No abstract

No abstract

With the rapid development of information technology, the main means of human communication-language-is also shifting rapidly from physical to digital forms. That being said, natural language processing research on foreign languages have been conducted regularly  with ready-to-use and reliable programs already widely available on the market. While, initially, spellchecking programs were developed using traditional methods like n-gram  methods, modern approaches embrace machine learning methods. Hence, with this research, we aimed to train a natural language processing models more suitable for the Mongolian  language structure of which BERT and SymSpell models were trained and tested.  Машин Сургалтын Аргад Суурилсан Монгол Хэлний Үгийн Алдаа Шалгах Программ Хураангуй: Мэдээллийн технологи хурдацтай хөгжин өөрчлөгдсөөр хүн төрөлхтний харилцааны гол хэрэглүүр болсон хэл бичиг биет байдлаас тоон хэлбэр рүү эрчимтэй шилжиж байна.  Тиймдээ ч гадаадад эх хэл шинжлэлийн судалгаанууд тогтмол хийгдсээр эцсийн хэрэглэгчид  шууд хэрэглэх боломжтой бөгөөд баталгаатай программуудыг зах зээлд нэвтрүүлээд байна.  Анх үгийн алдаа шалгах программууд нь уламжлалт арга буюу n-gram арга дээр суурилдаг  байсан бол орчин үед машин сургалтын аргуудыг түлхүү ашиглах болсон байна. Тиймээс энэхүү судалгааны ажлаараа монгол хэлний бүтцэд тохирсон машин сургалт дээр суурилсан үгийн  алдаа засах загваруудыг сургахыг зорилоо. Судалгааны хүрээнд машин сургалтын BERT болон  SymSpell загваруудыг сургаж, туршсан болно.  Түлхүүр үгс: BERT загвар, SymSpell загвар, Эх хэл боловсруулалт, алдаа шалгуур

In this work, a circuit-technical model of a data processing device for a global navigation satellite system (GNSS) was created. This prototype device was designed in accordance with the requirements of being able to determine the user’s location within a circle error of 2.5-5m, low price, and good availability of parts. The Kalman filter was also used to reduce the effect of noise. The positioning device is powered by direct current and can be connected to the car’s mains or battery.    Глобал Навигацийн Хиймэл Дагуулын Мэдээлэл Боловсруулах Төхөөрөмж    Хураангуй: Бид энэ ажлаараа глобал навигацийн хиймэл дагуулын (GNSS) мэдээлэл боловсруулах системийн схем-техникийн шийдэл загварыг гаргасан. Энэхүү загвар төхөөрөмжийг хэрэглэгчийн байршлыг 2,5-5м тойргийн алдааны хүрээнд тогтоох боломжтой, үнийн хувьд хямд,  эд ангийн хувьд олдоц сайтай байх шаардлагын дагуу бүтээв. Мөн шуугианы нөлөөг бууруулахын тулд Калманы шүүлтүүрийг ашигласан. Байрлал тогтоох төхөөрөмж нь тогтмол гүйдлийн  хүчдэлээр тэжээгдэх ба автомашины тэжээлийн хэлхээ болон батарейнд холбогдон ажиллах  боломжтой.  Түлхүүр үгс: Байршил, GNSS, Arduino, траектор, микроконтроллер

In recent years, people began to wear masks to prevent the spread of Covid-19, which  is widespread all over the world. Face recognition algorithms tend to be relatively inadequate for people wearing masks because masks cover most of a person’s face. Our goal is to develop software with high accuracy and precision on the task which is recognizing people with and without face masks. In this paper, we are introducing some results of our work.    Амны Хаалттай болон Амны Хаалтгүй Хүний Царайг Бодит Хугацаанд Таних Программын Хөгжүүлэлт Хураангуй: Ковид 19 цар тахлын эрсдэлээс сэргийлэхийн тулд хүмүүс амны хаалт хэрэглэх  болсон. Амны хаалт нь хүний нүүрний ихэнх хэсгийг далдалдгаас үүдэн царай таних алго ритмууд амны хаалттай хүнийг муу таних хандлагатай байдаг. Үүнийг дагаад амны хаалттай  хүнийг хэн бэ? гэдгийг таних царай танилтын алгоритмыг боловсруулах хэрэгцээ үүссэн. Бид  аль болох үр дүнтэй, өндөр нарийвчлалтай, бодит хугацаанд ажиллаж болохуйц амны хаалттай  болон амны хаалтгүй хүний таних алгоритмыг гарган авах, түүн дээр тулгуурлан программ хөгжүүлэх зорилготойгоор ажилласан бөгөөд энэхүү өгүүллээр бид бодит хугацаанд амны хаалттай  болон амны хаалтгүй хүний царай таних алгоритм ба программын хөгжүүлэлтийн өнөөдрийг  хүртэлх зарим үр дүнг танилцуулна.  Түлхүүр үгс: Casia-Webface, Facenet, Гүн сургалт