No abstract

1991 yılında bağımsızlıklarını kazanan Türk Cumhuriyetleri dünya ile ekonomik bağlar kurma arayışına girmişlerdir. Bağımsızlığına kavuşan 12 ülkeden; kökü, dili, dini ve kültürü bir veya birbirine çok yakın beş ülkenin Türkiye'ye olan yakınlığı farklıdır. Türk Cumhuriyetleri, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan'ın oluşturduğu Türk Dili konuşan beş ülkeden oluşmaktadır. Bu ülkeler bağımsızlıktan sonraki sorunlarını, çeşitli bağlarının bulunduğu Türkiye aracılığıyla aşmayı uygun görmüşlerdir. Bu durum, Türkiye'yi diğer ülkelere göre ayrıcalıklı bir konuma getirmiştir. Türk Cumhuriyetleri sahip oldukları üretim imkânları ile ham petrol, doğal gaz ve endüstriyel hammaddelerin ihracatçısı iken, başta temel besin maddeleri olmak üzere tüketim mallarının ithalatçısı konumundadırlar. Türkiye ile ekonomileri, üretim yapıları, ihracat ve ithalat talepleri kıyaslandığında büyük bir işbirliği potansiyeli bulunduğu ve birbirlerini tamamladıkları görülmektedir. Türkiye sahip olduğu nitelikli insan gücü, teknolojik bilgi birikimi, uluslararası ilişkilerdeki tecrübesiyle Türk Cumhuriyetlerine çeşitli alanlarda fayda sağlayacak yetkinliktedir. Çalışmada, ekonomilerini yeniden kurma, dünya ile ekonomik bağlarını güçlendirme sürecindeki beş ülkenin bağımsızlıktan bugüne dönüşüm sürecinde (1994)(1995)(1996)(1997)(1998)(1999)(2000)(2001)(2002)(2003)(2004)(2005)(2006)(2007)(2008) Türkiye ile dış ticaretleri değerlendirilmeye çalışılmıştır. Türkiye ile ticari ilişkilerin gelişimi, sektörlere göre ithalat ve ihracata ilişkin zaman serileri yüzde dağılımlar ve indekslerle analiz edilmiş, gelecekteki ticari ilişkilerin daha düzgün ve problemsiz bir düzeyde gelişmesi için öngörülerde bulunulmuştur.