No abstract

No abstract

Kratak sadržajUvod. Radnici u svim fazama tehnološkog procesa dobijanja uglja i električne energije, izloženi su uticaju kompleksnih i specifičnih zahtjeva rada, uz prisustvo mnogobrojnih profesionalnih štetnosti, što utiče na radnu sposobnost i nastanak invalidnosti radnika. Cilj ovog rada je utvrditi stepen, vrstu i uzroke invalidnosti radnika, i postojanje statistički značajne razlike između ovih pojava kod radnika koji rade na radnim mjestima sa posebnim uslovima rada u odnosu na one koji ne rade na takvim mjestima.Metode. Posmatrani su invalidi rada koji su radili u RiTE Ugljevik u periodu od 1997-2007. godine. Korišćeni su podaci iz "Nalaza ocjene i mišljenja organa vještačenja" Fonda PIO RS. Ispitanici su svrstani u dvije grupe: A -radnici koji rade na radnim mjestima gdje su posebni uslovi rada i B -radnici koji rade na radnim mjestima gdje nisu posebni uslovi rada. Analiziran je odnos invalidnosti i godina života, dužine radnog i ekspozicionog staža, grupa bolesti koje su bile vodeći uzrok invalidnosti.Rezultati. Nađena je izrazito visoka stopa invalidnosti (12,5%), a radnici na radnim mjestima gdje su prisutni posebni uslovi rada statistički visoko značajno češće su postajali invalidi. Vodeći uzrok invalidnosti su oboljenja iz grupe oboljenja mišićno-koštanog sistema i vezivnog tkiva, a najčešće je oboljenje intervertebralnog diskusa lumbo-sakralnog dijela kičmenog stuba.Zaključak. Profesionalne štetnosti na radnim mjestima rudara i radnika termoelektrane, značajno utiču na incidenciju i prevalenciju invalidnosti kod radnika koji rade na radnim mjestima sa posebnim uslovima rada, u odnosu na one koji ne rade na takvim mjestima.Ključne riječi: invalidi rada, rudnici uglja, termoelektrana na ugalj, profesionalne štetnosti

Kratak sadržajUvod. Profesionalne štetnosti porijeklom iz procesa proizvodnje, uslova radne sredine i zahtjeva rada, mogu uticati na povređivanje radnika na radu. Cilj rada je bio da se utvrdi stopa traumatizma, uzroci i izvori povređivanja, kao i da se provjeri da li postoje statistički značajne razlike u incidenciji i prevalenciji traumatizma na radnim mjestima sa posebnim uslovima rada u odnosu na one koji ne rade na takvim mjestima.Metode. Analizirane su povrede na radu od 1997-2007. godine, a korišćeni su podaci iz zdravstvenih kartona opšte medicine i ,,prijava nesreće na poslu". Ispitanici su svrstani u dvije grupe: radnici koji rade na radnim mjestima gdje su prisutni posebni uslovi rada i radnici koji rade na radnim mjestima gdje nisu prisutni posebni uslovi rada, te su posmatrani po godinama života, dužini radnog i ekspozicionog staža, mjestu, uzroku i izvoru povrede, te težini povrede.Rezultati. U posmatranom periodu 26,0 % zaposlenih je povrijeđeno. Indeks frekvencije povređivanja na radnim mjestima gdje su posebni uslovi rada 2,9 puta je veći od indeksa povređivanja gdje nisu posebni uslovi rada. Najznačajniji izvori povreda su "mašine za rad i obradu", a najčešći uzrok povreda je "nedostatak opšte kontrole nad radom". Radnici na radnim mjestima gdje su prisutni posebni uslovi rada statistički značajno su se češće povređivali od ispitanika koji su radili na radnim mjestima gdje nisu prisutni posebni uslovi rada.Zaključak. Kod radnika koji su radili na radnim mjestima sa posebnim uslovima rada su statistički značajno veće stope incidencije i prevalencije traumatizma, što dokazuje nesumnjiv uticaj profesionalnih štetnosti.Ključne riječi: rudnik uglja, termoelektrana na ugalj, profesionalne štetnosti, traumatizam UvodProfesionalni traumatizam predstavlja ozbiljan medicinskopsihološki i socijalno-ekonomski problem, ne samo za povrijeđenog i njegovu porodicu nego i za preduzeće i društvo.P r e m a p r o c j e n a m a Međunarodne organizacije rada (MOR) -oko 250 miliona ljudi se povrijedi na radu, a smrtnim isho-