ÖzetCrataegus monogyna ve C. azarolus'un tüplü (1+1) ve çıplak köklü (2+0) fidanları üzerinde gerçekleştirilen bu çalışmada, türlerin Isparta-Eğirdir Orman Fidanlığından örneklenen bireylerinde, fidan boyu ve kök boğazı çapı yardımıyla morfolojik fidan özellikleri ve fidan kalite kriterlerinden gürbüzlük indisi (Gİ) belirlenmeye çalışılmıştır. Elde edilen bulgular ışığında, Crataegus monogyna ve C. azarolus türlerin tüplü fidanların çıplak köklü fidanlara göre daha yüksek fidan boyu ve kök boğazı çapına sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Uygulanan varyans analizi sonucunda da tür ve fidan tipleri arasında istatistiksel bakımdan anlamlı (p<0.05) farklılıklar bulunmuştur. Fidan boyu ile kök boğazı çapı arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla uygulanan korelasyon analizi sonucunda, her iki tür ve fidan tiplerinde bu özellikler arasında istatistiksel bakımdan anlamlı (p<0.05) pozitif ilişkiler belirlenmiştir. Önemli fidan kalite kriterlerinden olan gürbüzlük indisi (Gİ) değerlerine göre Crataegus monogyna türünün %96'sı, C. azarolus'un türünün ise %23'ü kalitesiz fidan sınıfında yer almıştır.

Bu çalışmada, Boylu Ardıç'ta (Juniperus excelsa Bieb.) bazı kozalak ve tohum özellikleri bakımından populasyonlar arası farklılıkların belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında; Isparta, Burdur ve Antalya illerinde türün doğal yayılış alanlarından 30 farklı populasyondan kozalak toplanmıştır. Toplanan kozalakların eni ve ağırlığı ile bu kozalaklardan elde edilen tohum sayısı ayrıca, tohum eni, tohum boyu, bin tane ağırlığı, dolu tohum oranı ölçümler ve sayımları gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler, SPSS paket programında değerlendirilmiştir. Bu kapsamda, tohum ve kozalak özellikleri bakımından populasyonları karşılaştırmak amacıyla varyans analizi ve Duncan testi yapılmıştır. Ayrıca, bakı ve rakıma göre kozalak toplanan populasyonlar iki gruba ayırarak gölgeli ve güneşli bakılar ile alçak ve yüksek rakıma göre tohum eni ve tohum boyu bakımından kıyaslamak amacıyla da "t" testi yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, hem kozalak eni ve tohum sayısı hem de tohum eni ve tohum boyu bakımından populasyonlar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Güneşli bakılarda ortalama tohum eni 2,52 mm, gölgeli bakılarda 2,41 mm; güneşli bakılarda ortalama tohum boyu 4,54 mm, gölgeli bakılarda ise 4,40 mm'dir. Yüksek rakımdaki (>1300 m) populasyonlarda ortalama tohum eni 2,46 mm; ortalama tohum boyu 4,42 mm iken, 1300 m'nin altındaki populasyonlarda ortalama tohum eni 2,48 mm; ortalama tohum boyu 4,54 mm olarak ölçülmüştür. Tohum eni ve tohum boyunun gerek güneşli bakılarda gerekse 1300 m'nin altındaki populasyonlarda daha yüksek değerlerde olduğu görülmektedir. Bu sonuçlardan hareketle; Boylu ardıçta kozalak ve tohum özellikleri ile tohumların çimlenme kabiliyetleri, morfolojik ve fizyolojik fidan özellikleri bakımından populasyonlar arası ve populasyon içi farklılıkların belirlenebileceği araştırma çalışmaları tamamlanarak kozalak ve tohum hasat alanlarının belirlenmesi uygun olacaktır. Anahtar kelimeler: Boylu Ardıç, Juniperus excelsa Bieb., Kozalak ve tohum özellikleri Variations in cone and seed traits of Crimean juniper (Juniperus excelsa Bieb.

Bu çalışmada, Toros Göknarı'nın doğal yayılış alanlarından örneklenen altı populasyon ve her populasyonda 25 olmak üzere toplam 150 aileye ait fidecik ve 1+0 yaşlı fidan karakterleri bakımından genetik varyasyonlar çalışılmıştır. Deneme Eğirdir Orman Fidanlığı'nda kurulmuştur. Bu kapsamda ölçülen karakterler bakımından, birey ve aile düzeyindeki kalıtım dereceleri ile bazı genetik parametreler ve karakterler arası genetik fenotipik korelasyonlar tahmin edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde SAS istatik paket programı kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, bir yaşlı fidan özellikleri için epikotil boyu dışında diğer karakterler bakımından hem populasyonlar arası hem de populasyon içi aileler arası önemli farklılıklar ortaya çıkmıştır. Ayrıca çalışılan fidecik ve fidan özellikleri bakımından orta ve yüksek düzeyde birey ve aile kalıtım dereceleri tahmin edilmiştir. Sonuç olarak, bu türde yürütülecek ıslah çalışmalarında populasyon içi aile seçiminin populasyon seçiminden daha önemli olduğu söylenebilir. Tüm fidecik ve fidan özellikleri bakımından diğer populasyonlara kıyasla daha iyi performans göstermesi nedeniyle, yeni ve daha güvenilir araştırma sonuçları elde edilinceye kadar Bucak populasyonun Eğirdir Orman Fidanlığında yürütülen fidan üretim çalışmalarında tohum kaynağı olarak önerilebilir.