Karcinom pluća je često maligno obolenje i jedan od vodećih uzroka smrti. Već godinama je to najčešće maligno obolenje u muškoj populaciji, a u poslednje vreme je sve češći i kod žena. Zdravstvena nega i emocionalna podrška ovim bolesnicima je od izuzetnog značaja. Ukoliko jedan od članova prodice oboli od ove bolesti, porodica često ima problem da savlada i razume sopstvene reakcije u toj situaciji. Cilj ovog istraživanja je bio da se ispita informisanost pacijenata o njihovoj bolesti i koliko su članovi porodice spremni da pruže podršku obolelom članu. Metode: Istraživanjem su obuhvaćeni pacijenti koji boluju od karcinoma pluća, a koji su bili hospitlizovani na odelenju Onkologije Univerzitetskog kliničkog centra u Foči radi hemioterapije. Po završetku terapije pacijenti su otpušteni na kućno lečenje. Tokom kućne posjete anketirani su pacijenti i članovi porodice. Uzorak čine N=18 pacijenta, kao i N=18 članova njihovih porodica, koji se brinu o pacijentu u kućnim uslovima. Pacijenti su anketirani anonimnim upitnicima, a rezultati su prikazani grafički. Rezultati: Rezultati istraživanja su pokazali da su naši ispitanici prilično dobro informisani o svojoj bolesti, mada se ponekad desi da ne razumiju dovoljno dobivene informacije. Polovina ispitanika 50% nije adekvatno upoznata sa nus efektima hemioterapije. Dve trećine (78%) ispitanih članova porodica su spremni da pruže podršku obolelom članu porodice, ali se čak u procentu od 34% ustručavaju tražiti pomoć od medicinskih radnika. Zaključak: Smatra se da znanje i informisanost o karakteru i težini bolesti u značajnoj meri doprinose lakšem prihvatanju dijagnoze i podstiču obolelog na aktivno učešće u sopstvenom lečenju. Zbog složenosti zdravstvene nege za obolele od karcinoma pluća, sestre treba da su dovoljno edukovane u trendu sa tehnološkim razvojem (dijagnostika, terapija, emocionalna podrška, zdravstveno vaspitni rad, integracija i reintegracija obolelog u pripadajuće grupe i okruženja).

ABSTRACT

SAŽETAK Kvalitet života temeljen na zdravlju u onkologiji sadrži subjektivni doživljaj pozitivnih i negativnih aspekata oboljenja na tjelesne ABSTRACT. Health-Related Quality Of Life (HRQOL) of oncology contains subjective experience of the positive and negative aspects of disease on the physical, emotional, social and cognitive function, and the frequency of the symptoms and side effects of the treatment. The patient is the best source for information about the quality of life and it is necessary that the patient's value system evaluates and qualitative terms. The effect of chemotherapy is the system, which means that the blood is transported to where the whole body where reacted to the malignant cells in the process of cell division and a variety of other normal tissues. Thus become supporting undersirable advent such as fatique, which is almost always present, loss of appetite, reduced resistance to infection, and the most common and best known, nausea, vomiting, and hair

APSTRAKTSestrinstvo je po svojoj prirodi zanimanje uz koje se veže visok nivo stresa. Kao struka smatra se jednim od težih poslova koji od medicinskih sestara i tehničara zahtijeva tjelesni, umni i emocionalni angažman. Cilj rada je utvrđivanje nivoa stresa i radne okolnosti medicinskih sestara u primarnoj i sekundarnoj zdravstvenoj zaštiti. Istraživanje je sprovedeno u Opštoj bolnici u Trebinju (sekundarna zdravstvena zaštita) i Domu zdravlja u Foči (primarna zdravstvena zaštita). Studija je obuhvatila 90 medicinskih sestara-tehničara.. Istraživanje je trajalo u periodu od 10.02. 2017. do 28.02.2017. godine. Podaci su prikupljeni anonimnim anketnim upitnikom za identifi kaciju stresa na poslu koji je adaptiran prema zaštiti zdravlja radnika od strane SZO. U Domu Zdravlja u Foči (primarna zdravstvena zaštita) ispitano je 47,8% ispitanika, a ostatak čine ispitanici koji su zaposleni u opštoj Bolnici u Trebinju (sekundarna zdravstvena zaštita) (52,2%). Od ukupnog broja ispitanih medicinskih sestara/tehničara 61,1% smatra da ima dovoljno vremena da adekvatno obavlja svoj posao. Više od polovine ispitanika (51,1%) smatra da je rad u njihovoj ustanovi stresan. Dvadeset posto medicinih sestara/tehničara je izloženo nepovljnim fi zičkim uslovima na poslu. Visoko statistički značajno je veći broj medicinskih sestara / tehničara iz primarne zdravstvene zaštite koji smatra da ima dobre izglede za razvijanje karijere u odnosu na medicinske sestre/ tehničare iz sekundarne zdravstvene zaštite (χ2=15,563 ; p=0,001). Najveći procenat medicinskih sestara/ tehničara 65,6% smatra da njihovi prihodi nisu dovoljni za zadovoljavanje vlastitih potreba i potreba njihove porodice. Analizom dobijenih rezultata možemo zaključiti da je stres medicinskih sestara/tehničara u oba nivoa zdravstvene zaštite je podnjednako pristuan kao i da se medicinske sestre u sekundarnoj zdravstvenoj zaštiti susreću sa težim radnim okolnostima, uz sve to fi nansijska naknada za posao medicinske sestre / tehničara nije dovoljna za zadovoljavanje vlastitih potreba i potreba njihovih porodica. KLJUČNE REČIRadne okolnosti, zdravstvena zaštita, sestrinstvo, stres. DOI: 10.7251/SEZ0117024ZUDC: 614.253.5:613.86 Medicinski fakultet FočaCorenspodence:srdjanzivanovic1993@gmail.com UVODSestrinstvo je po svojoj prirodi zanimanje uz koje se veže visok nivo stresa. Kao struka smatra se jednim od težih poslova koji od medicinskih sestara i tehničara zahtijeva tjelesni, umni i emocionalni angažman. Riječ je o vrlo zahtjevnom poslu koji uključuje neprekidno suočavanje s ljudskim potrebama, problemima i patnjom, stalnu interakciju sa pacijentima, njihovom porodicom, različita organizacijska opterećenja i obilježja posla kao što su: sadržaj posla, obim posla i tempo rada, radno vrijeme, kontekst posla, uloga u bolnici, međuljudski odnosi, organizacijska kultura, ravnoteža posla i privatnog života. 1 Posao medicinskih sestara je vrlo složen i sveobuhvatan unutar zdravstvenog sistema i kao takvav suočen je sa različitim rizicima i s njima povezanim posljedicama na zdravlje. Na...

Sindrom profesionalnog sagorevanja je odgovor na hronične, emotivne i međuljudske stresore koji su u vezi sa radnim mestom. Karakteriše ga mentalna ili emocionalna iscrpljenost, osećaj umora i depresija sa većim naglaskom na psihološke nego na fizičke simptome. Cilj ovog istraživanja bio je utvrditi prevalencu sindroma profesionalnog sagorevanja kod medicinskih sestara u JZU Opštoj bolnici Nikšić i i JZU Domu zdravlja Nikšić. Metode: Istraživanje je dizajnirano po tipu studije preseka. Studija je obuhvatila 100 medicinskih sestara zaposlenih u Opštoj bolnici Nikšić i Domu zdravlja Nikšić, različitog pola, starosti, nivoa obrazovanja i godina radnog staža. Podaci su prikupljeni upitnikom BMI (engl. Maslach Burnout Inventory-BMI), koji se sastoji od 22 pitanja postavljenih kao niz tvrdnji koje se ocenjuju pomoću Likertove skale (0-6). Rezultati: Od ukupnog broja ispitanika kod 36% postoji sindrom sagorevanja meren pomoću ukupnog MBI skora, naspram 64% ispitanika kod kojih ne postoji sindrom sagorevanja. Uz pomoć MBI skale utvrđeno da 8% ispitanika ima visok nivo emocionalne iscrpljenosti, 38% ima srednji nivo, a preostalih 53% medicisnkih sestara i tehničara ima nizak nivo. Zaključak: Na osnovu rezultata ovog istraživanja možemo zaključiti da pol i starost medicinskih sestara/tehničara ne utiče na pojavu sindroma profesionalnog sagorevanja. Medicinske sestre/tehničari koje rade u primarnoj zdravstvenoj zaštiti u značajno manjem procentu imaju srednji nivo depersonalizacije. Takođe, medicinske sestre/tehničari sa većom dužinom radnog staža pokazuju nizak nivo ličnog uspeha (dostignuća).