StreszczenieW artykule przedstawiono analizę możliwości zastosowania testu Levene'a i testu Browna--Forsythe'a do weryfikacji hipotezy o jednorodności wariancji dla dwóch lub więcej populacji, dostępne w programie STATISTICA. Wybierając odpowiedni test, należy zwrócić uwagę na liczebności prób losowych. Dla współczynnika istotności α podjęcie decyzji weryfikującej sprowadza się do interpretacji wartości prawdopodobieństwa testowego p, jaki otrzymuje się w wynikach odpowiednich testów. Wybór właściwego testu jest podstawowym wymogiem prawidłowego przebiegu procesu weryfikacji hipotezy o jednorodności wariancji dla dwóch lub więcej populacji. Słowa kluczowe: hipoteza statystyczna, test istotności, test Levene'a, test Browna-Forsythe'a, poziom istotności, weryfikacja hipotez statystycznych.
Programy statystyczne umoŜliwiają statystyczną analizę danych, a takŜe stwarzają moŜliwości zastosowania zaawansowanych procedur, w tym moŜliwość zastosowania kart kontrolnych Shewharta w SPC (Statistical Process Control). Karty kontrolne są stosowane od lat trzydziestych XX wieku jako narzędzia statystycznego sterowania procesami. W artykule zaprezentowano zastosowanie karty kontrolnej Shewharta przy ocenie liczbowej. Zaprezentowano kartę kontrolną typu X -śred-nie (średnia arytmetyczna) i R (rozstęp). Jest to karta umoŜliwiająca kontrolę cechy mierzalnej produktu lub wyrobu. Na kartę nanoszone są wartości średnie wyników pomiaru elementów próbek, pobieranych w regularnych odstępach czasu z procesu poddawanego kontroli (kiedy jest to moŜliwe z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia). Analiza kart kontrolnych sprowadza się do tego, aby na podstawie otrzymanych wyników stwierdzić czy proces, który jest monitorowany przebiega prawidłowo, czy jest juŜ rozregulowany. Karty kontrolne przy ocenie liczbowej moŜna stosować wówczas, gdy dane pomiarowe mają rozkład normalny. W najbardziej standardowym ujęciu mamy do czynienia z dwiema kartami i dwoma histogramami. Jedna z kart nazywana jest kartą X -średnie, a druga nazywana jest kartą R. Na obu wykresach oś pozioma (odciętych) przedstawia kolejne prób-ki. W przypadku karty X-średnie, oś pionowa (rzędnych) przedstawia wartość średnią badanej zmiennej (badanej cechy), natomiast w przypadku karty R na tej osi wykreśla się rozstęp badanej zmiennej. Karta X -średnie i R jest najczęściej stosowaną kartą kontrolną przy ocenie liczbowej. Celem statystycznego sterowania procesem jest doprowadzenie go do stabilnego i akceptowalnego poziomu, utrzymaniu go na tym poziomie, oraz zapewnienie spełniania wyspecyfikowanych wymagań przez produkty (wyroby) lub usługi. Głównym narzędziem statystycznym uŜywanym w tym celu jest karta kontrolna.Słowa kluczowe: karty kontrolne, średnia arytmetyczna, rozstęp, histogram, statystyczne sterowanie procesem.
scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.