1Katedra za higijenu sa medicinskom ekologijom, Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu, Srbija Kontakt: milena.tomanic@yahoo.com Sažetak S obzirom na veću energetsku potrošnju, fizički aktivne osobe imaju i povećane nutritivne zahteve. Pored drugih važnih faktora za bavljenje sportom, kao što su dobro zdravstveno stanje i fizička predispozicija, adekvatna ishrana predstavlja fundamentalnu komponentu. Ishrana sportista mora da bude dobro isplanirana i individualno prilagođena na osnovu telesnih karakteristika, tendencije ka dobijanju u težini ili mršavljenju, učestalosti, dužini i intenzitetu treninga. Studije su pokazale da dobro balansiran odnos makro-i mikronutrijenata, uz podršku suplemenata i adekvatnu hidrataciju, može da značajno unapredi sportske performanse i odigra ključnu ulogu u postizanju boljih rezultata. Optimalno dizajniran program ishrane, sa realnim i dostižnim ciljevima, koji se nadovezuju na dobro isplanirane treninge, predstavlja osnov za uspešno bavljenje sportom. Samo ispunjeni nutritivni zahtevi mogu da preveniraju deficite i unaprede sportska dostignuća do krajnjih granica.Ključne reči: ishrana, dijeta, sport, sportisti, suplementi, hidratacija
AbstractDue to higher energy consumption, physically active people have higher nutritional requirements. In addition to other important factors for sports, such as good health and physical predisposition, adequate nutrition is a fundamental component. Sports nutrition must be well planned and individually adapted based on physical characteristics, tendencies towards gaining or losing weight, frequency, duration and intensity of training sessions. Studies have shown that a well-balanced ratio of macro and micronutrients, with the support of supplements and adequate hydration, can significantly improve athletic performance and plays a key role in achieving better results. An optimally designed nutritional program, with realistic and achievable goals, which complements a well-planned training program, is the basis for success in sports. Only when nutritional requirements are met, deficits can be prevented and performance in sport pushed to the limit.
Key words: nutrition, diet, sport, athlete, supplements, hydration
UvodPrema Insitutu Mulier (Holandija) (1), preko 60 miliona ljudi u Evropi su članovi nekog sportskog kluba. Kada se tome doda broj rekreativaca u svim vidovima fizičke aktivnosti postaje jasno kolika je razmera sportske populacije. Uprkos potencijalno negativnim ishodima, kao što su relativno česte povrede i slično, preovlađuje jedinstveno mišljenje da pozitivni aspekti bavljenja sportom umnogome nadmašuju negativne (2). Brojne studije ukazuju da fizička aktivnost i sport imaju pozitivne efekte na razvoj ličnosti, kao i na emotivno i psihosocijalno sazrevanje kod mladih. U poređenju sa vršnjakinjama koje se nisu bavile sportom, sportistkinje u srednjoj školi ređe su stupale u seksualne odnose, ređe konzumirale alkohol, cigarete i drogu i u manjem broju slučajeva patile od depresije (3).Pored drugih važnih faktora koji predstavljaju o...