Badanie zależności zapachowej jakości powietrza od zawartości zanieczyszczeń siarkowych z użyciem przystawki odorymetrycznej INiG -PIB W artykule poruszono zagadnienia związane z badaniami jakości zapachowej powietrza atmosferycznego. Dokonano niezbędnego przeglądu literatury dotyczącej źródeł emisji zanieczyszczeń zapachowych powietrza atmosferycznego, metod poboru jego próbek, a także metod badania zapachu. W toku badań eksperymentalnych opracowano krzywe kalibracyjne wybranych zanieczyszczeń siarkowych powietrza dla analizatora chromatograficznego z detektorem elektrochemicznym. Przeprowadzono badania oznaczania intensywności zapachowej syntetycznych próbek powietrza atmosferycznego oraz zawartości zanieczyszczeń zapachowych w tych próbkach.Słowa kluczowe: chromatografia gazowa, odory, zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Study on the scent of air quality of the concentration of sulfur contaminants with odorimeter snapThe article presents recent research on the scent quality of atmospheric air. The necessary review of literature concerning sources of emissions of scented air, methods of air sampling and methods for testing odor was made. In the experimental research, calibration curves for sulfur pollutants of air were developed by using a chromatographic analyzer with electrochemical detector. Studies were conducted for determining the intensity of synthetic air samples and the scent impurity content in these samples.

W artykule przedstawiono podstawową metodę kontroli nawonienia paliw gazowych, jaką jest pomiar ich zapachu. Omówiono proces powstawania koncepcji, a następnie opisano budowę układu analitycznego-przystawki odorymetrycznej sprzężonej z analizatorem chromatograficznym wyposażonym w detektor elektrochemiczny i przeznaczonej do badań jakości zapachu gazów ziemnych oraz oznaczania związków siarki w gazie. Przeprowadzono również wstępne badania przydatności opracowanego układu analitycznego, zaprojektowanego w INiG-PIB do celów ocen jakości paliw gazowych wykonywanych w Zakładzie Nawaniania Paliw Gazowych INiG-PIB. Zrealizowano badania porównawcze różnych metod pomiaru zapachowej jakości gazów ziemnych rozprowadzanych krajowymi sieciami gazowymi. Słowa kluczowe: chromatografia gazowa, gaz ziemny, nawanianie. Study on the quality of gas odor using odorimeter snap coupled with a chromatographic analyzer with an electrochemical detector This article presents the basic methodology of gas odorization control. It discusses the process of conception and construction of the analytical system: odorimeter snap coupled with a chromatographic analyzer with an electrochemical detector, intended for the assessment of odor quality of natural gases and the determination of sulfur compounds in the gas. Preliminary studies were also carried out to prove the usefulness of the analytical system developed by the Department of Gaseous Fuel Odorizing INiG-PIB. A comparative study of different methods for measuring odor quality of natural gases used in the Department was carried out.

W artykule opisano badania jakości zapachu próbek powietrza atmosferycznego z użyciem skonstruowanego w Zakładzie Nawaniania Paliw Gazowych Instytutu Nafty i Gazu-Państwowego Instytutu Badawczego prototypu przystawki odorymetrycznej INiG-PIB zmodyfikowanej do funkcji olfaktometrycznej. Badania zostały wykonane w celu potwierdzenia możliwości wykorzystania tego urządzenia do pomiarów zapachu próbek gazowych metodą olfaktometrii dynamicznej. Realizowane dotychczas prace badawcze w zakresie budowy oraz poszukiwania zastosowań dla układów analitycznych sprzężonych z przedmiotową przystawką [9-11] dotyczyły głównie pomiarów zapachu prowadzonych dla próbek gazów ziemnych oraz próbek powietrza zanieczyszczonego wykonywanych metodą odorymetryczną. Wynikiem tych badań było opracowanie oraz weryfikacja metody przeprowadzania tego rodzaju pomiarów dla obu wymienionych rodzajów próbek. Omówione w artykule wyniki badań stanowią kontynuację poszukiwań nowych zastosowań konstrukcji własnej INiG-PIB, jaką jest przystawka odorymetryczna (O INiG-PIB), przeznaczona głównie do współpracy z chromatografem gazowym. Znalezienie tych zastosowań wiązało się z koniecznością wprowadzenia nieznacznych modyfikacji konstrukcyjnych w urządzeniu i z weryfikacją poprawności wykonywanych przez nie pomiarów. W poniższym artykule przedstawiono zasady prowadzenia pomiarów olfaktometrycznych zapachu gazu w kontekście wymagań w stosunku do konstrukcji przeznaczonych do nich urządzeń pomiarowych. Na tej podstawie oraz opierając się na wynikach wcześniejszych prac badawczych, przyjęto założenia wprowadzenia niezbędnych modyfikacji prototypu przystawki odorymetrycznej INiG-PIB. Przeprowadzone badania zmodyfikowanego układu pozwoliły na zweryfikowanie poprawności jego działania według wymagań obowiązujących norm. Uzyskane wartości parametrów niestabilności (w zakresie 3,03÷4,88%) i dokładności (w zakresie 0,07÷0,18) rozcieńczeń potwierdziły spełnianie przez urządzenie kryteriów badania zapachu metodą olfaktometryczną. Przy użyciu zmodyfikowanego układu wykonano także badania stężenia zapachowego syntetycznych mieszanin wybranych związków odorowych. Uzyskane wyniki pomiarów potwierdziły zgodność działania zaprojektowanego układu (O INiG-PIB) sprzężonego z chromatografem gazowym (GC-O INiG-PIB) z założeniami projektowymi oraz wykazały możliwość jego wykorzystania w badaniach jakości zapachowej powietrza atmosferycznego znormalizowaną metodą olfaktometrii dynamicznej. Słowa kluczowe: odory, stężenie zapachowe, metody sensoryczne, olfaktometria dynamiczna. Analysis of the possibility of using the modified INIG-PIB odorimetry snap prototype, for measurements by dynamic olfactometry method The article describes research on the quality of the atmospheric air odor using the Oil and Gas Institute-National Research Institute (INiG-PIB) odorimetry snap prototype, adapted for measurements of gas scentl by dynamic olfactometry method. The research works carried out so far were in the field of construction as well as the search for new applications for analytical syste...

STRESZCZENIE: W artykule opisano kolejny etap badań nad metodami pomiaru zapachu gazów z użyciem skonstruowanej w Zakładzie Nawaniania Paliw Gazowych Instytutu Nafty i Gazu -Państwowego Instytutu Badawczego przystawki odorymetrycznej INiG -PIB zmodyfikowanej do funkcji olfaktometrycznej. Badania zostały przeprowadzone w celu potwierdzenia możliwości wykonywania pomiarów zapachowej jakości powietrza atmosferycznego urządzeniem własnym INiG -PIB (oznaczonym jako O INiG -PIB) z zachowaniem wymogów normatywnych (PN-EN 13725:2007). Realizowane dotychczas przez INiG -PIB prace badawcze w zakresie budowy oraz poszukiwania zastosowań dla układów analitycznych sprzężonych z przedmiotową przystawką odorymetryczną (Lisman i Huszał, 2015, 2016 dotyczyły głównie pomiarów zapachu prowadzonych dla próbek gazów ziemnych oraz próbek powietrza zanieczyszczonego odorotwórczymi związkami siarki wykonywanych metodą odorymetryczną. Wynikiem tych badań było opracowanie oraz weryfikacja metody wykonywania tego rodzaju pomiarów dla obu wymienionych rodzajów próbek. Omówione w niniejszym artykule wyniki badań stanowią kontynuację poszukiwań nowych zastosowań konstrukcji własnej INiG -PIB, jaką jest przystawka odorymetryczna (O INiG -PIB), przeznaczona głównie do współpracy z chromatografem gazowym. Wiązało się to z koniecznością wprowadzenia nieznacznych modyfikacji konstrukcyjnych w urządzeniu i z weryfikacją poprawności wykonywanych przez nie pomiarów, opisanych we wcześniejszych publikacjach autorów (np. Lisman i Huszał, 2018). W niniejszym artykule przedstawiono wyniki pomiarów stanowiących kontynuację ww. prac badawczych dotyczące m.in. weryfikacji członków zespołu oceniającego próbki w metodzie oznaczania stężenia zapachowego według kryteriów normy PN-EN 13725:2007. Przeanalizowano jakość wyników oznaczania stężenia zapachowego według kryteriów normatywnych (PN-EN 13725:2007). Uzyskane wyniki pomiarów potwierdziły możliwość prowadzenia olfaktometrycznych pomiarów jakości powietrza atmosferycznego metodą znormalizowaną (PN-EN 13725:2007) przy użyciu przystawki odorymetrycznej INiG -PIB zmodyfikowanej do funkcji olfaktometrycznej w układzie sprzężonym z chromatografem gazowym (GC-O INiG -PIB).

Badania uciążliwości zapachowej powietrza zanieczyszczonego związkami siarki metodą odorymetryczną i chromatograficzną W artykule poruszono zagadnienia związane z badaniami jakości zapachowej powietrza atmosferycznego. Dokonano opisu układów analitycznych łączących techniki sensoryczne i instrumentalne w badaniach zapachu. Wytypowano grupę lotnych organicznych związków siarki stanowiących potencjalne zanieczyszczenia zapachowe powietrza. Przeprowadzono badania oznaczania intensywności zapachowej syntetycznych próbek powietrza atmosferycznego oraz zawartości zanieczyszczeń zapachowych w tych próbkach.Słowa kluczowe: chromatografia gazowa, odory, związki siarki, odorymetria. Study of the nuisance of sulfur compounds contaminated air by odorimetry and chromatography methodsThis article deals with issues related to the study of air quality. A description of the analytical systems combining sensory and instrumental techniques in odor studies was done. A group of volatile organic sulfur compounds was identified as potential air pollutants. Studies were conducted to determine the scent intensity of synthetic samples of ambient air, and the content of impurities fragrances in these samples.