SamenvattingBehandeling van kanker kan de spermatogenese aantasten, met infertiliteit tot gevolg. Semencryopreservatie voorafgaand aan gonadotoxische behandeling kan de vruchtbaarheid van mannelijke kankerpatiënten veiligstellen. Gedurende 20 jaar zijn 1.018 patiënten tussen 12 en 50 jaar oud, met Hodgkin-lymfoom (n = 194), non-Hodgkin lymfoom (n = 110), leukemie (n = 126) of testiculaire kiemceltumoren (n = 588) verwezen naar één centrum voor semencryopreservatie. De incidentie van deze kankertypen in het adherentiegebied en de incidentie van regionale semencryopreservatie werd gebruikt om een verwijsratio te berekenen. Semencryopreservatie was succesvol bij 856 van de 1.018 patiënten (84,1 %). De mediane jaarlijkse verwijsratio bij hematologische maligniteiten en testiculaire stamceltumoren was respectievelijk 17 % en 31 %. De regionale verwijzing bij hematologische maligniteiten daalde na 2005 fors, tot een minimum van 2 % in 2009, terwijl deze toenam bij testiculaire kiemceltumoren. Onze resultaten tonen aan dat verwijzing voor semencryopreservatie bij patiënten met een hematologische maligniteit in de fertiele leeftijd suboptimaal is.Trefwoorden semencryopreservatie · verwijzing · fertiliteit · hematologische maligniteiten · testiculaire kiemceltumoren 20 years of semen cryopreservation: feasibility and referral behavior Abstract Treatment of cancer can affect spermatogenesis resulting in infertility. Semen cryopreservation prior to gonadotoxic treatment can be offered to secure future fertility in male cancer patients. During 20 years 1,018 patients referred for semen cryopreservation in fertile age with Hodgkin disease (n = 194), non-Hodgkin lymphoma (n = 110), leukemia (n = 126) and testicular germ cell tumor (n = 588) were followed up. Incidence of these cancers and incidence of regional semen cryopreservation was used to calculate a referral rate. Semen cryopreservation was successful in 856 of 1,018 patients (84.1%). Median yearly referral rate was respectively 17% and 31% in hematological malignancies and testicular germ cell tumor. Regional referral rate in hematological malignancies dropped dramatically after 2005 to a minimum of 2% in 2009. The incidence of TGCT and referral rate for fertility preservation in these patients increased over time. Our result show that referral of for semen cryopreservation in patients with hematological malignancies in fertile age is suboptimal. IntroductieDe overleving van patiënten met een maligniteit is de afgelopen decennia sterk verbeterd, met name door combinatiechemotherapie-schema's. De verbeterde overleving gaat gepaard met toenemende aandacht voor langetermijneffecten van oncologische behandelingen, waaronder gonadotoxische schade, die kan leiden tot (ir)reversibele infertiliteit. Oncologische patiënten rapporteren verlies van kwaliteit van leven wanneer zij ten gevolge van de therapie geen kinderen kunnen verwekken [1,2]. Daarnaast kan subferti-