The article provides information about a study conducted to investigate behavioral reactions and stress tolerance in rats that were administered chemical food additives (monosodium glutamate, sodium nitrite, Ponso-4R) for different durations. In the study, experimental subgroups of laboratory rats were administered complex chemical food additives daily once orally for 1, 4, 8, 12, 16 and 20 weeks. Cognitive functions were assessed using the “Extrapolation Escape” test. The analysis of the obtained results showed that the estimated indicators at the initial stages of the experiment (up to 8 weeks) had positive dynamics, which was characterised by a reduction in the time of occurrence of reactions. After 12 weeks of introducing the complex of food additives, negative changes occurred, which were manifested by a gradual postponement of the studied indicators. The worst 25 indicators were recorded after week 20 (significant at p<0.05). It was found that the use of a complex of chemical food additives leads to blunted reactions under conditions of acute stress, as well as impaired ability to find a way out of the acute stress situation.
Məqalədə müxtəlif müddətlərdə kimyəvi qida əlavələri (natrium-qlutamat, natrium-nitrit, Ponso4R) qəbul etmiş siçovullarda davranış reaksiyalarının və stresə davamlılığın öyrənilməsi məqsədilə aparılmış tədqiqat işi haqqında məlumat verilmişdir. Tədqiqatın gedişində eksperimental heyvanların müxtəlif yarımqruplarına peroral yolla, 1, 4, 8, 12, 16 və 20 həftə ərzində kimyəvi qida əlavələri verilmişdir. Koqnitiv funksiyalar “ekstrapolyasion azadolma” testindən istifadə edilməklə qiymətləndirilmişdir. Alınmış nəticələrin təhlilindən aydın olmuşdur ki, eksperimentin başlanğıc mərhələlərində (8 həftəyə qədər) öyrənilən göstəricilər müsbət dinamikaya malik olmuşdur; bu, reaksiyaların müddətinin qısalması ilə təzahür etmişdir. Kimyəvi qida əlavələrinin 12 həftə ərzində qəbulundan sonra eksperimental heyvanlarda neqativ istiqamətli dəyişikliklər müşahidə edilmişdir. Bu, özünü tədqiq edilən göstəricilərin ləngiməsi ilə göstərmişdir. Eksperimentin başlanmasından 20 həftə sonra göstəricilərin xüsusilə pis olduğu nəzərə çarpmışdır. Müəyyən edilmişdir ki, kimyəvi qida əlavələrinin uzunmüddətli qəbulu stres vəziyyəti zamanı reaksiyaların kütləşməsinə, həmçinin kəskin stress vəziyyətindən azad olmağa cəhd edilməsinin zəifləməsinə səbəb olur.
В статье представлены результаты исследования, проведенного с целью установить изменения поведенческих реакций и стрессоустойчивости у крыс на разных сроках комплексного употребления химических пищевых добавок (глутамат натрия, нитрит натрия, Понсо 4R). При проведении исследования экспериментальным подгруппам лабораторных крыс в течение 1, 4, 8, 12, 16 и 20 недель вводили комплекс химических пищевых добавок ежедневно однократно перорально. Оценка когнитивных функций была проведена с использованием теста "Экстраполяционное избавление". Анализ полученных результатов показал, что оцениваемые показатели на начальных этапах эксперимента (до 8 недель) имели положительную динамику, которая характеризовалась сокращением времени возникновения реакций. После 12 недели введения комплекса пищевых добавок произошли негативные изменения, что проявлялись постепенной отсрочкой исследуемых показателей. Худшие показатели были зарегистрированы после 20 недели (достоверно при p<0,05). Было установлено, что употребление комплекса химических пищевых добавок приводит к притуплению реакций в условиях острого стресса, а также ухудшению способности к поиску пути избавления от острой стресс-ситуации.
