The application of methods drawing upon multi-parameter visualization of data by transformation of multidimensional space into two-dimensional one allow to show multi-parameter data on computer screen. Thanks to that, it is possible to conduct a qualitative analysis of this data in the most natural way for human being, i.e. by the sense of sight. An example of such method of multi-parameter visualization is multidimensional scaling. This method was used in this paper to present and analyze a set of seven-dimensional data obtained from Janina Mining Plant and Wieczorek Coal Mine. It was decided to examine whether the method of multi-parameter data visualization allows to divide the samples space into areas of various applicability to fluidal gasification process. The "Technological applicability card for coals" was used for this purpose [Sobolewski et al., 2012;2013], in which the key parameters, important and additional ones affecting the gasification process were described.Keywords: coal gasification, multidimensional visualization, multidimensional scaling, MDS, multidimensional data, jiggingMetody służące do wizualizacji złożonych, wielowymiarowych danych poprzez transformację przestrzeni wielowymiarowej do dwuwymiarowej umożliwiają prezentację tych danych na ekranie komputera. Tym samym są przystępnym instrumentem analizy zbiorów danych, pozwalającym wykorzystać połączenie naszego wzroku z mocą naszej osobistej sieci neuronowej (mózgu) do wyodrębnienia z danych cech, których zauważenie przy pomocy innych metod może być bardzo trudne. W artykule zastosowano jedną z takich metod -skalowanie wielowymiarowe -w celu sprawdzenia, skuteczności tej metody do analizy próbek węgla ze względu na jego przydatność do procesu zgazowania w kotle fluidalnym. W tym celu pobrano próbki dwóch węgli, z KWK "Wieczorek" (węgiel typu 32) oraz ZG "Janina" (węgiel typu 31.2), które następnie miały być poddane testom pod względem ich przydatności do zgazowania. Każda z próbek została zbadana ze względu na cechy, których określone poziomy są kluczowe oraz wskazane w kontekście procesu zgazowania według "Karty przydatności węgli do zgazowania" (Sobolewski et al., 2012;2013).Każdy z węgli został rozdzielony na osadzarce pierścieniowej (10 pierścieni, uziarnienie węgla 0-18 mm) w wyniku czego powstało pięć warstw (po 2 pierścienie każda). Następnie każda z warstw została rozsiana na 10 klas ziarnowych. Tak otrzymane produkty zostały poddane technicznej oraz chemicznej analizie (ogółem 50 próbek z ZG "Janina" oraz 49 próbek z KWK "Wieczorek" -klasa ziarnowa 16-18 mm w tej drugiej kopalni nie została uzyskana i pomiar był niemożliwy do zrealizowania. Tym samym otrzymano takie parametry do analizy jak: zawartość siarki, zawartość wodoru, zawartość azotu, zawartość chloru, zawartość węgla organicznego, ciepło spalania oraz zawartość popiołu. W wyniku przeprowadzonych badań oraz porównania ich z wymogami prezentowanymi w "Karcie przydatności węgli do zgazowania" okazało się, że tylko 18 próbek spełnia wszystkie wymogi, z czego aż 17 pochodzi...

Heurystyczne modele procesów rozdrabniania jako podstawa symulacyjnej optymalizacji ich przebiegu WprowadzenieProcesy rozdrabniania w przeróbce surowców mineralnych s¹ podstawowymi procesami, dziêki którym uzyskuje siê produkty koñcowe lub produkty przygotowane do stosowania procesów wzbogacania lub rozdzia³u. Modelowanie matematyczne tych procesów musi braae pod uwagê dwa podstawowe czynniki wp³ywaj¹ce na ich przebieg, tzn. charakterystyki stosowanych maszyn oraz w³aoeciwooeci rozdrabnianego materia³u.W zale¿nooeci od stosowanych maszyn oraz zakresu (celów) rozdrabniania mo¿na wyró¿niae dwa sposoby modelowania procesów rozdrabniania:-opis sk³adu ziarnowego produktu po przejoeciu materia³u przez urz¹dzenie (zakoñ-czenie procesu rozdrabniania -podejoecie statyczne), -opis sk³adu ziarnowego w trakcie trwania procesu (kinetyka procesu rozdrabniania). Heurystyczne podejoecie do budowy modeli rozdrabniania wymaga uzasadnionego logicznie (w mniejszym lub wiêkszym stopniu) powi¹zania wyników rozdrabniania z parametrami pracy (wielkooeciami technicznymi lub technologicznymi) maszyn lub ich uk³adów. Takie opracowanie modeli pozwoli³oby tak¿e na uzasadnione przeprowadzenie symulacji przebiegu procesów rozdrabniania, a nawet wskazanie optymalnych warunków (dobór parametrów techniczno-technologicznych).Przy tworzeniu modeli opartych na opisie sk³adu ziarnowego produktu warto zwróciae uwagê, ¿e rozwa¿ane charakterystyki sk³adu powinny siê opieraae na funkcjach rozk³adów * Prof. dr hab., AGH Akademia Górniczo-Hutnicza,

Methods serving to visualise multidimensional data through the transformation of multidimensional space into two-dimensional space, enable to present the multidimensional data on the computer screen. Thanks to this, qualitative analysis of this data can be performed in the most natural way for humans, through the sense of sight. An example of such a method of multidimensional data visualisation is PCA (principal component analysis) method. This method was used in this work to present and analyse a set of seven-dimensional data (selected seven properties) describing coal samples obtained from Janina and Wieczorek coal mines. Coal from these mines was previously subjected to separation by means of a laboratory ring jig, consisting of ten rings. With 5 layers of both types of coal (with 2 rings each) were obtained in this way. It was decided to check if the method of multidimensional data visualisation enables to divide the space of such divided samples into areas with different suitability for the fluidised gasification process. To that end, the card of technological suitability of coal was used (Sobolewski et al., 2012;, in which key, relevant and additional parameters, having effect on the gasification process, were described. As a result of analyses, it was stated that effective determination of coal samples suitability for the on-surface gasification process in a fluidised reactor is possible. The PCA method enables the visualisation of the optimal subspace containing the set requirements concerning the properties of coals intended for this process. Keywords 524Proces zgazowania węgla jest jedną z technologii, które zyskują coraz szerszą uwagę wśród technologów zajmujących się jego przeróbką i utylizacją. Ze względu na typ zgazowania wyróżnia się dwa główne sposoby: zgazowanie naziemne i podziemne. Każdy z tych typów można jednak przeprowadzić za pomocą różnych technologii. W przypadku zgazowania naziemnego, jedną z takich technologii jest zgazowanie w reaktorze fluidalnym. Do tego typu zgazowania zostały opracowane wytyczne w ramach projektu NCBiR nr 23.23.100.8498/R34 pt. "Opracowanie technologii zgazowania węgla dla wysokoefektywnej produkcji paliw i energii" w ramach strategicznego programu badań naukowych i prac rozwojowych pt. "Zaawansowane technologie pozyskiwania energii" (Marciniak-Kowalska, 2011-12;Sobolewski et al., 2012;Strugała et al., 2011;. Autorzy wybrali główne z tych wytycznych, dotyczących zalecanych poziomów określonych cech węgla. W celu zbadania węgla pod kątem ich przydatności do zgazowania pobrano próbki dwóch węgli: pochodzących z Zakładu Górniczego Janina oraz z Kopalni Węgla Kamiennego Wieczorek. Każdy z tych węgli został poddany procesowi wzbogacania w laboratoryjnej osadzarce pierścieniowej (10 pierścieni, węgiel w klasach wydzielonych z przedziału 0-18 mm). Po zakończeniu procesu rozdziału materiał podzielono na 5 warstw (po 2 pierścienie) i każdy z nich rozsiano na sitach na 10 klas ziarnowych, ustalając wychody warstw i klas. Następnie, tak otrzymane produkty -klasy ziarnowe, p...

No abstract

This paper presents a comparative analysis of two types of coal taken from the ZG Janina and ZG Wieczorek coalmines. The aim of this study has been to analyze the suitability of the coal in the context of the gasification process. The types of coal vary considerably in terms of their characteristics. Each of them was subjected to treatment in a ten-ringed annular jig. A particle size of 0-18 mm constituted the feed. The separated coal was divided into five layers, each of them containing material from two additional annular jigs. Analysis of their characteristics was carried out for each of the five layers and for both types of coal obtained, taking into account both their physicochemical properties as well as chemical ones. Each of these characteristics was then presented in three-dimensional surface diagrams, where the ordinate (or Y-axis) and abscissa (X-axis) was the particle size and height in which the material ended up in the jig (expressed as a percentage of the total height of the device). On the basis of observations, it was found that the types of coal have different potential for gasification, although both types are within the limits specified on the basis of previous studies. A correlation analysis between particle size and remaining characteristics of coal was carried out for each of the layers, allowing to determine which of the studied characteristics induced changes significant from the point of view of the coal gasification process. The entire research and observation was supported by conclusions and findings, which shall form the basis for further, in-depth analysis of coal.