0.71 g 100-1 ml ve olgunluk indeksi 23.09 -82.22 arasında değişmiştir. Araştırmanın yürütüldüğü Bursa ili şeftali yetiştiriciliğinde önemli bir konuma sahiptir. Bu nedenle ülkemiz için yeni sayılabilecek basık şeftali-nektarin çeşitlerinin performanslarının Bursa koşullarında incelenmesi ve elde edilen sonuçların paylaşılması yetiştiricilere ve araştırıcılara ışık tutacaktır.

The present study aimed to evaluate the pomological and phenological traits, as well as yield potential and incidence of external defects of some domestic ('Bilecik,' 'Maraş 12', 'Maraş 18', 'Şebin,' 'Şen1') and foreign walnut cultivars ('Chandler,' 'Fernette,' 'Fernor,' 'Howard,' 'Pedro,' 'Serr') grown in Bursa (northwest in Turkey) conditions in 2014-2020. The first leafing was observed in Maraş 12, Serr, Şebin, and Maraş 18 cultivars, while Fernette and Fernor were the last leafing cultivars. The female blooming period of the cultivars was recorded the longest in Maraş 18 (15 days), and Şebin (16 days) was the shortest in Bilecik and Serr (10 days). The male flower blooming period was recorded the longest in Chandler, Fernette, Bilecik, and Şebin (16-18 days) and was the shortest in Maraş 12 and Serr (10 days). The average yield per tree of cultivars ranged between 1.87 kg (Şebin) and 14.21 kg (Pedro). Walnut blight was observed on average 15.85%, sunburn in 10.21%, codling moth in 5.11%, anthracnose in 3.23%, and bird damage in 2.35% of the fruits. The sound nut percent ranged from 40.06% (Şen 1) to 76.50% (Chandler). The nut weight of cultivars was between 9.91 g (Maraş 12) and 16.27 g (Şen 1). Kernel percent varied from 36.31% (Şen 1) to 53.56% (Maraş 12). The principal component analysis conducted to distinguish the cultivars suggests that the most important factors could be reduced to five components. The results showed that Maraş 12, Chandler, Fernor, and Howard were suitable cultivars for commercial cultivation in Bursa conditions.