W encyklice Laudato si’ papież Franciszek podsumowuje bogaty dorobek swoich poprzedników zawarty w wypowiedziach na temat kwestii ekologicznej. Począwszy od Pawła VI kolejni papieże wielokrotnie odnosili się do tej kwestii, podnosząc ją w różnych kontekstach i aspektach. Stanowisko papieża Franciszka aktywnie włącza wspólnotę Kościoła katolickiego w główny nurt współczesnej debaty ekologicznej, wykazując pełną gotowość do najszerzej rozumianej współpracy w badaniach i działaniach inspirowanych troską o Ziemię – nasz wspólny dom. Możliwość takiej współpracy dostrzega papież w porozumieniu ze wszystkimi ludźmi dobrej woli, którzy podzielają znaczenie wskazanych w niniejszym opracowaniu zagadnień: idea zrównoważonego rozwoju, idea ekologii integralnej, problematyka bioetyczna, kwestia klimatyczna i kwestia eko-sprawiedliwości.

Franciszkańskie przesłanie encykliki Laudato si’ ukazuje się czytelnikowi dokumentu już od pierwszego wersu, który jest bezpośrednim nawiązaniem do słynnego Hymnu stworzenia św. Franciszka z Asyżu. Niniejszy artykuł zarysowuje różne franciszkańskie inspiracje papieskiego dokumentu, również w jej analizach teologicznych bazujących na myśli franciszkańskiego teologa i filozofa św. Bonawentury. Próbuje też pokazać inne franciszkańskie elementy katechezy papieża Franciszka oraz przywołuje franciszkańskich braci tworzących przed wiekami myśl społeczno­‑ekonomiczną obecną na kartach encykliki. Tym samym udowadnia, że głoszona rewolucyjność nauczania papieskiego jest w dużej mierze mocno zakorzeniona w katolickiej tradycji franciszkańskiej.

The encyclical Laudato si’ is a Catholic document synthesizing the reflection on the main issues related to ecology as well as to nature and climate protection. It provides a new perspective for ecological activity in the light of integral ecology principles. In many countries, this encyclical has become a point of reference for Catholics in the context of the ecological crisis, especially by the fact of its highlighting the religious and spiritual perspective and giving concrete examples of both ecological and Christian lifestyles. Chapter 5 of the encyclical outlines, moreover, the concept of dialogue that brings hope for abandoning the spiral of self-destruction in which humanity is now sinking. The concept of communicative humanism and its mechanisms i.e. actions restoring values and creating a community have been proposed to establish the platform for this dialogue. The program is based on personalism and Christian hermeneutics, and its goal is a Church interested in the world and its problems, a one which on a par with others wants to say STOP to the destruction of the earth and its irresponsible exploitation.

Today people seem to have endless consumption needs while the world we live in is finite with limited resources. This easily leads to an ecological crisis. Arne Naess and different representatives of current „deep ecology" ask and explain „ecological wisdom "in an attempt to find a solution for this crisis. This situation considers the basic dispute between the choice of human lifestyles, such as affirming the value of personal wealth, against the best interest of nature and natural resources. It is asked: What are the implications between the growth of consumption and the exploitation of nature? The present article takes up the difficult task of presenting basic ideas of deep ecology in the context of other ecological theories and praxis. It characterizes the dispute between deep ecology and different proposals of preservation of nature and the resolution of the global ecological crisis. Furthermore, it represents a critical analysis of the philosophical basis of deep ecology and points to the Christian/Franciscan attitudes of brotherhood towards our „smaller brothers" - the plants and animals.

This study provides a summary description of the abundant activities of the St. Francis of Assisi Ecological Movement (REFA), which emerged over 30 years ago in the environment of Polish Franciscans and which ever since has been propagating the idea of engaging Christians in environmental protection issues. REFA’s motto is “Catholics among ecologists, environmentalists among Catholics.” In its activity, REFA has undertaken many different pro-environmental initiatives and implemented many ecological projects, part of which are presented in this study.