Bi̇fosfonat Kullanimina Bağli Çene Kemi̇kleri̇nde Görülen Osteonekroz Vakalarinin Medi̇kal Ve Cerrahi̇ Tedavi̇leri̇ Sonrasi Uzun Dönem Taki̇pleri̇

Abstract

Bu çalışman amacı bifosfonata bağlı çene kemiğinin osteonekrozu (Bisphosphonate Related Osteonecrosis of the Jaws *BRONJ+) tanısı konmuş hastaların, yapılan medikal ve cerrahi tedavileri sonrasında tedavilerinin başarısını görmek ve uzun dönem takibin önemini vurgulamaktır. Gereç ve Yöntem: BRONJ tanısı konulmuş, altısı kadın ikisi erkek olmak üzere 8 hastanın ilaç ve cerrahi tedavileri ve uzun dönem klinik ve radyolojik takip sonuçları değerlendirilmiştir. Ruggiero ve arkadaşlarının oluşturduğu evrelendirmeye göre vakalar evrelendirilmiş ve tedavileri yapılmıştır. Hastaların üçü osteoporoz (biri intravenöz, ikisi oral yoldan), kalan beşi malignite (intravenöz yoldan) nedeneniyle bifosfonat kullanmaktadır. Bulgular: Hastalar 8 ila 43 ay arasında değişen, ortalama 23.8 aylık süreyle bifosfonat grubu ilaç almışlardır. Hastaların ortalama yaşları 61.2 ve tedavi sonrası ortalama takip süreleri ise 12.5 aydır. , 8 vakanın beşi evre 3, diğer üçü ise evre 2 olarak değerlendirilmiştir. Evre 3 hastaların hiçbirinde, medikal ve cerrahi tedavi sonrası belirtilen takip süresince klinik ve radyolojik olarak BRONJ rekürrensi görülmemiştir. Evre 2 vakalarda ise ilaç tedavisi sonrası hastalık semptomatik olarak kontrol altına alınmıştır. Sonuç : Sonuç olarak uygulanan bu tedavi protokolü ve bu çalışmaya dahil edilen vakalardan elde edilen veriler, cerrahi tedavinin gerektiğinde uygun zamanda yapılmasının önemini güçlendirmiştir. Ayrıca hiperbarik oksijen tedavisinin BRONJ vakalarında yardımcı tedavi yöntemlerinden biri olarak düşünülebileceği söylenebilir. Bifosfonat kullanım nedenleri hastaların cerrahi ya da medikal yolla tedavi edilmelerinde direkt olarak etkili olmamıştır. Anahtar kelimeler: bifosfonat, çene osteonekrozu, hiperbarik oksijen tedavisi Long term follow up of patients with bisphosphonate related osteonecrosis of the jaws after medical and surgical treatment.