Application of Material Flow Cost Accounting in Agricultural Machinery Plant

Abstract

Klasik maliyet muhasebesi yöntemlerinin işletme faaliyetlerinden oluşan çevresel maliyetleri ve bunların etkilerinin göz ardı edilmesiyle, çevre yönetim muhasebesi yöntemleri gelişmiştir. Bu yöntemlerden biri olan malzeme akış maliyet muhasebesi (MAMM); üretim işletmelerinde malzeme, enerji ve veri akışlarını baştan sona eko-verimlilik fırsatlarına göre yapılandırmak anlamına gelir. MAMM malzeme ve enerji verimliliğini artırarak ekonomik ve ekolojik hedefleri bütünleştirmektedir. Yöntem 1980'li yıllarda Almanya'da ortaya çıkmış olup, 2000'li yıllarla birlikte Japonya'daki üretim işletmelerinde yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. MAMM malzeme ve enerji akışlarını fiziksel ve ekonomik açıdan görselleştirerek işletmenin finansal tablolarına ek olarak kritik alanlara işaret eden göstergeler sunmaktadır ve yönetsel karar verme ve problem çözme sürecinde kullanmaya imkân vermektedir. Çalışmada klasik maliyet muhasebesi uygulayan bir tarım makineleri işletmesinde, MAMM'nin üretim sürecinde malzeme ve enerji kaynaklarındaki iyileştirmelerini ve yöntemin uygulanabilirliğini göstermek amaçlanmıştır. Bu bağlamda Konya ilinde tarım makineleri parçaları üretimi yapan bir işletmede MAMM uygulamasına yer verilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda üretim sürecindeki fiziki malzeme kayıp ve atıkları tespit edilmiştir. Daha sonraki aşamada malzeme akış maliyetlerinin dağılımı hesaplanmış ve üretim sürecinde iyileştirilmesi hedeflenen noktalar belirlenmiştir. Yönetim muhasebesi açısından MAMM'nin malzeme ve enerji akışlarını fiziksel ve ekonomik açıdan görselleştirmesi, işletmelerde kurumsal kaynak planlamasının ve kurumsal şeffaflığın geliştirilmesine katkıda bulunabilecektir.