No abstract

Madencilik sektörü dünyada olduğu gibi ülkemizde de iş kazası oranlarının en yüksek olduğu sektörlerden birisidir. Bu çalışmada, madencilik sektörü içerisinde yer alan ve ekonomik faaliyetlerin tehlike sınıflarını gösteren NACE koduna göre 5 farklı alt sektördeki kaza verileri incelenmiştir. Bu doğrultuda 2011 - 2021 yılları arasındaki veriler kullanılarak kaza olabilirlik oranı, kaza ağırlık hızı, kaza sıklık hızı parametreleri hesaplanmıştır. Hesaplanan parametreler ile Türkiye geneli sektörler, madencilik sektörü, madencilik sektörü dışında kalan sektörlerin karşılaştırılması yapılmıştır. Bununla birlikte incelenen 10 yıllık veriler kullanılarak gerçekleştirilen trend analiz ile 2022-2026 yılları arasındaki kaza sayıları tahmin edilmiştir. Gerçekleştirilen analizler sonucunda madencilik sektöründe özellikle kaza sıklık hızı ve kaza olabilirlik oranlarının diğer sektörlerden ve Türkiye geneli ortalamasından çok yüksek olduğu ve yıllar geçtikçe de giderek arttığı belirlenmiştir. Genel olarak madencilik sektörü çalışanlarının Türkiye genelinde diğer sektör çalışanlarına göre kaza geçirme ihtimalinin 6, kaza sonucu ölüm ihtimalinin ise 7 kat daha yüksek olduğu görülmüştür. Madencilik faaliyetleri içerisinde kaza sıklığının en yüksek olduğu faaliyet kolunun ise Kömür ve Linyit çıkartılması alt sektörü olduğu belirlenmiştir.

ÖZET

Bu çalışmada, endüstride büyük önem taşıyan tornalama işleminde kullanılan kesici takımların kesme performansının iyileştirilmesi amaçlanmıştır. Karbür kesici takımlarla AISI 1050 çeliği üzerinde farklı kesme parametreleriyle deneyler yapılmış ve dinamometre yardımıyla kesme kuvvetleri ölçülmüştür. Kesme parametreleri referans alınarak Deform-3D ile simülasyonlar yapılmıştır. Farklı sürtünme katsayılarıyla (0.3-0.4-0.5-0.6-0.7) yapılan simülasyonlardan elde edilen kesme kuvvetleri ile deneysel sonuçlar karşılaştırılmıştır. Ayrıca sürtünme katsayısının sıcaklık ve kesici takım gerilmeleri üzerindeki etkileri incelenmiştir. 0.4 ve 0.5 sürtünme katsayıları için simülasyon ve deneysel kesme kuvveti sonuçlarının birbirine yakın olduğu görülmüştür. Analizler sonucunda sürtünmenin kesici takım gerilmeleri ve sıcaklık üzerinde çok etkili olduğu gözlenmiştir. Sıcaklığa ve gerilmelere bağlı olarak kesici takımda oluşabilecek aşınma ve hasar noktaları belirlenmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlar, kesici takım kesme performansının iyileştirilmesine ve optimum kesme parametrelerinin seçiminde önemli katkılar sağlayacaktır.

No abstract