18th century Ottoman navy organization according to Seyyid Vehbî’s Divan

Abstract

Klasik Türk şiirinin muhtevası dâhilindeki alanlardan biri de Osmanlı denizciliğidir. Klasik Türk şairleri bahriye teşkilatına ait mekânlar, bu mekânlardaki binaların yapımı/tamiri, gemileri denize indirme, atama gibi tanıklık ettikleri tarihî olaylar yanında benzetme ve hayallerinde kullandıkları çeşitli unsurlarla bahriye teşkilatıyla ilgili birtakım bilgi ve özellikleri şiirlerine yansıtmışlardır. III. Ahmed ve I. Mahmud dönemlerinin pek çok gelişmesini divanına yansıtan Seyyid Vehbî de (ö. 1736) gemiyi denize indirme törenleri, tersaneye ait binaların restorasyonu gibi özellikle Lale Devri'ndeki bazı tarihî gelişmeler ile Osmanlı Bahriye Teşkilatında yer alan gemiler, teşkilatı oluşturan şahıslar ve pek çok denizcilik terim ve tabirine şiirlerinde yer vermiştir. Bu makalede Seyyid Vehbî Divanı örnekleminde Osmanlı Bahriye Teşkilatıyla ilgili bazı gelişme ve unsurların klasik Türk şiirine nasıl yansıdığı ortaya konmaya çalışılmıştır. Makalede Osmanlı bahriyesi; Tersane-i Âmire, Osmanlı Bahriyesinde Kullanılan Gemiler, Bahriye Mensupları, Donanmanın Denize/Sefere Çıkması ve Gemilerin Denize İndirilmesi olmak üzere beş başlık altında incelenmiştir.