ÖzetAmaç: Çölyak hastalığı, glutene karşı gelişen immün yanıt sonucu ortaya çıkan otoimmün bir hastalıktır. Erişkindeki başlangıç bulgu sıklıkla diyare olmakla birlikte anemi, osteoporoz, nonspesifik transaminaz yüksekliği ve gelişme geriliği gibi bazı ekstraintestinal bulgularla da ortaya çıkabilir. Bu yazıda, erişkin çölyak hastalarımızın başvuru semptomları, ekstraintestinal bulguları ve eşlik eden hastalıkları incelenmiştir. Gereç ve Yöntem: Ocak 2007 ile Eylül 2010 arasında Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı'nda çölyak hastalığı tanısı ile takip edilen 22 hasta retrospektif olarak incelendi. Hastaların başvurusundaki semptomlar, ekstraintestinal bulgular ve eşlik eden hastalıklar değerlendirildi. Bulgular: Hastaların 13'ü (% 59) kadın, 9'u (% 41) erkekti. Tanıdaki ortalama yaş 38,5 yıldı. En sık başvuru yakınması ishal ve halsizlik-kuvvetsizlikti. Hastaların hepsinde doku transglutaminazı ve/veya antiendomisyum antikorları pozitifti ve tanı histopatolojik olarak doğrulanmıştı. 17 hastada (% 77) demir eksikliği, 8 hastada (% 36) vitamin B12 eksikliği ve 6 hastada folik asit (% 27) eksikliği vardı. 8 hastada (% 36) karaciğer enzim yüksekliği mevcuttu. 4 kadın ve 1 erkek hastada osteoporoz, 2 hastada sensorimotor polinöropati saptanmıştı. 2 hastada büyüme-gelişme geriliği mevcuttu. 2 hastada otoimmün hipotiroidi, 1 hastada Tip 1 diyabetes mellitus saptanmıştı. Bir hastada eş zamanlı Crohn hastalığı tanısı konulmuştu. Sonuç: Erişkinlerde çölyak hastalığı ekstraintestinal bulgular ile de ortaya çıkabilir. Özellikle nedeni açıklanamayan demir eksikliği anemisinde ve hafif-orta derecede transaminaz yüksekliklerinde çölyak hastalığı da akla getirilmelidir. Kronik diyaresi olan her hastada çölyak hastalığı da olabileceği düşünülmeli ve erken tanı ve uygun tedavi ile özellikle malabsorbsiyonun neden olduğu anemi, osteoporoz ve gelişme geriliği gibi komplikasyonlar önlenmelidir.
Anahtar KelimelerÇölyak Hastalığı; Klinik Özellikler; Ekstraintestinal Bulgular Abstract Aim: Celiac disease an autoimmune disorder resulting from an immune response to the gluten in genetically predisposed patients. Although, diarrhea is the most common finding at presentation in adults, disease may present with extraintestinal manifestations such as anemia, osteoporosis, elevated transaminase levels and growth retardation. In this article, symptoms, extraintestinal manifestations and coexistence with other autoimmune disorders of adult patients with celiac disease were evaluated. Material and Method: 22 patients whose followed with the diagnosis of celiac disease in Suleyman Demirel University Department of Gastroenterology, between January 2007 and Semptember 2010, were evaluated retrospectively. Symptoms, extraintestinal manifestations and coexistence with other autoimmune disorders of patients at presentation were investigated. Results: 13 (59%) of all cases were female and 9 (41%) were male. Mean age at presentation was 38,5 years. Most common complaints were diarrhea and weakness . Tissue transglutam...