Słowa kluczowe: zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, chemioterapia, higiena jamy ustnej. AbstractOral mucositis is a serious complication occurring in the process of chemotherapy and/or radiotherapy. Ailments related to oral mucositis may bring about pain, reduce the amount of food intake, and eventually deteriorate the quality of life. This complication arises after radiotherapy, chemotherapy, transplantation of haematopoietic stem cells, and after molecularly targeted therapy. These symptoms may be the result of delay of treatment or dose reduction of successive cycles of chemotherapy, which, consequently, may have an impact on oncological treatment. StreszczenieZapalenie błon śluzowych jamy ustnej jest poważnym powikłaniem towarzyszącym chemioterapii i/lub radioterapii. Dolegliwości związane z przebiegiem zapalenia błon śluzowych jamy ustnej mogą powodować ból, ograniczać spożywanie pokarmów i ostatecznie pogarszać jakość życia chorych. Powikłanie to występuje po zastosowaniu radioterapii, chemioterapii, przeszczepieniu macierzystych komórek krwiotwórczych oraz leczeniu ukierunkowanym molekularnie. Objawy te mogą być przyczyną opóźnienia leczenia lub redukcji dawek kolejnych cykli chemioterapii, co w konsekwencji może rzutować na wyniki leczenia onkologicznego. Niezwykle istotne jest opracowanie zasad oceny stanu jamy ustnej i postępowania profilaktyczno-leczniczego, w tym instruktażu utrzymania higieny w jamie ustnej. Dokładne monitorowanie przebiegu całego leczenia i ukierunkowana edukacja może znacznie ograniczyć występowanie objawów niepożądanych.

Chemotherapy is one of the primary methods of treating cancer. Symptoms occurring during this form of therapy affect patients' general health status, cause malnutrition, and deteriorate the quality of life of oncology patients, which results in cachexia. Malnutrition during treatment and the resulting bad general health status of patients may lead to disqualification from chemotherapy treatment. Cachexia is a complex and multi-factorial process, characterised by the nearly unknown mechanism of its development. What is extremely crucial is the evaluation of the state of malnutrition among patients qualified for cytostatic therapy and regular control of this state during therapy and immediately after its termination. Clinical practice indicates the importance of applying pharmacotherapy, nutritional treatment, and targeted education for the patient and their closest family regarding diet and correct behaviour, which significantly reduces anxiety and stress. Streszczenie Chemioterapia to jedna z podstawowych metod leczenia choroby nowotworowej. Objawy towarzyszące tej formie terapii wpływają na stan ogólny chorych, powodują niedożywienie i pogarszają jakość ich życia. Niedożywienie w trakcie leczenia i zły stan ogólny chorego będący konsekwencją wyniszczenia nowotworowego może spowodować wykluczenie go z chemioterapii. Skutkiem niedożywienia jest systematyczne pogarszanie się stanu klinicznego chorych poprzez osłabienie, zanik tkanki mięśniowej, zmniejszenie odporności, niedokrwistość, redukcję stężenia albumin w osoczu, podatność na zakażenia oraz zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i węglowodanowo-białkowo-tłuszczowej. Niezmiernie ważna jest ocena stanu odżywienia u pacjentów kwalifikowanych do leczenia cytostatykami. W praktyce klinicznej duże znaczenie ma zastosowanie farmakoterapii, leczenia żywieniowego oraz ukierunkowana edukacja pacjenta dotycząca stosowanej diety.