Bu çalışmada, öğrencilerin yerel sosyobilimsel konulardan (SBK'lerden) olan nehir tipi hidroelektrik santraller (HES'ler), organik çay ve yeşil yol ile ilgili informal muhakeme modlarını ve düzeylerini belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaç çerçevesinde araştırmanın alt problemleri; 1) Öğrencilerin yerel SBK'lerden haberdar olma durumları nasıldır?, 2) Öğrencilerin üstlendikleri rollere göre SBK ile ilgili muhakeme modları farklılık göstermekte midir? ve 3) Öğrencilerin üstlenilen rollere göre muhakeme düzeyleri arasında bir farklılaşma var mıdır? olarak belirlenmiştir. Çalışmada olgu bilim araştırma deseni benimsenmiştir. Çalışmaya Rize ilinin bir ilçesinde yedinci sınıfta öğrenim gören 23 öğrenci katılmıştır. Veri toplama aracı olarak, açık uçlu sorulardan oluşan bir anket kullanılmıştır. Öğrencilerin açıklamaları ekonomik, ekolojik ve sosyal olmak üzere üç informal muhakeme moduna göre betimsel analize tabi tutulmuştur. Öğrencilerin muhakeme düzeylerini belirlemek için bir rubrik kullanılmıştır. Öğrencilerin yerel SBK'lere yönelik farklı roller üstlenmeleri durumunda muhakeme düzeylerinin değişim gösterdiği ortaya konulmuştur. Özellikle "kendisi" olarak muhakeme düzeyleri diğer rollere göre daha yüksektir. HES hakkındaki muhakeme düzeyleri diğer SBK'lere göre daha yüksek bulunmuştur. Bununla birlikte öğrencilerin "hükümet temsilcisi" rolünde en düşük muhakeme düzeyine sahip oldukları göze çarpmaktadır. Rol oynamanın karar vermede etkili bir deneyim sağladığı ve bireylerin rol oynamaları gerektiğinde başkalarının bakış açısını anlama imkânının arttığı sonucuna varılmıştır.