No abstract

Plac rynku, będąc historycznie miejscem wymiany handlowej, pełnił istotną rolę w rozwoju miasta. Współcześnie obserwuje się procesy związane z utratą przez rynki funkcji targowej i kreowania ich jako przestrzeni reprezentacyjnych lub terenów rekreacji. Ponadto, w części miast badacze obserwują silną presję w zakresie rozwoju funkcji transportowej. Celem artykułu jest charakterystyka elementów struktury zagospodarowania placu rynkowego w Uniejowie.

Rynki miejskie od zakończenia drugiej wojny światowej podlegały znacznym przekształceniom funkcjonlanym. Nie pełnią one zazwyczaj funkcji targowej, płyty rynków stają się natomiast przestrzeniami reprezentacyjnymi i rekreacyjnymi, zaś handel obecny jest głównie w zabudowie pierzejowej. Celem artykułu jest ocena zabudowy przyrynkowej w Uniejowie pod względem poziomu zamknięcia placu, z uwzględnieniem poszczególnych stron (ścian) rynku, a także struktury funkcjonalnej.

Dolina rzeczna jest formą terenu oraz złożonym układem ekologicznym uzależnionym od warunków wodnych. Doliny miały duży wpływ na rozwój osadnictwa, a obecnie często ograniczają rozwój przestrzenny wsi. Artykuł przedstawia lokalizację siedmiu wsi w krajobrazie doliny Warty w okolicach Uniejowa oraz ich przekształcenia przestrzenne w XX w. Wszystkie wsie zostały usytuowane w obrębie szerokiego dna doliny, ale na fragmentach powierzchni terasy nadzalewowej zbudowanej z piasków i żwirów, poza zasięgiem wód powodziowych. W XX w., zasięg przestrzenny wsi uległy jedynie drobnym zmianom, głównie Spycimierza i Człopów.

Celem badania jest ocena przestrzeni publicznych rynków w małych miastach województwa łódzkiego pod względem zróżnicowania w zakresie współczesnego zagospodarowania i funkcji zabudowy przyrynkowej. Tak postawiony cel i zakres badania podyktowany jest przede wszystkim niewielką liczbą tego rodzaju opracowań w literaturze przedmiotu. Przywołanie kontekstu genetycznego elementów struktury urbanistycznej stanowić ma w tym wypadku punkt wyjścia dla rozważań nad współczesnymi różnicami w zagospodarowaniu i funkcjach zabudowy przyrynkowej. W pracy posłużono się metodami z zakresu badań krajobrazowych, morfologii miasta oraz funkcjonalizmu (struktury funkcjonalnej). Najważniejszymi źródłami danych były inwentaryzacje urbanistyczne oraz mapy historyczne z XIX wieku i pierwszej połowy XX wieku. Oceniono poziom otwarcia rynków oraz istniejącą strukturę funkcji mieszkaniowej i usługowej według powierzchni całkowitej kondygnacji. Odnotowano w tym zakresie duże zróżnicowania w grupie badanych rynków. W niektórych spośród badanych miast na niski poziom obudowania placu rynkowego wpływ mają wciąż zniszczenia II wojny światowej. W większości badanych miast funkcją dominującą w zabudowie przyrynkowej są usługi. Wyjątek stanowią najsłabsze ekonomicznie Krośniewice, gdzie przy rynku dominuje funkcja mieszkaniowa. Na współczesny stan zabudowy i jej funkcji przyrynkowych zauważalny jest wpływ uwarunkowań historycznych, a także potencjału demograficznego oraz ekonomicznego miast.