Son yıllarda yaşanan ve dünyada oldukça geniş yankı uyandıran muhasebe skandalları ile ortaya çıkan ekonomik kayıplar, ilginin kazanç yönetimi üzerine yoğunlaşmasına sebep olmuştur. Bu durum şirketlerin kazanç yönetimi vasıtasıyla finansal tablolarında olması gerekenden farklı veriler sunması yatırımcıları yeniden düşünmeye sevk etmiştir. Yatırımcı düşüncelerinde oluşan bu yeni soru işaretleri kazanç yönetiminin tespiti ve yöntemlerinin uygulanması konusunda geniş bir literatür oluşmasına olanak sağlamıştır. Akademik çalışmalarda şirketin yapısı, denetimi ve yönetim karakteristikleri kapsamında birçok etkenin kazanç yönetimi ile ilişkisi araştırılmaktadır. Bu çalışmada, öncelikle BIST' te işlem gören şirketlerin kazanç yönetimine başvurup başvurmadıkları Beneish modeli kullanılarak tespit edilmeye çalışılmış ve daha sonra da kazanç yönetimine başvurdukları düşünülen şirketler ile yönetim karakteristikleri arasındaki ilişki araştırılmıştır. Şirketlerin 2014-2017 yılları finansal tablolarından yararlanılarak kazanç yönetimine etkisi olan yönetim karakteristikleri lojistik regresyon analizi kullanılarak ölçülmüştür. Analiz sonuçlarına göre, yönetim karakteristiklerinden Tepe Yöneticiliği İkilemi, Yönetim Kurulu Üye Sayısı, Bağımsız Denetçi Görüşü ve Ortaklık Yapısındaki Yabancı Yatırımcı Yüzdesinin, şirketlerde manipülasyona açık değişkenler olduğu sonucuna varılmıştır.

Şirketler tarafından sunulan finansal tablolar çoğu zaman bu tabloların kullanıcıları tarafından incelenmekte ve yatırım kararı verme sürecinde etkili olmaktadır. Bazı işletmelerin sundukları finansal tablolarındaki bilgiler, olması gerektiğinden daha farklı gösterilerek finansal tablo kullanıcılarını yanıltabilmektedir. Dolayısıyla karını artıran ya da artmış gibi gösteren şirketlerin hisse senetlerine olan talepte de artış olabilecektir. Bu amaçla bazı şirketler finansal performanslarını daha iyi göstermek için muhasebe politikalarında değişikliklere gidebilmekte ve böylece yatırımcıların algılarını çeşitli yönlerde etkileyerek kar beklentilerini artırabilmektedir. Bu olaylar kazanç yönetimini gündeme getirmiş ve üzerine yoğunlaşılmasına neden olmuştur. Bu çalışmada, Beneish modeli kullanılarak hisse senetleri BIST' te işlem gören imalat sanayiindeki işletmelerin karlılık oranları ile kazanç yönetimi arasındaki ilişki araştırılmıştır. Şirketlere ait 2015-2019 yıllarına ait finansal tablolardan elde edilen bilgiler çerçevesinde kazanç yönetimine etkisi olabilecek karlılık oranları, diskriminant (ayırma) analizi ile test edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, ekonomik karlılık ve satış karlılığı oranlarının şirketlerde kazanç yönetimine açık değişkenler olduğu tespit edilmiştir.

No abstract

Hisse senedi fiyat hareketlerini etkileyen pek çok makro ekonomik faktör vardır. Bunlardan en önemli olanlardan biri de bilindiği üzere şirkete ait temel unsurlardır. Bir şirketin hisse senetlerine yatırım yapılmadan önce ilk incelenen şirketin temel mali tabloları ve bu tablolar sonucu elde edilen muhasebe verilerine dayalı risk ölçüm araçlarından biri olan finansal oranlardır. İyi bir yatırım stratejisi oluşturabilmek için finansal oranları bilmek ve iyi analiz edebilmek büyük önem taşımaktadır. Bunun yanında portföy çeşitlendirilmesine bile duyarsız olan ve kontrol altına alınamayan sistematik risk unsuru tüm şirketleri aynı yönde fakat farklı derecelerde etkilemektedir. Bu çalışmada temel amaç, Borsa İstanbul (BİST)'da işlem gören şirketlerin muhasebe verilerine dayalı risk ölçümü ile sistematik risk arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmada yöntem olarak çoklu regresyon analizi