Özet: Bu araştırmada Çayırhan Termik Santralı baca gazı emisyonlarının çevre toprakları üzerine yapmış olduğu etkiler araştırılmıştır. Bu amaçla emisyonların hakim rüzgar yönünde hareket edeceği göz önüne alınarak güney doğu yönünde bulunan tarım alanlarından 20 adet, kuzey doğu yönünden santral merkez kabul edilmek üzere Beypazarı ilçesine doğru 7 adet ve hakim rüzgar yönünün tersi istikameti olan kuzey batı yönünden de 3 adet toprak örneği 0-20 cm derinlikten alınmıştır. Toprak örneklerinin pH, organik madde ve toplam Pb, Cd, Ni ve S kapsamları belirlenmiştir.Kuzey doğu yönüne ait toprakların pH değerleri diğer yönlerin pH değerlerinden daha düşük olup, pH ile toplam kükürt, Cd ve Pb kapsamları arasında P<0.001 düzeyinde önemli negatif ilişki belirlenmiştir. Her üç yönden alınan toprakların toplam Pb ve Ni kapsamları Toprak Kirliliği Kontrol Yönetmeliği sınır değerlerinin altında bulunmuştur ve henüz yukarıda belirtilen metallerin kirliliğinden söz etmek mümkün değildir. Buna karşın, hakim rüzgar yönünden alınan toprakların toplam Cd değerleri hakim rüzgar yönü tersinden alınan topraklara nazaran oldukça yüksek ve Toprak Kirliliği Kontrol Yönetmeliği sınır değerlerinin üzerinde bulunmuştur. Benzer şekilde, kuzey doğu yönüne ait toprakların hepsinde ve güney doğu yönüne ait toprakların büyük çoğunluğunda S kirlenmesi ve hakim rüzgar yönü tersi olan kuzey batı yönünden alınan toprak örneklerinde de olası S kirlenmesi belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Çayırhan, termik santral, emisyon, toprak, ağır metal, kükürt. Abstract:In this research, the effects of the emissions released by the Cayirhan Coal-Fired Power Plant on the soils were investigated. For this aim, taking into consideration that emissions would be transported in the prevailing wind direction, 20 soil samples from southwest fields, 7 samples from northwest fields in Beypazari township, 3 samples from northeast soils the position of which is in reverse direction to prevailing winds were taken at the depth of 0-20cm. Besides soil pH and organic matter contents, total Pb, Cd, Ni and S contents of the soil samples were also determined.pH values of the northwest soils were found to be lower than that of other soils and a significant negative correlation (P<0.001) was determined between total S, Cd and Pb contents.Total Pb and Ni contents of the soils of the three directions were found to be below the limits set out by the Soil Pollution Control Regulation. Therefore, metal contamination in these soils is out of question. Whereas, total Cd of the soils in the prevailing wind direction were observed to be considerably high in comparison with those in opposite wind direction, and to be above the limits of the regulation. Similarly, total S contamination was determined to be in the northwest and the majority of the southwest soils and the northeast soils of opposite direction to prevailing winds.

Özet: Bu araştırmada, Muğla-Yatağan Termik Santrali emisyonlarının santral çevresindeki tarım ve orman topraklarının ağır metal kapsamları üzerine etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla hâkim rüzgar yönü ile diğer yönlerde olmak üzere santrale 721 m ile 15 km uzaklıkta değişen mesafelerden 27 adet toprak ve 41 adet bitki örneği toplanmıştır. Toprak örneklerinde toplam ve alınabilir Ni, Cd, Fe, Cu, Zn, Mn, S ile bazı toprak özellikleri belirlenmiştir. Toprakların ağır metal ve S kapsamlarının santrale olan mesafe ile ilişkili olmadığı, daha çok hâkim rüzgâr yönüne bağlı olarak etkilendiği belirlenmiştir. Toprak örneklerinin ağır metal kapsamlarının toprak pH'sı ile ilişkili olduğu saptanmıştır. Toplam Cd ve S değerlerinin normal değerlerden oldukça yüksek olduğu görülmüştür. Toprakların ekstrakte edilebilir metal kapsamlarının genelde santralin güney ve güneybatı yönlerinde yüksek olduğu belirlenmiştir. Bitkilerde bulunan ağır metal miktarlarının yüksek olduğu saptanmıştır. Çam ağaçlarının iğne yapraklarında alınabilir S miktarı diğer bitkilerden daha yüksektir. Susam ve havuçta Cu, Cd, Zn oldukça yüksek bulunmuştur. Bu miktarların sebzeler için tüketilmesine izin verilen değerlerin üzerinde olduğu saptanmıştır. Biyolojik izleme bitkisi olarak değerlendirilen karayosununun ağır metal ve S kapsamının son derece yüksek olduğu görülmüştür.Anahtar kelimeler: Yatağan, Termik santral, Emisyon, Uçucu kül, Ağır metal, Toprak, Bitki. Abstract:In this study, the effect of emissions of Yatagan Coal Power plant on the heavy metal content of agricultural and forest soils surrounding of the central were investigated. For this purpose, 27 soil and 41 plant samples were collected, based on the dominant wind direction and the other directions, from the varying distances between 721 m and 15 km far from the central. Total and available Ni, Cd, Fe, Cu, Zn, Mn and S, and some properties of soil samples were determined. The results indicated that the heavy metal and S contamination were not related to the distances to the central, more, depending on the prevailing wind direction has been influenced. Soil pH also affected heavy metal content of the samples. Total Cd and S values were rather higher than that of normal values for soil and plants. It was determined that extractable heavy metals and S concentrations were high on the south and southeast part of the power plant. In plants high amounts of heavy metals were detected. Pinus trees accumulated available S on their needle leaves in very high concentrations comparing to other plant samples. Sesame and carrot samples had highest Cu, Cd and Zn content which were exceeded permitted limits for the edible vegetables. Extremely high amounts of heavy metal and S concentrations were determined in the moss which is considered as a biological monitoring plant.

No abstract

No abstract