Climate change has seriously affected agriculture and many aspects of the life of local people in the Vietnam Mekong Delta (VMD). Learning to shift towards sustainable development to successfully adapt to climate change is essential. The VACB (V—garden/orchard; A—fishing farm; C—livestock farm; B—biogas) model is considered one of the best approaches and methods to adapt to climate change in the VMD. This paper aims to explore the transformative social learning and sustainable development associated with this model in terms of agricultural transformation for sustainability to climate change adaptation in the VMD. The mixed methods approach that guided the data collection included focus group discussions, in-depth interviews with key informants and household surveys. Our findings show that there are three learning processes associated with transformative social learning linked to the VACB model: instrumental, communicative and emancipatory learning. Farmers reported increased knowledge and improved relationships and efficiency when applying the VACB model using several learning channels, both formal and informal. Farmers highlighted six factors that influenced transformative social learning during the adoption and development of the VACB model and several barriers to implementing adaptation strategies to climate change in an attempt to upscale the VACB model.

Học tập chuyển đổi (HTCĐ), là một lí thuyết hiện đại về học tập người lớn, hiện đang rất thịnh hành ở các nước phương Tây. Cùng với Giáo dục vì sự phát triển bền vững, HTCĐ được xem là một trong những công cụ hữu hiệu và giải pháp chiến lược để phát triển bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu, đặc biệt là ở những nơi đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi biến đổi khí hậu như đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) của Việt Nam. Cho đến nay, chúng ta còn chưa biết nhiều và thấu đáo về vai trò và đóng góp của HTCH đối với phát triển các mô hình sinh kế bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu ở ĐBSCL. Vì vậy, được sự tài trợ của ISSC (Hội đồng Khoa học Xã hội Quốc tế) của UNESCO Paris, một nghiên cứu về HTCH vì sự chuyển đổi nông nghiệp bền vững, thích ứng với BĐKH trong mô hình VACB (Vườn-Ao-Chuồng-Biogas) đã được thực hiện từ giữa 2016 đến nay. Bài báo này, trình bày khái quát những kết quả thu được từ những điều tra nghiên cứu thực tại về HTCĐ trong mô hình sinh kế bền vững VACB, trong đó đề cập những phát hiện về vai trò, bản chất, đặc trưng và tiềm năng phát triển của HTCH trong mô hình VACB ở Cần Thơ.

Trong thời đại toàn cầu hóa và biến đổi khí hậu toàn cầu học tập chuyển đổi (T-learning) được xem là động lực và công cụ hữu hiệu để đẩy nhanh quá trình chuyển hóa theo hướng phát triển bền vững ở những nơi đang và sẽ bị tổn thương bởi biến đổi khí hậu. Vì vậy, được sự hỗ trợ và tài trợ của ISSC (Interntional Social Science Committee) của UNESCO Paris tập thể các nhà nghiên cứu từ 9 nước (Nam Phi, Hà Lan, Thụy Điển, Việt Nam, Ấn Độ, Ethiopia, Zimbabwe và Malawe) đã và đang hợp tác chặt chẽ với nhau để thực hiện dự án nghiên cứu “Học tập chuyển đổi vì sự bền vững hệ sinh thái xã hội  trong thời đại biến đổi khí hậu”. Mục đích của dự án là tìm hiểu và làm sáng rõ  hơn bản chất, chất lượng và tác động của T-learning đối với sự chuyển hóa bền vững ở những điểm “hốc” tại  cấp cơ sở, nơi nảy sinh và tồn tại các “vấn đề tồi tệ” của chuỗi “khí hậu - nước - lương thực - năng lượng - công bằng xã hội”. Học tập chuyển đổi ở đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam được lựa chọn là một trong các nghiên cứu điển hình (case study) của dự án. Bài báo này mô tả các hoạt động điều tra – khảo sát về học tập chuyển hóa trong mô hình VACB (Vườn-Ao-Chuồng-Biogas) tại xã Mỹ Khánh, ngoại ô Cần Thơ và trình bày khái quát một số phát hiện quan trọng về các đặc trưng của các quá trình học tập chuyển hóa và những đóng góp của học tập chuyển đổi đối với việc định hình và phát triển các mô hình sinh kế bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu ở Cần Thơ.

No abstract