No abstract

W artykule przedstawiam jeden rodzaj przemocy – przemoc w rodzinie i jej konsekwencje. Proponuję spojrzenie na ten problem z dwóch różnych, wzajemnie uzupełniających się perspektyw. Z perspektywy teorii nauk społecznych, oraz z perspektywy towarzyszącego im dyskursu publicznego. Opisuję także doświadczenia ofiar przemocy. Zastosowane metody analizy to krytyczna analiza tekstów naukowych, krytyczna analiza publicystyki, wywiad skoncentrowany na problemie oraz krytyczna analiza wypowiedzi dorosłych, którzy na podstawie retrospekcji udostępnili swoje doświadczenia związane z przemocą w rodzinie. Kontekstem zaprezentowanych analiz jest krytycznie zrekonstruowany dyskurs dotyczący przeobrażeń współczesnej rodziny.

Najważniejszym zadaniem, jakie stoi przed jednostką, jest praca nad własną tożsamością – jest ona jednocześnie przejawem samorealizacji i wolności współczesnego człowieka. Uznanie jako intersubiektywna relacja między ludźmi jest warunkiem naszej tożsamości. Wspólnota oparta na relacjach uznania to alternatywa dla nieoliberalnej koncepcji społecznej. Intersubiektywne relacje uznania tworzą się według Axela Honnetha w trzech sferach: w sferze relacji intymnych (rodzina, bliscy ludzie, znaczący inni), w sferze prawa oraz w sferze gospodarki. Mamy więc trzy obszary, w których w relacji z innymi budujemy swoją tożsamość: rodzinę, prawo i gospodarkę wraz z rynkiem pracy. Społeczne relacje uznania mogą w moim przekonaniu stać się celem zmiany społecznej, będącej odpowiedzią na współczesny kryzys praktyk i legitymizacji.

This paper is an attempt to present selected (due to the subjective sense of importance) problems of Polish school and the Polish teacher. School and the teacher are inextricably boundthey cannot be described and analysed separately. In the text, school and teacher problems are presented from the dynamic perspective -the transformation period from 1989 till now and a theoretical-practical perspective are described by presenting selected theories and concepts commonly used in the analysis of such problems. The paper also shows practical examples of the described problems' changes, both in relation to the institution of school itself and to the professional role and training of teachers.Key words: school; Polish school; teacher; teacher training; teacher professional development Tekst jest próbą zaprezentowania wybranych (ze względu na subiektywne odczucie ich ważności) problemów polskiej szkoły oraz polskiego nauczyciela. Szkoła i nauczyciel są ze sobą nierozerwalnie związani -nie można opisywać, analizować ich wyłącznie osobno. Problemy szkoły i nauczyciela zostaną przedstawione w perspektywie dynamicznej -opis okresu od transformacji 1989 r. do chwili obecnej, oraz w perspektywie teoretyczno-praktycznej -prezentacja

Inspiracją do napisania tego artykułu stała się z jednej strony, sytuacja krytyczna, w której od marca 2020 roku uczestniczymy wszyscy – mieszkańcy różnych kontynentów i różnych krajów na całym świecie, z drugiej zaś strony, jest to moje doświadczenie akademickie, podzielane przez pracujących ze mną Koleżanki i Kolegów – nauczycieli akademickich. Prowadzone przeze mnie badania spełniają więc wszystkie warunki krytycznych badań zaangażowanych: wynikają z własnych doświadczeń biograficznych, są ważnym „głosem w sprawie”, są zakorzenione w aktualnej, krytycznej sytuacji społecznej i mają na celu demaskowanie, odsłanianie rzeczywistych a często ukrytych praktyk społecznych oraz zachowań. Są nimi zapisane w tytule style kierowania szkołą wyższą (uniwersytetem, akademią, uczelnią akademicką, zawodową) w sytuacji krytycznej, związanej z pandemią SarsCov2019. Jakie style kierowania aktualizują się w sytuacji krytycznej, które są wybierane, preferowane przez kadrę zarządzającą i jakie są tego konsekwencje? To pytania, na które spróbuję odpowiedzieć. Zgodnie z wcześniejszymi deklaracjami zrobię to zarówno opierając się na wywiadach z władzami kilku polskich uniwersytetów oraz uczelni a także wykorzystując autoetnografię.