The paper is focused on the mechanisms and manifestations of Moroccan jihadism in Spain. It analyses how fighting Salafist radicalism from Mahgreb emerged in Spain and how it created challenges and threats for the security of the country. Europe has become one of the key fields of battle in the global war on jihadist terror. Today, in the age of decentralized terrorism, Al‑Qaeda is seen as a symbol of extremism legitimizing the use of violence by religious references. Jihadist ideology inspires the phenomenon of home‑grown terrorism in many European countries. The paper shows the background of the activity of some radical groups and movements in Morocco and then explains the ways it came to Spain. Moroccan jihadists played an increasingly important role in the activity of different Salafist cells in Spain. The article analyses the causes of the bomb attack carried out on 11 March 2004 in Madrid, which constituted an expression of open forms of terrorism, and the forms and factors of jihadist radicalism over the following years. It shows the links of the Moroccan Salafist movement with Islamic immigrant communities in Spain.

The process of radicalisation, that often takes place in prisions in European and Muslim countries, is extremely important to understand the challenges and threats for the international security, caused by jihadist terrorism. It is necessary to analyse how condemned individual becomes involved in militant activities. The article analyses the problem of violent radicalisation in Spanish prisions and examines anti-terrorist policy based in this context on the idea of prevention, deradicalisation and disengagement. The research is focused on the conditions and purposes of the Spanish strategies and programmes introduced in the penitentiary centers in the response to the jihadi recruitment in the Iberian Peninsula. The author emphasises the priorities of the National Strategic Plan to Combat Violent Radicalisation approved in 2015 and other initiatives and regulations to stop the Salafi proselytism and unable the indoctrination activities among the Muslim in prisions. The methodological analysis is based on the integration of historical and system method and refers to the Marc Sageman’s theory of the jihadist network, which is more appropriate to understand how they appear and operate. The main finding of the article is that Spanish authorities have implemented the multidimensional and integrated programmes countering violent extremism and anti-radicalisation in prisions that are effective, despite some elements that could be improved.

Związki terroryzmu dżihadystycznego z handlem narkotykami. Casus Hiszpanii Jihadi Terrorism and Drug Trafficking. The Case of Spain H i s t o r i a i Po l i t y k a Nr 27(34)/2019, ss. 41-56 w w w.hip.umk.pl

abstr

Artykuł ukazuje współczesny charakter zagrożeń płynących ze strony terroryzmu dżihadystycznego dla Maroka. Prezentuje uwarunkowania i katalizatory rozwoju radykalnego salafizmu w tym państwie oraz czynniki sprzyjające krystalizacji postaw radykalnych, odwołujących się do selektywnego i wykrzywionego postrzegania islamu. Zawarta w artykule analiza koncentruje się na ukazaniu najważniejszych wymiarów budowanej od lat strategii antyterrorystycznej władz Maroka. Celem tych rozważań jest przybliżenie priorytetów w określaniu kierunków działań podejmowanych w tym zakresie. Artykuł podejmuje refleksję, w jakim stopniu obecne są aktualnie zagrożenia dla bezpieczeństwa Maroka, wynikające z aktywności ekstremizmu dżihadystycznego, jak władze tego kraju usiłują im sprostać oraz czy wysiłki te należy uznać za efektywne. Analiza ta bazuje na integracji metod historycznej i systemowej oraz - diagnozując charakter tworzenia się i funkcjonowania komórek dżihadystycznych - odwołuje się do teorii sieci Marca Sagemana. Głównym wnioskiem płynącym z opracowania powyższych zagadnień jest wskazanie na wielopłaszczyznową politykę antyterrorystyczną władz Maroka, rozwijaną zarówno w wymiarze krajowym, jak i międzynarodowym. Pomimo efektywności wielu rozwiązań, strategii tej powinny jednak, w szerszym zakresie niż do tej pory, towarzyszyć kompleksowe rozwiązania służące inkluzji społeczno-ekonomicznej, skierowane szczególnie do osób młodych, będące istotnym elementem programów na rzecz zapobiegania radykalizacji.