No abstract

Küresel iklim değişikliğinin, kentsel ve kırsal alanlarda vejetasyon kaybı, tarım deseninde bozulma, ısı adası etkisi gibi birçok olası etkisi mevcuttur. Bu etkilerden biri de yağış rejiminin bozulmasıyla meydana gelen taşkınlardır. Taşkınlar kentsel ve kırsal alanlardaki ekosistemleri ve insan hayatını birçok yönden tehdit etmektedir. Bu kapsamda son yüzyılda taşkın riski ile mücadelede birçok yöntem geliştirilmiştir. Peyzaj mimarlığı disiplini de, almış olduğu yapısal ve bitkisel önlemler ile oluşacak taşkınların etkisinin azaltılmasında etkin rol oynamaktadır. 20. yüzyılda gündeme gelen ekolojik peyzaj tasarım yaklaşımıyla taşkının olası etkileri azaltılabilir. Bu çalışma Antalya’nın ilçesi olan Kemer merkez ve yakın mahallelerini kapsamaktadır. Kemer ilçesi yılın farklı zamanlarında taşkın felaketiyle karşı karşıya kaldığı için çalışma alanı olarak belirlenmiştir. Çalışma 3 aşamadan oluşmuştur. İlk aşamada literatür araştırması yapılmıştır. İkinci aşamada incelenen veriler doğrultusunda belirlenen alanda; eğim, bakı, arazi kullanımı, toprak, yağış ve akarsuya olan uzaklık haritaları Coğrafi Bilgi Sistemleri platformunda çok kriterli karar verme yöntemine göre derecelendirilmiş, daha sonra ArcGIS ortamında taşkın duyarlılık analizi yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre olası bir taşkında 893 ha tarım alanının ve çalışma alanındaki yerleşim alanlarının 2/3’ünün taşkından etkileneceği sonucuna varılmıştır. Çalışma sonucunda taşkın duyarlılığı yüksek alanlarda ekolojik peyzaj tasarım önerileri geliştirilmiştir. Önerilerin uygulanması durumunda ekolojik faydanın yanında ekonomik ve sosyal fayda da sağlanacağı beklenmektedir. Bu çalışmanın amacı taşkın duyarlılığının yüksek çıktığı alanlarda, yapısal mühendislik ağırlıklı uygulamalara göre daha az maliyet çıktısı ve çevreye daha az zarar veren ekolojik peyzaj tasarım uygulamalarının geliştirilmesidir. Önerilen ekolojik peyzaj tasarım yaklaşımlarıyla bitkisel ağırlıklı uygulamalar ile su akışı düzenlenirken, açık yeşil alanlar ve geçirimli alanların artırılmasıyla yeraltı suyunun beslenimi sağlanacaktır.