Dijitalleşme, geleneksel iş süreçlerinin, hizmetlerin veya ürünlerin dijital teknolojiler kullanılarak dönüştürülmesi ve bu süreçlerin dijital ortama uyarlanması anlamına gelir. Dijitalleşme, bilgi depolama ve paylaşımının dijital platformlara taşınmasını, veri analitiği kullanımını, bulut bilişim, yapay zekâ gibi yeni teknolojilerin kullanımını kapsamaktadır. Muhasebe mesleğinin dijitalleşmesi, özellikle ChatGPT gibi yapay zekâ destekli sohbet robotlarının kullanımıyla önemli bir değişim yaşamaktadır. ChatGPT, metin tabanlı sorulara insan benzeri yanıtlar üreten bir yapay zekâ modelidir. Bu teknoloji, muhasebe süreçlerini basitleştirme, verimliliği artırma ve finansal raporların doğruluğunu sağlama potansiyeline sahiptir. Büyük veri setlerini hızlı bir şekilde analiz ederek zaman ve maliyet tasarrufu sağlayabilir, finansal karar alma süreçlerine katkıda bulunabilir. ChatGPT 3.5 versiyonu 2022 yılında piyasaya çıkmıştır ve ücretsiz olarak kullanılabilmektedir. ChatGPT 3.5 2022 sonuna kadar olan veri kümesi kullanılarak eğitilmiştir ve sorulara yanıt verirken 2022 sonuna kadar olan verileri kullanabilmektedir. 2023 yılında ChatGPT’nin muhasebe mesleğine ve muhasebecilere etkisini inceleyen literatürde önemli sayıda çalışmanın olduğu tespit edilmiştir. Bazı çalışmalarda ChatGPT ile yapılan sohbete bağlı olarak elde edilen bulgular kullanılmıştır. Literatür taramasında ChatGPT’in yanıtlarını sorgulayıcı çalışmalara rastlanmamıştır. Çalışmanın ana amacı, yapay zekâ temelli ChatGPT’nin muhasebecilere ve muhasebe mesleğine etkilerini fırsat ve riskler çerçevesinde incelemektir. Çalışmanın diğer amacı ise ChatGPT ile ana amaç doğrultusunda yapılan sohbet sonuçlarının literatürdeki tespitlerle ne derecede örtüştüğünün belirlenmesidir. Bu çerçevede, “2023 yılına ait literatürdeki çalışma içerikleri ChatGPT’nin “ChatGPT muhasebecileri nasıl etkileyecek?” sorusuna verdiği yanıttaki temaları desteklemekte midir?” araştırma sorusu olarak belirlenmiştir. “Belirlenen temalar çerçevesinde ChatGPT’nin muhasebecilere sağladığı fırsat ve tehditler nelerdir?” ise bir diğer araştırma sorusudur. Çalışmanın birinci aşamasında araştırma konusu ile ilgili ChatGPT ile İngilizce söyleşi yapılmış ve ChatGPT’nin konu ile ilgili temaları belirlemesi sağlanmıştır. Çalışmanın ikinci aşamasında “ChatGPT ve muhasebeciler” ile “ChatGPT ve muhasebe” gibi anahtar kelimeler kullanılarak Google Akademik ve Yalova Üniversitesi kütüphanesi veri tabanlarındaki konu ile ilgili yayınlar listelenmiştir. Başlığında yapay zekâ, ChatGPT, muhasebe, denetim, muhasebeci, iç kontrol, maliyet muhasebesi, yönetim muhasebesi gibi terimlerin yer aldığı 2023 yılına ait yayınlar indirilmiştir. Çalışmanın üçüncü aşamasında indirilen makaleler temalara esas anahtar kelimelerle taranarak ChatGPT’nin belirlediği temaları destekleyen ilgili cümleler renklendirilmiştir. Çalışmanın dördüncü aşamasında ise ChatGPT’nin belirlediği temalar ile bu temaları destekleyen çalışmalar eşleştirilmiştir. ChatGPT’nin belirlediği “tekrarlı işlerde otomasyon, veri analizi ve anlam yükleme, finansal raporlama, uygunluk ve denetim desteği, müşteri desteği ve iletişim, staj ve eğitim, maliyet azaltımı, artan oranlı karar desteği, risk yönetimi, sürekli öğrenme” temaların 2023 yılı literatüründeki çalışmalar tarafından desteklendiği görülmüştür. ChatGPT’nin tespitleri ve literatürdeki tespitlerden hareketle yapay zekâ destekli sohbet robotlarının muhasebe mesleğine çeşitli fırsatlar sağlarken bazı riskleri de getirdiği söylenebilir. Özellikle ChatGPT'nin "tekrarlı işlerde otomasyon" teması, angaryayı azaltma potansiyelini vurgulamakta ve yeni nesil muhasebecilere daha anlam yüklü işlere odaklanma fırsatını ifade etmektedir. Veri analizi ve finansal raporlama ChatGPT'nin potansiyel kullanım alanları olup, muhasebe meslek mensuplarının işlerine artı değer sağlayacaktır. Muhasebe meslek mensupları müşterilerine danışmanlık yaparak daha fazla destek olacak ve azalan angarya işlemler muhasebecilerin müşterileri ile olan ilişkilerini güçlendirecektir. ChatGPT’nin muhasebe meslek mensuplarına ve meslek mensubu adaylarına sürekli öğrenme olanağı sağlaması diğer önemli bir katkı olarak ortaya çıkmaktadır. Özetle ChatGPT, muhasebe süreçlerini otomatikleştirme, finansal raporlama ve analizlerde gelişme sağlama, denetim ve vergi uygulamalarını iyileştirme potansiyeline sahiptir. Ancak, kullanımında bir dizi zorluk ve risk bulunmaktadır. Veri güvenliği, ChatGPT'nin yanıtlarının doğruluğu, etik kaygılar, siber güvenlik ve hukuki sorunlar, kullanımdaki bazı riskler arasında yer almaktadır. ChatGPT'nin verileri internet kaynaklarından topladığı için güvenilirliği sorgulanmalıdır. Ayrıca, yapay zekâ halüsinasyonları, sınırlı konu anlayışı ve duygusal zekâ eksikliği gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Muhasebecilerin ChatGPT'yi kullanırken dikkatli olmaları, verileri doğrulamaları ve uzman insan görüşlerini alarak kullanmaları önemlidir.
